P1140714

■ III    ——

350    KRZYSZTOF SZAMAŁEK

równinne tereny wysoczyzny polodowcowej, otrzymywała wodę tylko w pan*, j opadów i dlatego była bardziej narażona na odwodnienie spowodotu, wycinaniem lasów Fakt deforestacji strefy wysoczyznowej, związany z dz#. łalnością gospodarczą ludności kultury łużyckiej, potwierdzają zarós^ badania pomologiczne, jak i dendrologiczne prób pobranych z osad, zwiano, położonych w jej pobliżu. Zdecydowanie dominuje w nich obecność dęb i sosny, których drewno wykorzystywano w budownictwie. Badania glebo, znawcze, których wyniki zaprezentowano w poprzednim rozdziale, zdają » potwierdzać, że strefa wysoczyzn w kruszwickim mikroregionie była odlcsiona w znacznie mniejszym stopniu niż strefa nadzalewowa. Pewną rolę w ^ spodarce badanej społeczności odgrywała obecność niektórych gatunków n*. rząt wchodzących w skład fauny, związanej ze strefą leśną. Zaliczyć do nich możemy: tura, niedźwiedzia, dzika, jelenia, sarnę, lisa i zająca - gatunki reprezentowane w materiale kostnym z osad wchodzących w skład kruszwickiego zespołu osadniczego kultury łużyckiej.

LOKALIZACJA PUNKTÓW OSADNICZYCH

Punkty osadnicze tworzące kruszwicki zespół kultury łużyckiej występują wzdłuż dwóch schodzących się ciągów, reprezentowanych przez najważniejsi arterie wodne: jezioro Gopło i przepływającą przez nie Noteć oraz rzekę Śmiernię (ryc. 1). Podkreślić należy istnienie dwóch charakterystycznych mitjr kruszwickiej koncentracji. Jej centralny punkt stanowi największa z odkrytych osad i jedyna zasiedlona we wszystkich trzech fazach osada w Łagiewnikach (stan. L-5/7), znajdująca się również w centrum mikroregionu fizjograficznego Drugim charakterystycznym punktem jest miejsce schodzenia się opisanych wyżej ciągów, znajdujące się w okolicy, w której dolina Śmiemi łączy są z doliną Gopła. Wokół tego miejsca występuje wyraźne skupienie punklói osadniczych, z których jeden to grodzisko na Ostrowie Rzępowskim (sta* K-l). drugi to prawdopodobnie cmentarzysko (stan. K-9/10/17). Poza t)* skupieniem rysują się wyraźnie jeszcze dwa mniejsze, peryferycznie poiożcs w górnym biegu Śmiemi w rejonie Polanowie (stan. P-3, P-7. P-8, P-ll) oraz w obniżeniu w rejonie Racic (stan.: Ra-3, Ra-5, Ra-6). Odległość między poszczególnymi punktami osadniczymi w rejonie sygnalizować skupisk wynoszą 200-1000 m. odległości między tymi skupiskami zai p. uwzględnieniu naturalnej drożności terenu, nie przekraczały 2500 m H naturalną drożność zapewniała w warunkach kruszwickiego mikrorcg<* sieć hydrograficzna: jezioro Gopło i wpadająca do niego Śmiania # zapewne przebiegające wzdłuż brzegów Gopła i Śmiemi szlaki lądo*

Punkty osadnicze rozłożone wzdłuż rynny Gopła znajdują się na stok** terasy środkowej, na ogół w pobliżu jej przejścia w terasę dolną. | wysokości 81,00-83,50 m npm. Przypomnijmy, iż na podstawie stnt)P^ osadów mułowo-torfowych najniżej w całym mikroregionie usytuowane) dy - grodu na Ostrowie Rzępowskim (stan. K-l), rzędna zwierciadła’^

przemiany Środowiska geograficznego

Gopło wahała się w okresie halsztackim w granicach 79,50-80,00 m '■ zdecydowana większość punktów osadniczych rozłożonych wzdłuż ’ \ Śmiemi znajduje się na poziomie terasy górnej, na wysokości ł^gg,00m npm. Jedynie punkt osadniczy w Łagiewnikach (st. Ł-4), eobliiu miejsca, gdzie dolina Śmierni łączy się z pradoliną Gopła, Wsi?Poniż*) poziomu terasy górnej na wysokości 83,75-84.50 m npm.. 'Tpiuikiy osadnicze zaś położone w górnym biegu Śmiemi, w Polanowi-

(stan.: P-7. P-8), znajdują się już w niższej strefie wysoczyzny na ¹ >ości 90,00-93,75 m npm. Wszystkie punkty osadnicze tworzące krusz-''ij jespól zajmują w terenie miejsca wyeksponowane. Wzdłuż Gopła. gdzie ^na denna pocięta jest rynnami subglacjalnymi oraz późniejszymi doli-^ punkty osadnicze zajmują wierzchołki mniejszych lub większych wyniesień ^ K-l. K-2/4, Ł-l, Ł-3, Ł-5/7, Ra-3. Ra-5); z nich niektóre położone I nnme Gopła stanowiły w okresie halsztackim wyspy (stan.: K-l. K-2/4.

L] ga.5).Taki sposób lokalizacji uwarunkowany był naturalną obronnością L) miejsc. Poszczególne wyspy dzieliła bowiem od najbliższego brzegu Lgeglość 50-250 m.

Trzy 2 ww. wysp znajdowały się na wierzchołkach podwodnego garbu Kimającego północno-zachodnią część rynny jeziora na dwie mniejsze. Gub ten w związku z obecnym znacznie niższym poziomem wody (o około }■) jest bardziej widoczny. Rysuje się on w postaci dwóch półwyspów, zltóiych większy, długości 1125 m, wcina się w jezioro w rejonie Kruszwicy, aiśjszy zaś wychodzi mu naprzeciw w Łagiewnikach (ryc. I). Ostrów ląpmiski znajdujący się w południowej części większego półwyspu jest nitelony od części północnej wąskim przesmykiem łączącym w połowie ilości półwyspu obie rynny jeziora. Analiza mapy hipsometrycznej i stra-tjgrafii pozwoliła ustalić, iż w okresie halsztackim wyspa ta wznosząca się ihlo Im nad ówczesny przeciętny poziom wody liczyła około 1,8 ha i bylacał-Iwicie zajęta przez gród. Od zachodnich i wschodnich brzegów jeziora Wia ją podobna odległość, która wynosiła 150-250 m. Od strony północnej W)ia się podwodnym garbem długości około 300 m z północną częścią tfcmcgo półwyspu. Przypuszczać można, że wierzchołek tego garbu leżący Mo pod powierzchnią wody tworzył rodzaj płytkiego bagnistego połącze-1 Wyżej położona o około 3 m nad ówczesny poziom jeziora część Wwna obecnego półwyspu nazywana „Wyspą Zamkową" lub „Wyspą Dodoną"jeszcze dziś tworzy widoczną wyodrębnioną jednostkę fizjograficzną. “Śnię brzegową wyznacza rzędna zwierciadła wody ustalona dla Ostrowa *4po<«kiego. Plan hipsometryczny z 1927 r., którym dysponujemy, jest odbiciem wyglądu wyspy z okresu halsztackiego, jej poziom podwyż-Msię bowiem w okresie średniowiecza o 3-6 m. Mimo to można pokusić *>Próbę rekonstrukcji kształtu wyspy, gdyż, jak się wydaje, w partiach **łowych późniejsze zmiany (do 1927 r.) nie dokonały tak zasadniczych Mfifażeń. Wyspa miała więc wydłużony owalny kształt o długości około

¹¹ i szerokości około 100 m. Jej powierzchnia wynosiła zatem około

M*. xxx/j

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Kardas rodzia 25252525B3 strony50 351 350 CZĘŚĆ III SYSTEMY ZARZĄDZANIA W PRZEDSIĘBIORSTWIE z ogran
Przedsiębiorczość Wydział Zarządzania UW MSD, specjalność RKS, rok III dr hab. Krzysztof
350 351 (3) 350 URAZY I USZKODZENIA SPORTOWE -    Zwiększanie ilości powtórzeń napięć
350 351 (5) 350 AkademiaTablica okresowa pierwiastków Rysunek D.l. Tablica okresowa
350 351 350 Zarządzanie projektamif(yA, .... yH) = 60^+ 45^ + 55^+50^ x2    +yA x2 +x
350,351 350 wiło o tak zwanym kryzysie Wielkich Narracji jako najważuiej ■/<>) >vM czesnego
350 351 (6) (12-5) 35U    CifW III. Podstawy makroekonomii ciowym i zamienić je na in
kryzysy marokańskie (14) 350 CII APTEK 11 discussed in this house iii a tonę which might have its us
iii imwnsrrucautsn Prof. UG, dr hab. Krzysztof Dobrowolski Dziekan Wydziału Ekonomicznego UG oraz Pr
Nr, IGAZ I WODA R. X Tabela III. C. wt.pny15‘ 1 . o 230" Po 300" Po 350" Po
Historia Polski
7 Premierzy III Rzeczypospolitej Polskiej Tadeusz Mazowiecki 24 VII11989 -14 XII 199
dpp40 What It Feels Likc to Lift 350 Poimds with One Hand III.WK oflcu bcett asked what it feels lik
300 3 ■351    *33 ?, iiiian HHlnHimu i B    
44 (247) Zniszczony czołg PzKpfw III (FI) Sd Kfz 141/3 - Flammpanzer III „022” z 351. Flammpanzer Ko
47 (227) PzKpfw III (FI) Sd Kfz 141/3 z 351. Flammpanzer Kompanie, Węgry, sty czeń 1945 roku. PzKpfw

więcej podobnych podstron