P1120880 resize

86 MILAWA RUCMOWIKA

służyć człowiekowi, uważam za zbędne na obecnym etapie wiedzy palcoctnobota-BlCtlfj.

Uprawianym pereł człowieka roślinom zawsze towarzyszyły chwasty i dlatego b>cco uwagi zwrócę aa te właśnie rośliny, które były związane z uprawami. Wśród i u    z §mp> chwastów polnych przewalały chwasty upraw zbożowych nad

chwastami wpraw okopowych, co jest oczywiste w związku z przewagą próbek zbo* żernych doawaanych do badań (spalone ziarna dobrze sag przechowują na obiektach archeologicznychy. Współcześnie w zasiewach zbóż ozimych (pszenica, żyto) spotyka uę około ISO gatunków chwastów pospolitych « ponad 100 rzadziej wystę* pgąryrti Ne wszystkie jednak gatunki rosną w każdym łanie zboża, ponieważ ayecpow jnic uh jest ściśle uzależnione od różnych czynników, np. lokalnych wa-ramków siedliskowych, gleb, warunków klimatycznych itp.

Jeśli chodzi o zachwaszczenie zbóż we wczesnej epoce żelaza, to na podstawie zestawionych gatunków wydaje się ono nieduże w porównaniu do upraw współczesnych (M. Nowiński I9M, v. 5-8). Być może, że taki stan zanieczyszczeniu należałoby raczej siąiać z niezachowaniem się ich szczątków, czy raczej z warunkami ekologicznymi ówczesnych pól. jak np. stosunkami wilgotnościowymi itp. (S. Borowiec 1*72, a 96, I01>.

Do najczęściej ujawnionych chwastów należały następujące: stokłosa żytnia 4 Browna xcnfiwiij), rdest powojowy (?o/>gOflum conro/ru/ia), komosa biała (CAe»io-<aB«m) i trawy (Gromimac). Występowały także kąkol polny (Agrostemma jp*hag»). chaber bławatek (Cm/oumi ł>am».«). szczaw polny (Ri<mrx acetOMfltd). bcncc biały (Jrfrfiaśrfuui oJkai), przytulia czepna {Galium aparine)* rdest plamisty 4 zweufti pmararfay, rdest szerokolistny (Poiygonum lapatifoliitni). tobołki polne (TUap onnur). szczaw kędzierzawy (Jłumrx crlsptas) i szczaw zwyczajny (P acr-Jose}, przełącznik bismezykowaty (yeronica hrdcrifoliay* fiołclc trójbarwny {Vio!a Idcskr), poucwnik szorstki {GaJropsis tetrahit) i pozaewnik dwudzielny (G. bifiddł, powój polny (Canoiwkfanffwis),psisnks czarna{Solanunt nigrum), wyka ( Viciu sp-> Oólka paunkós), gorczyca polna <Sinapis orirmij). włośnica sina {Sictaria glaucd> ' * włośnica zielona (S riridu), owies głuchy (y4 vma /atud>. życica roczna (Lo//uni

^fcyancYiftoae wyżej chwasty są przeważnie roślinami krótkotrwałymi jedno-* dwuletnimi, kilka tylko należy do bylin. Wśród odcisków zbóż na stanowiskach kultury wtrfiu dniopomorskicj <1.. J. kuka 1979. s. 147 i nn.) występowały wyłącznie trawy (Crawłwfer). W Juszkowic wśród ziaren jęczmienia znaleziono 13 gatunków

wyliczenia gatunków z osady w Juszkowic możemy więc stwierdzić, te były to chwasty upraw potowych, a przede wszystkim roślin, zbożowych (M. Klichowska 1979. s. 148-149).

IV. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

W miarę pozyskiwania nowych opracowań pa koetno botanicznych dla wczesnej epoki żelaza zmianie ulegają dotychczasowe uogólnienia związane z tym okresem, u w ślad za nimi niektóre poglądy (aneks 2). W związku z tym autorce nasunęło się kilka spostrzeżeń o charakterze ogólnym, z którymi chciałabym się podzielić, mianowicie:

1.    Wśród upraw stosowanych na ziemiach polskich wc wczesnej epoce żelaza zauważa się wyraźną przewagę upraw zbożowych, potwierdzoną bardzo licznymi znaleziskami dużej liczby ziaren zbóż i odcisków na licznych stanowiskach archcobo-tanicznych (tabela 1, 2, 5, 6).

2.    W mniejszym zakresie uprawiano rośliny strączkowe i włóknisto-olciste (tabela 4). Na wielu stanowiskach nie ujuwniono ich szczątków.

3.    Głównym zbożem uprawianym wc wczesnej epoce żelaza była pszenica i jęczmień, podobnie zresztą jak poprzednio w neolicie i w epoce brązu, nic zaś pszenica i proso, jak sugeruje np. K. Godlowski (1966, s. 80-81). Niektórzy inni autorzy, np. A. Kozłowska (1959, s. 560), mówią o dominowaniu, a nawet wypieraniu pszenicy przez proso na obiektach kultury łużyckiej. Poglądowi temu zaprzeczają obecny stan badań i przedstawione w pracy materiały. Przy obtłukiwaniu ziaren prosa w stępie jego płewki rozkmszaly się na dużą ilość drobnych fragmentów, przy czym fragmenty te i płewki doskonale się przechowują w ziemi i w mierzwie dzięki obecności krzemionki. Stąd wrażenie, iż proso „wszędzie” było obecne. Również jego drobne, błyszczące, nie spalone ziarna sprzyjały takiej wyobraźni. Liczba zwęglonych ziuren prosa z wykopalisk w I cm* jest bardzo duża i wynosi ponad 100 okazów (sztuk).

4.    Wc wczesnej epoce żelaza obserwuje się szczególny wzrost znalezisk pszenicy zwyczajnej (Triticum aeslhum), a także żyta zwyczajnego (Secale ccreak) i owsa siewnego {Arena salin). W historii rozwoju rolnictwa przyjmuje się, że uprawa żyta i owsa związana była z zastosowaniem ulepszonych narzędzi do wykonywania orki, co z kolei świadczy o postępie w rolnictwie (m. in. A. Oymaczewski 1963, s. 305; K. Godlowski 1966, s. 86). Pyłek żyta bywa coraz częściej wykazywany w diagramach p.dinologic/nych dla tego okresu (np. M. Raisku-Jasiewicz 1981, s. 39-40).

5.    Badania wykazały, iż proso zwyczajne (Panicom miliaccum) nie odgrywało wówczas takiej roli, jaką się przypisuje temu gatunkowi; znaleziska roślinne z wczesnej epoki żeluzu wykazały, iż najważniejszą rolę w ówczesnej gospodarce rolnej odgrywały podstawowe zboża chlebowe, do których od neolitu na naszych ziemiach proso nie było zaliczane (M. Klichowska 1975, tabela 4 na s. 92, s. 118-119)

6.    Jeśli chodzi o pszenicę, to występowały wyłącznie jej gatunki (co = w j. łac. .specles), a nic odmłuny (co » w j. luc. varictas\ jak podają L. Okulicz (1970. s. 115). J. Ostoja-Zagórski (1974. %. 129-130, 132) oraz, jak zaznaczono w tabeli 15 podanej

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
P1120876 resize 71 MELANIA KLIOIOWSKA oprowadzić wnioski na podstawie 13 tam znalezionych ziaren, na
DSC03929 resize 86 Jan Dąbrowski Bodcndenkmalpflcge in Mecklenburg, s. 61    83. 1972
P1130687 resize 86 Zdecydowana większość tych naczyń, podobnie zresztą jak całej ceramiki wczesnouni
P1120869 resize Archeologu Polski. i. XXIX: 1984, z. I PL ISSN 0003-8180 MELANIA KLICHOWSKA STRUKTUR
P1120875 resize TT Mli . — , Mmi «•*. «uoi 0.14
IMGf17 (2) 86 Łowienie lodu87Rozsadzanie kamieni Zrób wędkę z ołówka i kawałka nitki. Do szklanki na
42826 P1120886 resize 98 A MU ANIA KUCtIOWSKA 98 A MU ANIA KUCtIOWSKA m. o 99 MłfM - InidWk siewny:
44914 P1120885 resize 96 MELANIA KUCH0W3KA STRUKTURY uprawni: na ziemiach polskich 97 rmxt: jmtfamo
86 //. Odwrót od Hegla Moorc nie przykładał większej wagi do zagadnienia tożsamości wewnętrznej.
C (86) Część 30. Okap wieży. Pasek po zagięciu przyklejamy do części 24. 25, 26 przy górnej krawędzi
PHOTO197 86 WIELOŚĆ RZECZYWISTOŚCI W SZTUCE 1. właściwości materialne, 2. właściwości odnoszące się
66 (86) Ma gazyn lektroniki Uiy tk o w e]dodatekdomiesięcznika n a u m p ę tOd węgla do lozemu,czyli

więcej podobnych podstron