logopedia(mowa ) Minczkiewicz 6

W\ i win i-iii luli | u • Hlultlrm mówienia jest tekst albo .wypowiedź nió-winna ll«iiihY.nn|. Tekst (wypowiedź) jest wytworem indywidualnym, po-si.i«l.ij;jrym substancję foniczną zbudowaną z dwu płaszczyzn: niepodzielnej płaszczyzny suprasegmen tajnej (melodia, akcent i rytm) oraz segmentalnej (głoski). Odpowiedni układ głosek umożliwia budowanie sylab i wyrazów. Przekazywanie informacji może odbywać się również przez pisanie lub różnego rodzaju sygnalizowanie. Każdej z tych czynności odpowiada określony kanał przepływu informacji, który determinuje odmienną posiać tekstu, a więc tekst foniczny, graficzny lub sygnalizowany (b. Kaczmarek 1982. s. '38).

W procesie mówienia informacja przekazywana jest kanałem arty* kulacyjno-sluchowym. przy czym myśl nadawcy realizują narządy mow* ne. dające w elekcie tekst słowny (foniczny). Tekst ten z kolei zostaje przyjęty przez ucho odbiorcy i przekazany do jego kory mózgowej, gdzie następuje rozumienie. W procesie pisania informacja zostaje przekazana odbiorcy kanałem ruchowo-optycznym. Wytworem pisania jest teksł graficzny (napisany), np. list. opis. opowiadanie, sprawozdanie ilp.. który trafiając do odbiorcy zostaje przeczytany, a następnie zrozumiany. W efekcie sygnalizacji powstaje tekst sygnalizowany, np. palcówką, światłem bądź dźwiękiem. Przepływ informacji do odbiorcy następuje zatem, kanałem wzrokowym, słuchowym i czuciowym (dotykiem). Relacje zachodzące między przekazem informacji a jej odbiorem ilustruje' rycina A .

Kolejnym składnikiem mowy jest rozumienie czyli odbiór wypowiedzi. Odbiór wypowiedzi możliwy jest wówczas, gdy słuchacz (rozmówca) usłyszy naszą wypowiedź i uświadomi sobie, co ona znaczy, jakie zawiera myśli. Takie uświadomienie oparte jest na podstawowych procesach myślowych, analizie i syntezie słuchowej. Zarówno mówienie, jak też rozumienie, a więc przekazywanie informacji i jej odbiór, możliwe są tylko wtedy, gdy rozmówcy, tj. nadawca i odbiorca, znają ten sam kod porozumiewania się. ten sam język.

Jeżyk jest czwartym z omawianych składników mowy. Jest on wy l worem społecznym. Język jest systemem dwu klasowym, na który składają się stanowiące jedną klasę symbole samodzielne (wyrazy i związki frazeologiczne) i niesamodzielne (prozodemy. fonemy i mor* futnyl oraz stanowiący drugą klasę układ zasad i reguł gramatycznych. Język jest tworem abstrakcyjnym zmagazynowanym w świadomości ludzi, w ich umysłach. Tak rozumiany zbiór językowy jest „magazynem wewnętrznym' każdego człowieka nieustannie wzbogacanym w miarę zdobywania przez niego nowych doświadczeń. Jęz\ k posiada rakże swój „magazyn zewnętrzny'* o charakterze społecznym. Stanowią go wytwory dorobku kulturalnego (kurhany, tablice, księgi, taśmy mag-

1G

Odbiorca

Nadawca

Ry»'. I. Stosunek mowy tło innych nkiow frimziiniiewuiiui :»i»; oraz w.sj)ól7.al»;żn'i.śr

poszczególny**h j*=*j składników (wg L. Kncznmi ?k. O polskiej logoporlii, w; J-zyk polaki i językoznawstwo polskie w sześć*tzie3ię*:i«>l»<;m niepodległości (UUH--107H), IPH2. a. MU)

netofouowe. płyty gramofonowe itp.). będące bogactwem całej ludzkości, materialnym jej dziedzictwem przekazywanym z pokoleniu na pokolenie.

Język jest zespoleni znaków (kodem), którym posługuje sic; Jana społeczność i który musi sobie przyswoić każdy jej członek, aby rozumiał innych i sam był rozumiany. Jest on zamkniętym zbiorem symboli prnzodycznych (melodia, akcent, rytm), fonicznych (głoski, a w pisaniu - litery), morfieznych (fleksja), leksykalnych (słowa), frazeologicznych (zwroty) oraz układem zasad gramatycznych, według których budujemy i odbieramy (odczytujemy, rozumiemy) teksty. Język rozwija się historycznie i jest zjawiskiem społecznym, sama natomiast czynność mówienia jest kategorią fizjologiczną i psychologiczna (por. L. Kaczmarek 1982. s. 32: Z. Kordyl 1968). Zdolność językowego porozumiewania się należy do cech nabytych i specyficznych człowieka (B. Roclawski. 1983).

17

“-"■•■M.r**-**-.-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
logopedia(mowa ) Minczkiewicz IM * •**-.* TT czynników, od których uzależniona jest tak czynność
logopedia(mowa ) Minczkiewicz —    Aktualizacja słuchowych śladów wyrazów potrzebn
logopedia(mowa ) Minczkiewicz 2 Według L. Kaczmarka {19821 logopedia jest samodzielną dyscypliną n
logopedia(mowa ) Minczkiewicz 3 —    logopedię korekcyjna (zwana tez logoterapiąl -
logopedia(mowa ) Minczkiewicz 4 t olłgolYenologopedii i realizowanych rocznych praktyk zawodowych
logopedia(mowa ) Minczkiewicz 5 Tak wii;c nil
logopedia(mowa ) Minczkiewicz 8 I I *» K ■ .‘.iw.liiin 1«. w.. 11 / y; . 1 w J i * ! II
20 język ,mięsień poprzecznie prążkowany szkieletowyy i ♦ WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY ZAKŁAD HI
20 język ,mięsień poprzecznie prążkowany szkieletowyy i ♦ WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY ZAKŁAD HI
36887 skanuj0017 (207) MOWA MOWA społeczność ♦ - rzeczy wistość Jednostka mówiąca (Nadawca) I mówien
•* sztuka aktywnego słuchania S mowa ciała ■S jak reagować na gafy ? Sesja pytań - jakie gafy
IMGw31 2. Niepełnosprawność słuchowa __-• Yipcyard znali język migowy (poprzedza! on ASL), toteż Głu
WSP J POLL11 JĘZYK USTNY A JĘZYK PISANY FRANCISZEK NIECKULA Zagadnienia definicyjne. - Mówienie i pi
skanuj0064 bmp 128 MOTYWOWANIE W ZARZĄDZANIU formułuje je w postaci przekazu oraz (3) przekazuje pop
2. Pożyczki, o których mowa w ust. 1 pkt. 1, 2, 3, 5, 6, 7 są przekazywane wnioskodawcy na kont

więcej podobnych podstron