sr4

trzema łub dwoma zagiętymi kolcami, które przypominają kotwicę. Toteż przezwano tę roślinę: rogatkiem, orzechem diabelskim, orzechem rogatym. czUimem, kotewką lub orzechem wodnym.

Jej nazwa naukowa Trapa natans znaczy — rogatek pływający. Zaliczamy ją do rzędu mirtowców, rodziny wiesiolkowatych. Do tej rodziny należy także i różowa wierzbówka, o której będzie mowa poniżej.

Niezwykły jest rozwój tej rośliny. Gdy z kwiatów zaczynają się wytwarzać ciężkie orzechy, w ogonkach powiększają się pęcherzyki powietrzne, które utrzymują na powierzchni wody roślinę wraz z jej orzechami-kotwicami, wiszącymi w wodzie. Tych twardych orzechów z ostrymi kolcami nie odważą się ruszyć ani ryby, ani kaczki, ani szczury wodne. Na jesieni, gdy orzechy dojrzewają, „lina kotwicy** przy większej fali nie jest w stanie utrzymać rośliny; kotewka odrywa się od swej kotwicy i płynie po wodzie podobnie jak statek z ładunkiem orzechów. Duże orzechy wiszą w wodzie jak kotwice.

Późną jesienią liście i łodyga orzecha wodnego ulegają rozkładowi, a orzechy opadają na dno, zahaczając się tam swymi kolcami. Na wiosnę orzech zaczyna kiełkować, ale nie tak jak nasiona innych roślin- Z początku wyrasta nie korzeń, tylko długi liścień — jakby sznur; z niego dopiero wyrasta łodyga, a w końcu — korzeń. Korzeń z początku podnosi się ku górze, a potem opuszcza się lukiem w dół. Przez długi czas owoc-kotwica zaczepiona o dno utrzymuje całą roślinę, która z niego wyrosła; nawet prąd wody nie jest w stanie oderwać rośliny i unieść jej z sobą.

Gdy rozłamiemy twardą skorupę orzecha wodnego. zobaczymy w środku duże. białe jądro. Orzechy wodne są bardzo smaczne i pożywne, zawierają około 3% tłuszczu, 24% białka i 55% skrobi. Jada się je na surowo bądź gotowane w osolonej wodzie; można też upiec je w popiele jak ziemniaki.

Orzechy wodne miele się także na kaszę i mąkę. W niektórych okolicach Związku Radzieckiego sprzedawano je na rynkach workami i wozami albo ładowano całe łodzie orzechów wodnych. W okolicy Murorau nad rzeką Oką znajduje się jezioro zwane Orzechowym — całe zarosłe orzechem wodnym; w ciągu lata zbierano tam około 150 ton orzechów. Spotyka się je nad Wołgą i na Ukrainie, na Białorusi i w Kazachstanie.

Jednakże ta pożyteczna roślina zanika wskutek wyniszczenia*. W wielu miejscach, gdzie orzech wodny już nie rośnie, znajdują go w pokładach torfu. W pradawnych czasach, w epoce budowli na palach, orzechy te stanowiły jeden z głównych produktów spożywczych. Żeby ta cenna roślina „na kotwicy" zupełnie nie wymarła, nie wolno jej niszczyć, trzeba ją rozpowszechniać i chronić.

Kotewkę — orzech wodny — należy wprowadzić do uprawy. W Chinach i Indiach kotewka jest hodowana na błotach i jeziorach. W czasie dojrzewania kotewki kobiety i dzieci, siedząc w małych, okrągłych czółnach, zbierają orzechy.

W Indiach, a szczególnie w Kaszmirze, wiele tysięcy ludzi przez kilka miesięcy w roku żywi się orzechami kotewki. W latach nieurodzaju, w czasie

* Kotewka — poluujiiw na ilustracji obok — należy w Polsce do roślin zanikających i wobec tego objęta jest ochroną.

40    4 “ Siadami Robinsona

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
sr4 odparowuje się do zagęszczenia. Ufarbujcłe tym barwikiem papier lub kawałek tkaniny. Aby kolor
60822 sr4 Papier z roślin wodnych Papier można też robić z glonów, które stanowią główną masę rośli
Slajd3 Owalnica Ma kształt wydłużony, z jedną lub dwoma wrzecionowato wykształconymi
sr4 górne — nasadą obejmują łodygę. Liście są takie pokryte wioskami, a brzegi ich są karbowane. W
sr4 Muchomor bulwiasty Mticliomor czerwonawy odżywcze i rujnują je. Rizomorfy rozchodzą się po korz
sr4 daje około dwustu nasionek. a cała roślina — około trzech tysięcy. Każdy mniszek zajmuje powier
sr4 ści się mnóstwo twardych i uwłosionych nasion; owoce te zawierają około 40 t witaminy C. D
sr4 uratowała życie myszce i doprowadziła uczonych do wielkiego odkrycia tajemnicy zielonych liści&
sr4 Ogni.ko _(■ lada- OlJibko „Ujgowr** Ogni-Ko Jnatafk aMnłaMT żonych końcami w kształcie gwiazdy)
sr4 Gdym zwiedzał grobowiec starego Setewajo. wielkiego władcy Zulusów, pamiętałem o Panu". I
sr4 herbatę bez filiżanki, grać w szachy bez figury. A koledzy wasi niech zgadują, jaką czynność
pic 11 06 012631 294 295 zdarzeń z trzema lub więcej argumentami są zbyt złożone, aby mogły stanowi

więcej podobnych podstron