86 87
U( /niów, propagowały różne kierunki ruchu Nowe Wychowanie. Do naj-bardziej charakterystycznych odmian nauczania grupowego należały wówczas: metoda projektów Stevensona, polegająca na łączeniu uczniów w małe, doraźne grupy dla wspólnych zajęć, wymiany doświadczeń lub wykonania zamierzenia - projektu, np. gazetki, urządzenia akwarium oraz metoda Cousineta, rozwinięta przez Freineta, oparta na swobodnym łączeniu się dzieci w grupki dla wykonania zadania; dzieci same dzieliły pracę i wybierały kierownika.
W Polsce najbardziej znane zastosowania nauczania grupowego opisane zostały w pracach Aleksandra Kamińskiego inspirowanych harcerskim systemem wychowawczym, a szczególnie systemem pracy zastępów oraz w pracach rozwijających i precyzujących metodę problemowo-grupową, między innymi takich autorów, jak: Czesław Kupisiewicz, Heliodor Muszyński, Wincenty Okoń.
Praca grupowa była często przedmiotem badań. Zdaniem Krzysztofa Kruszewskiego1 w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych „modne" było metodyczne podejście do tego zagadnienia. Badano wówczas efektywność pracy grupowej w rozmaitych warunkach, w celu ustalenia najlepszych schematów postępowania nauczycielskiego. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych dominowało natomiast podejście konceptualne, czyli badanie interakcji zachodzących w grupie jako organizmie społecznym - język i jego dostosowywanie, uczenie się, zapamiętywanie, współpraca, tolerancja itp.
Problematyka dotycząca kierowania grupą to, jak widać, rozległy obszar wiedzy, od dawna interesujący wielu teoretyków, badaczy i to zarówno pedagogów, jak i psychologów. Wydaje się, iż obecny czas reformy, czas przemian polskiej szkoły sprzyja wzrostowi zainteresowania tymi zagadnieniami, także wśród nauczycieli praktyków.
Warunki wprowadzenia pracy grupowej do edukacji wczesnoszkolnej
Za jeden z istotnych mechanizmów rozwoju uznaje się tzw. konflikt so-cjopoznawczy. Konflikt taki, jak twierdzi J. Soja-Sularz2, pojawia się wówczas, gdy w jednej i tej samej sytuacji generowane są różne podejścia do tego samego problemu, w efekcie czego może dojść do uzgodnienia nowego, bardziej złożonego i lepiej przystosowanego do rozwiązania problemu po dejścia. Z sytuacją tego typu dzieci stykają się właśnie w trakcie pracy w parach lub w grupach. Jednakże wprowadzenie tych sposobów organi/.i cji działań uczniowskich wymaga uprzedniego przygotowania. Analizując literaturę można znaleźć szereg sugestii formułowanych przez różnych au torów, a dotyczących obszarów, których prace przygotowawcze winny do tyczyć. Bernd Badegruber twierdzi: „Najpierw należy nauczyć dzieci dzielenia między siebie obowiązków, dzielenia się na grupy, umawiania się, pójścia na kompromis, ustępowania, zaczekania na innych, pomagania in nym, proszenia innych o pomoc, wypożyczania i pożyczania rzeczy"3. Robert Fisher zwraca uwagę na dwie zasadnicze kategorie umiejętności sprzyjających efektywnej pracy w grupie:
- umiejętności poznawcze przetwarzania informacji (np. pytania, odpowiadania, dyskutowania, wnioskowania itp.),
- umiejętności społeczne dobrego członka zespołu (np. rozumienia potrzeb i praw innych członków grupy, zabierania głosu według porządku itp.)4.
Z kolei R. Więckowski podkreśla konieczność dobrej znajomości przez nauczyciela stosunków społecznych między poszczególnymi dziećmi (zaleca przeprowadzenie badań socjometrycznych w klasie) oraz potrzeb edukacyjnych poszczególnych uczniów.
Ciekawym pomysłem wydaje się poprzedzenie wprowadzenia pracy grupowej pracą w parach. Uczenie się wzajemne, czyli sytuacja kiedy jeden uczeń pomaga drugiemu, to korzystne rozwiązanie i dla dzieci „nauczających" (które dokonują odtworzenia opanowanej już wiedzy i przetworzenia jej w celu przekazania jej drugiej osobie), i dla dzieci uczących się (które zyskują skupienie na sobie uwagi i częste informacje zwrotne), i dla samego nauczyciela (który ma możliwość prowadzenia obserwacji i udzielania indywidualnego wsparcia potrzebującym go jednostkom lub parom).
B. Badegruber proponuje, by w procesie przechodzenia od pracy w parach do pracy zespołowej wydzielić kilka etapów, a mianowicie:
• etap kierowanej pracy w parach;
• etap częściowo kierowanej pracy w parach;
• etap otwartej pracy w parach;
• etap kierowanej pracy zespołowej;
• etap otwartej pracy zespołowej.
87
K. Kruszewski, 45 minut. Prawie cala historia pewnej lekcji, Warszawa 1993.
1:1 J. Soja-Sularz, Uczenie wzajemne, (w:| Nauczyciel i uczeń w sytuacjach szkolnych. Wybrane problemy do zajęć konwersatoryjnych z pedagogiki, red. C. Koć-Seniuch, Białystok
1995.
'* B. Badegruber, Nauczanie otwarte w 28 krokach, Warszawa 1997, s. 56.
R. Fisher, Uczymy jak się uczyć, Warszawa 1999.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
pic 12 03 291312 uczniów, propagowały różne kierunki ruchu Nowe Wychowanie. Do najbardziej charakte
86 87 (4) że życie to wieczna spirala w górę prowadząca do lepszej i bardziej wartościowej przyszłoś
20094 Slajd33 (81) Klasyfikacja uskoków pod względem kierunku ruchu uskokowego w stosunku do orienta
86 87 (16) 86 URAZY I USZKODZENIA SPORTOWE Należy zaznaczyć, że w zdrowym narządzie ruchu niewiele i
geografia gospodarcza egzamin7 W procesie rozwoju geografii społeczno-ekonomicznej ukształtowały si
skanuj0395 Z porównania wzorów 15.5 i 15.6 wynika, że hamulec ten nie nadaje się do pracy przy zmian
skanuj0395 Z porównania wzorów 15.5 i 15.6 wynika, że hamulec ten nie nadaje się do pracy przy zmian
więcej podobnych podstron