29954 IMGA95 (2)

148 Warzywa psiankowate

lekkiego uszkodzenia naskórka. Ethrel wnika do owoców i przyspiesza dojrzewanie. Na podstawie badań Gosiewskiego i Słupskiego (1988) stwierdzono, że zabieg ten jest celowy tylko wtedy, gdy się go wykonuje na dwóch pierwszych gronach, tj. wiosną, i dwóch ostatnich, czyli jesionią. Wiosną należy nanosić preparat, kiedy w pierwszym gronie dojrzewają pierwsze owoce, jesionią zaś — kiedy zaczynają dojrzewać pierwsze owoce w przedostatnim gronie.

7.1.11. Zbiór i przygotowanie do obrotu

Do zbioru nadają się owoce w stanie tzw. zapalonym, tj. kiedy zanika barwa zielona i pojawiają się różne odcienie barwy żółtej i czerwonej. Owoce całkowicie dojrzewające na krzaku szybko miękną i źle znoszą transport. ale osiągają bardzo wysoką cenę. zwłaszcza na rynkach zachodnich.

Owoce zbiera się u nas najczęściej bez szypułek do koszyków albo bezpośrednio do skrzynek, w których będą transportowane. Skrzynek używa się zwłaszcza wtedy, gdy można je postawić na odpowiednich wózkach poruszających się między rzędami roślin. Szklarnie blokowe typu Venlo mają niekiedy umieszczoną u góry w połowie szerokości szynę lub rurę. na której na rolkach zawieszony jest transporter, a na nim znajdują się najczęściej dwie skrzynki, do których wkłada się owoce Już podczas zbioru powinno się wykonywać selekcję owoców na handlowe i poza wyborem, tj. bardzo niekształtne, popękane, z wyraźnymi plamami lub innymi widocznymi wadami skórki. Przy mechanicznym transporcie skrzynek na wózku powinno znajdować się również wiadro lub worek na owoce chore.

Skrzynki z owocami powinny być możliwie szybko wywiezione ze szkłami lub tunelu do chłodniejszych pomieszczeń lub magazynów. gdzie wykonuje się ręczne lub mechaniczne sortowanie wg obowiązującej normy.

Pomidory spod osłon znajdują się u nas w obrocie i najczęściej również w handlu

w ażurowych skrzynkach plastykowych w których mieści się 10—15 kg owoców! Pomidory na eksport pakowane są przewai^ nia w kartony. Rodzaj kartonów, ich pojemność oraz ścisłe normy dotyczące owoców są przeważnie uzgadniane bezpośrednio z odbiorcą zagranicznym. Niektórzy impor terzy żądają, zwłaszcza w dostawach wiosennych. owoców z szypułką. Pomidoiy układane są wówczas szypulkami ku górze, jedną warstwą w płaskich skrzynkach, a każdy owoc oddziela się plastykową wkładką.

Także u nas spotyka się w handlu pomidory w małych 0.5-lub 1-kilogramowych opakowaniach, np. tekturowych tackach obciągniętych termokurczliwą folią.

7.1.12. Przechowywanie

W okresie późnojesiennym pogarszające się warunki świetlne powodują, że przyrost masy owoców w szklarniach jest znikomy. Ole zmniejszenia w tym czasie kosztów możne wyrośnięte, lecz jeszcze zielone owoce zebrać i przechowywać nawet przez kilka tygodni. a uprawę zlikwidować. Proces dojrzewania. tj. wybarwiania się owoców już zebranych nie zależy od światła, tylko od temperatury i wilgotności powietrza. Najszybciej przebiega on w temperaturze 22—27°C. Jego tempo można zwolnić przez obniżenie temperatury. Jednakże zielone pomidory przetrzymywane poniżej 10°C nie wybarwia-ją się w ogóle. Owoce o barwie pomarańczowej można przetrzymać w chłodni w temperaturze 1,5—2,5°C i wilgotności 85—90% do 3 tygodni. Po wyjęciu z chłodni wybarwiają się szybko, ale są znacznie mniej smaczne. Nie w pełni wy barwione pomidory, zapakowane w odpowietrzone woreczki foliowe, mogą być przechowywane w temperaturze 7—-8°C przez 7 dni.

Zielone pomidory z późnojesiennych zbiorów można przechowywać w skrzynkach, ułożone w kilku warstwach przesypanych torfem wysokim lub trocinami tak. aby owoce nie stykały się ze sobą. W jednaj skrzynce powinny być układane owoce jednakowej wielkości i wybarwione w tym samym stopniu. Skrzynki z owocami najbar-

dziej dojrzałymi i największymi powinny znaleźć się na wierzchu stosu. Pomidory przechowuje się w jasnych lub ciemnych pomieszczeniach, w których jest możliwe utrzymywanie w miarę stałej temperatury (14—16°C) i wilgotności powietrza (75—85%) oraz okresowe intensywne wietrzenie. Skrzynki należy losowo, mniej więcej raz w tygodniu, sprawdzać i jeśli owoce są w palni wy bar wionę należy je od razu przeznaczać do sprzedaży, w przejrzałych bowiem pomidorach cukry przekształcają się ponownie w kwasy i maleje zawartość witaminy C, a na skutek enzymatycznego rozkładu błon komórkowych owoce miękną.

7.1.13. Choroby nieinfekcyjne *

Sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców. Na szczycie owoców tworzą się czarne lub ciemnobrunatne plamy, które rozszerzają się i obejmują dużą część owocu. Powierzchnia plam jest lekko zapadnięta. Miąższ pod plamą jest twardy.

Przyczyny powstania choroby to: wysokie zasolenie podłoża, niedobór wapnia przy niskim pH. nierównomierne podlewanie lub nierównomierne pobieranie wody przez ro-śliny, np. gdy system korzeniowy jest uszkodzony. oraz harmonizowanie, które zwiększa podatność roślin na chorobę, gdyż powoduje szybki przyrost owoców.

Aby zapobiec tej chorobie, zawartość składników pokarmowych w podłożu należy doprowadzić do optymalnej. Gdy podłoże jest zasolone, trzeba przerwać nawożenie i przelać podłoże wodą w ilości około 50 I wody na 1 m². Odczyn podłoża należy podnieść do 6,0 nawożąc kredą oraz opryskując rośliny, szczególnie owoce. 0,5-procen-towym roztworem saletry wapniowej lub 0.4-procentowym chlorkiem wapnia. Zabieg zaleca się wykonywać w godzinach wieczornych lub wcześnie rano. Należy także unikać przesuszenia podłoża i nie dopuścić do uszkodzenia korzeni.

* Choroby pasożytnicze oraz ich zwalczanie zorały omówione w rozdz. 7.4.

Niezawiązywanie owoców mimo obfitego kwitnienia. Choroba ta może być spowodowana zbyt niską temperaturą powietrza (średnia dobowa poniżej 16°C) lub zbyt wysoką (powyżej 30°C) oraz niedoborem światła.

Opadanie kwiatów i zawiązków owoców. Spowodowane może być niedoborem boru i manganu lub potasu i fosforu przy nadmiarze azotu, oraz niską intensywnością światła.

Nierównomierne wybarwianie się owoców. Jest kilka przyczyn tej choroby: zbyt wysoka temperatura (ponad 30°C), powodująca zaburzenia w wytwarzaniu likope-nu. lub zbyt wysoka temperatura w dzień (30°C) oraz niska zawartość potasu i magnezu w podłożu, co powoduje odbarwienie zwane często „zieloną piętką", ponadto wysokie stężenie azotu amonowego oraz mała intensywność światła, przez co na owocach powstają twarde, brunatne plamy.

Zniekształcenia owoców. Zaburzenie to występuje najczęściej po zastosowaniu zbyt wysokiego stężenia preparatu Betokson do hormonizacji.

Brązowoczarne. skorkowaciałe plamy na powierzchni owocu. Przyczyną tej choroby może być niedobór boru lub zbyt wysokie pH, przekraczające 7,0.

Srebrzystoić liści pomidora. Część lub całe liście, a czasami również pędy stają się jasnosrebrzyste. Jest to spowodowane zanikiem chlorofilu w wierzchniej warstwie miękiszu asymilacyjnego. Chorobie sprzyja słaba intensywność światła w połączeniu z niską średnią temperaturą dobową. Występuje ona na roślinach o intensywnym wzroście wegetatywnym. Dość wyraźnie zróżnicowana jest podatność odmianowa. Po wyeliminowaniu czynnika stymulującego bujny wzrost wegetatywny objawy na dalszych liściach mogą się nie pojawiać. Sreb-rzystość liści nie jest chorobą wyraźnie ograniczającą plonowanie, a ponieważ nie ma charakteru infekcyjnego, nie należy usuwać porażonych roślin.

7.2. Papryka - Capsicum annuum L.