Przymiotniki twardotematowe |
Przymiotniki miękkotematowe | |||||
r. męski |
r. żeński |
r. nijaki |
r. męski |
r. żeński |
r. nijaki | |
Liczba pojedyncza | ||||||
M. |
mlady (miody) |
mlada |
mlade |
jarni (wiosenny) |
jarni |
jarni |
D. |
mladeho |
mlade |
mladeho |
jarnlho |
jarni |
jarniho |
C. |
mlademu |
mlade |
mlademu |
jarnimu |
jarni |
jarnimu |
B. |
mladeho (ż) mlady (nż) |
mladou |
mlade |
jarniho (ż) jarni(nż) |
jarni |
jarni |
W. |
mlady! |
mlada! |
mlade! |
jarni! |
jarni! |
jarni! |
Msc. |
mladem |
mlade |
mladem |
jarnim |
jarni |
jarnim |
N. |
mladym |
mladou |
mladym |
jar nim |
jarni |
jarnim |
Liczba mnoga | ||||||
M. |
mladi (ż) mlade (nż) |
mlade |
mlada |
jarni | ||
D. |
mladych |
jarnich | ||||
C. |
mladym |
jarnim | ||||
B. |
mlade |
mlade |
mlada |
jarni | ||
W. |
mladi! (ż) mlade! (nż) |
mlade! |
mlada! |
jarni! | ||
Msc. |
mladych |
jarnich | ||||
N. |
mladymi |
jarnimi |
Charakterystyczne dla języka czeskiego są przymiotniki dzierżawcze. Tworzone są sufiksem -uv (-ova, -ovo) od rzeczowników osobowych rodzaju męskiego i sufiksem -in (-ina, -ino) od rzeczowników osobowych rodzaju żeńskiego, np. bratruv byt (mieszkanie brata), sestrin batoh (plecak siostry).
Podobnie szczególne dla języka czeskiego są formy krótkie, które mają niektóre przymiotniki. Są używane w funkcji orzecznika, np. on je żiv (on jest żyw), on je mlad (on jest młody).
W języku czeskim istnieją przysłówki miejsca (np. zde - tu, kde - gdzie), czasu 16 (np. kdy - kiedy, zftra - jutro), sposobu (np. rychle - szybko, dobre - dobrze), przyczyny (np. proto - dlatego), stopnia i miary (np. kolik - ile, mnoho - dużo). Tworzone są najczęściej od przymiotników za pomocą sufiksów -e (-e) i -o, a także za pomocą -y, np. dobry - dobre, vysoky - vysoko, ćesky - ćesky.
■ Zaimki osobowe
Zaimki osobowe przybierają następujące formy:
Liczba pojedyncza |
Liczba mnoga |
ja |
my |
ty |
vy |
on |
oni (rodzaj męski żywotny) |
ona |
ony (rodzaj męski nieżywotny i żeński) |
ono |
ona (rodzaj nijaki) |
Odmiana zaimków osobowych przez przypadki, liczby, osoby:
Liczba pojedyncza _________ _ ____
M. ja |
ty on |
ona |
ono |
D. mne, me |
tebe, te jeho / neho, ho, jej / nej |
ji/ni |
jeho / neho, ho, jej / nej |
C. mne, mi |
tobe, ti jemu / nemu, mu |
ji / ni |
jemu / nemu, mu |
B. mne, me |
tebe, te jeho / neho, ho, jej / nej, |
-ń ji/ni |
je / ne, ho, jej / nej |
W |
ty |
- |
- |
Msc. o mne |
o tobe o nem |
o ni |
o nem |
N. mnou |
tebou jim / nim |
ji/ni |
jim / nim |
Liczba mnoga
M. |
my |
vy |
oni, ony ona ono |
D. |
nas |
vas |
jich / nich |
C. |
nam |
vam |
jim / nim |
B. |
nas |
vas |
je/ ne |
W. |
- |
vy |
- |
Msc. |
o nas |
o vas |
o nich |
N. |
nami |
vami |
jimi / nimi |
17