obraz4
ca perski nie ustawił już posągu Marduka w nowym miejscu — w swej stołecznej Suzie czy Persepolis. Byłoby to bluźnierstwo wobec patrona jego dynastii Ahuira Mazdy. Zamiar Kserksesa był jednoznaczny: chciał w ogóle zniweczyć kult Marduka, aby zapobiec dalszemu buntowaniu się Babilończyków.
Rok 480 czy też 478, a więc mniej więcej czasy Salaminy, przynosi klęskę kultowi Marduka. In a skutek buntu Babilonu pod wodzą samozwańczego króla Szamaszirba krwawa represja czciciela Ahura Mazdy kładzie kres miejscowemu kultowi drogą gwałtu zadanego zarówno posągowi, jak i jego strażnikom. Dokonuje się tu proces zgodny z prawidłowością wygasania wielu politycznych religii. Po początkowym paktowaniu obca przemoc polityczna nie chce już dłużej tolerować: kultu boga pokonanego państwa, dostrzegając w nim ognisko niebezpiecznego jątrzenia powstaniowego. Toteż ucieka się do silnych środków. Tymi środkami były w tym przypadku dwa posunięcia: niweczenie zewnętrznej obrzędowej strony religii, a więc wszystkich świątynnych ruchomości i nieruchomości związanych z kultem 1 oraz represje wobec urzędowych obrońców tego kultu, w szczególności wobec kolegiów kapłańskich zajmujących wysoką pozycję społeczną.
Rok czwartego w historii Babilonu zburzenia Esangili i uprowadzenia kultowego posągu Marduka (480 lub 478), poprzedzony przedśmiertnym zrywem powstańczym ■— o-statnią a beznadziejną próbą odnowienia re-ligii — mógłby oznaczać kres końcowej, syn-kretycznej formy kultu Marduka, a zatem: religii babilońskiej. Wiarą w poniżonego boga mogła trwać najwyżej kilka pokoleń. Pozbawiona jednakże namacalnej i naocznej podpory w postaci posągów i dokonywanych wobec nich obrzędową bezbronna w obliczu zakusów ze strony innych kultów wskutek braku urzędowych opiekunów, musiałaby się dotlić doszczętnie w podziemiu religijności ludowej.
Tymczasem ciche konanie wiary w Marduka przerwał po 150 latach Aleksander Wielki, który zapragnął obrać sobie za centrum władzy Babilon, a za swego opiekuna — właśnie Marduka.
Wolno przypuszczać, że do tego wskrzeszenia ginącego kultu Marduka przyczyniło się dogodne położenie geograficzne samego miasta, usytuowanego w połowie drogi pomiędzy Persją a Syrią, Egiptem a Scytią. Jak podają zgodnie antyczni historycy, Aleksander Wielki chciał przyv/rócić dawny rozkwit Babilonu i odbudować słynny siedmio-kondygnacyjny zikkurat Entemenanki oraz główną świątynię Marduka Esangilę 21. Wszelako nagła śmierć Aleksandra w 323 r. w pała- 2 3
49
Por. P.Fickeler, Crundformen der Reli-gionsgeographie, „Erdkunde’’, 1, 1947, s. 125.
21 Porównaj zaświadczenia Curtiusa Rufusa V, 1, 24, Arrianusa: Anabasis Alexandri III, 16, 4
i Josephusa Historicusa: Contra Apionem I, 192.
— Jak umierały religie
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Obraz2 (3) 2. Dlaczego kret nie mógł już pracować? Ułóż odpowiedź z sylab niesionych przez mrówki i
71752 Obraz (1286) a NBP nie zamierza udzielać nowych50. Zresztą już w 1989 roku inwestycje centraln
Obraz03 roralnej, nie mówiąc już o studentach czy nauczycielach. A to skłania nas do przyjęcia tezy
Obraz (24) wielce rozciągnięty na ziemi, tylko zdeptawszy wielu innych staje na rydwaD nie państwa,
Obraz (74) doświadczenia. Mężczyźni ci - w przeciwieństwie do mężczyzn z wcześniejszych epok - nie w
Obraz4 (14) 150 bardzo ciekawe są próby modernizacji Turcji, nie mówiąc juź 0 Ros
obraz6 (21) „choroby inicjacyjne” lub sny i wizje - nie jest już interpretowane jako śmierć mistycz
więcej podobnych podstron