WA30879 I862 PRZEGLAD ARCHEOLOGJI� I djvu

Bóg prawdziwy, Tyś źródło prawdy, jedyna żyjąca Istoto! Tyś pierwszy! ...0 Najwyższy! jam myślą pożądał Cię pojąć, od wieków na wieki n i e z m i e n n y...“, a więc Pan wszelkich praw, jakie widzimy w naturze, bo w tych prawach leży jej główna istota zmienność. (Schoebel C. Recherches sur la religion premierę. Paris 1872. pg. 88, 111).

§. 115. Cofnijmy się o kilka tysięcy lat, stańmy wśród ruin najstarszej epoki Egiptu i słuchajmy głosów, którymi do nas o Bogu mówią ludzie tej ziemi i tych starych lat. „Starcze wśród bezgranicza czasów, dziecko, które się codzień rodzi, Ciebie nikt nie doścignie, Panie tajemniczych przestrzeni, w których przebywasz ukryty, obrazu twego nikt nie zna, Tyś wieków Pan i dawca wszelkiego życia. Tyś stworzył słońce, srebro i złoto, pastwiska dla zwierząt, rośliny pożywne dla ludzi. Ty żywisz ryby w wodzie, a ptakom podniebnym dajesz siły życia, gdy jeszcze są zamknięte w jaja skorupie. Ty i płazy żywisz, bo przed twem obliczem płazy i ptaki na równi... bądź błogosławiony za wszystko Ty jeden, jedyny a wieloramienny. Z oczu twoich wyszli ludzie wszelkich ras i wszelkiej barwy i wszyscy wołają: „chwała Tobie, bo Ty mieszkasz wśród nas — ścielemy się przed Tobą na ziemi, boś Ty Stwórca nasz. Błogosławiony jesteś od wszelakiego stworzenia na wyżynach niebios, na ziemi przestrzeniach i w głębinach mórz. Wszystkie bogi chylą się w pokorze przed Tobą a wszystkie dusze ludzkie wołają w uwielbieniu i radości: „Idź w spokoju Ojcze ojców, wszelakich bogów! Tyś Stwórcą wszelkiej istoty — Tyś życie i zdrowie i siła i wódz wszelkich bogów! My twoje duchy uwielbiamy Ciebie, my Ci przynosim ofiarę, boś Ty nam życie dał, my Cię błogosławimy, bo mieszkasz wśród nas“ (Maspero. Histoire ancienne. Paris 1878, pg. 37). W niewielkiej oddali od tych miejsc, w parę tysięcy lat potem, słyszymy wśród huku gromów słowa rozkazu: „Jam jest, który Jest — nie będziesz miał bogów innych przede-mną...“ I te głosy idą wciąż i wciąż, choć czasami słabną.. W najstarszej świątyni Zeusa w Grecyi, w Dodonie, brzmi pieśń zachwytu: „Zeus był, Zeus jest, Zeus będzie! Oh! wielki Zeu-