WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI067 I djvu

wają bardzo proste; u wszystkich plemion składają się one z krótkich poziomych i prostopadłych nacięć, tworzących szeregi, i jedynie liczba oraz porządek tych szeregów różni się nieco u poszczególnych plemion *).

Europejczykowi, widzącemu Australczyka lub człowieka ze szczepu Minkopów, przystrojonego w blizny, trudno z początku uwierzyć, że owe blizny mają rzeczywiście stanowić ozdobę; wydają mu się one raczej wstrętnemi. Stąd też łatwo pojąć, dlaczego powstało mniemanie, jakoby blizny te posiadały znaczenie nietyle kosmetyczne, ile tajemnicze, religijne. Pogląd ten opiera się przedewszystkim na powadze Gerlan-da, który uważał blizny oraz tatuowanie za stygmat czy też znak bóstwa, czczonego przez danego osobnika **). Oczywiście w zakresie naszej pracy nie leży badanie ogólnego znaczenia blizn i tatuowania; nam chodzi tylko o kwe-stję, czy rysowanie przy pomocy blizn posiada na najniższych szczeblach cywilizacji, t. j. w Australji i na wyspach Andamańskich, znaczenie religijne czy też estetyczne. Ger-land znajduje potwierdzenie swego poglądu w legiendzie, według której pewien duch miał nauczyć ludzi sztuki nacinania blizn, poczym został przemieniony w wielkiego kan-gura^u ***). Jednakże w legiendzie tej, o której nawet nie wiadomo, czy jest bardzo starą i szeroko rozpowszechnioną, przedewszystkim niema nic w ogóle o znaczeniu rysunków robionych za pomocą blizn. Gdybyśm)^r koniecznie musieli wnioskować o religijnym znaczeniu jakiejś sztuki na tej zasadzie, że wprowadzenie jej przypisywane bywa pewnemu duchowi, to moglibyśmy daleko słuszniej przypisać znaczenie religijne rozniecaniu ognia, gdyż, według bardzo licznych podań australskich, sztuki tej nauczyły krajowców istoty nadludzkie. Na wyspach Andamańskich istnieje również podanie o pochodzeniu rysunków - blizn. „Maja duku, który zdaje się być identycznym z Tomo, mitycznym przodkiem Minkopów, miał

*) Man, Jour. Anthrop. lnst. XII, 333.

**) Waitz- Gerland, VI, 37, 375.'

***) Waitz- Gerland, VI, 740.

http://rcin.org.pl