img024 (76)

m in. Baśń o rybaku i złotej rybce, Bajka o carze Sał-tanie, Baśń o śpiącej królewnie i siedmiu junakach, a także W. Żukowskiego i P. Jerszowa nawiązujących do poetyki najwybitniejszego rosyjskiego romantyka. Utwory wspomnianych pisarzy przyswojone zostały naszej literaturze stosunkowo późno, bo dopiero po 1945 r., a dokonało się to za sprawą znakomitych przekładów Brzechwy i Tuwima (baśnie Puszkina), a także A. Sterna (utwory Żukowskiego), I. Sikiryckiego (Konik Garbusek Jerszowa) oraz W. Grodzieńskiej (Bajka

0    śpiącej królewnie Puszkina).

W literaturze polskiej okresu romantyzmu brak tego typu dzieł, jeśli nie liczyć nie dokończonej, humorystycznej baśni A. Mickiewicza o królewnie Lali. Właściwy początek adresowanych do dzieci większych form narracyjnych ujętych w formę strofiezną wiązać by natomiast należało z twórczością M. Konopnickiej jako autorki przede wszystkim dziecięcego poemaciku Na jagody włączającego w fabułę przygodową konstytutywne elementy bajkowe, takie jak: niezwykli pomocnicy, zwierzęta pełniące funkcje właściwe ludziom, a także charakterystyczny dla baśni nastrój dziwności

1    niezwykłości. Tradycję literacką istotną dla ukształtowania się modelu baśni poetyckiej stworzył jednak u nas dopiero modernizm.

Twórcy tego okresu, wybierając, zgodnie z obowiązującą wówczas poetyką, formę poetycką lub włączając fragmenty wierszowane w narrację prozatorską, poddawali wątki bajkowe specyficznej interpretacji, wydobywającej ich metaforyczne i symboliczne sensy (Szklana góra B. Ostrowskiej czy jej nieco późniejszy ud’amatyzowany utwór Narodziny bajki), eksponowali nastrojowość i specyficzny koloryt baśni (estetyzujące, poetyękie utwory fantastyczne L. Rydla wprowadzające elementy balladowe i podaniowe: Bajka o Kasi i królewiczu, Pan Twardowski, Madejowe łoże). Z ducha modernizmu wyrasta też, aczkolwiek w wersji uproszczonej i dostosowanej do poziomu dziecka, twórczość A. Oppmana, a także międzywojenne utwory E. Szel-burg-Zarembiny (głównie napisany wierszem utwór sceniczny Za siedmioma górami). Z dwudziestoleciem międzywojennym wiąże się m.in. wierszowane ujęcie wątku Kopciuszka dokonane przez J. Porazińską oraz znakomita oryginalna baśń Z. Rogoszówny Dzieci pana majstra. Bogato i interesująco przedstawia się też współczesna (po 1945 r.) twórczość poetycko-baśniowa dla najmłodszych. Należałoby tu wymienić przede wszystkim dorobek artystyczny J. Brzechwy, w którym znaczącą pozycję zajmują baśnie wierszowane (m.in. Baśń o korsarzu Palemonie, Stalowy jeż czy Przygody rycerza Szaławiły), E. Ostrowskiej (Czarodziejski mostek), J. Harasymowicza (O królewnie, co spać nie chciała), L. J. Kerna (Menażeria kapitana Ali), a także powojenną twórczość Szelburg-Zaremlbiny, którą z racji jej silnego związku z problematyką folkloru, jako specyficznego tworzywa literatury, omówimy w rozdziale poświęconym baśni ludowej i jej artystycznym adaptacjom.

Aby zbliżyć się do określenia istoty baśni poetyckiej, należałoby przypomnieć najbardziej podstawowe wyróżniki poezji i prozy, decydujące o zasadniczej odrębności tych dwu form ekspresji językowej. W teorii literatury utrwaliło się przekonanie o „przeźroczystości” prozy i „nieprzeźroczystości” poezji. Oznacza to w przypadku prozy preferencję dla przekazywanej historii, w poezji natomiast dla sposobu opowiadania. W baśni prozatorskiej wyeksponowana zostaje zatem przede wszystkim fabuła: o wypadkach, w których uczestniczy bohater, opowiada narrator nie ingerujący swą osobowością w porządek prezentowanych zdarzeń. Jedynie w zaczerpniętych z folkloru formulicznych zakończeniach, na ogół pozostających w luźnym związku se-

47

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
O rybaku i zlotej rybce c d Podkreśl właściwy wyraz.Domek rybaka stał nad: - oceanem - potokiem - st
O Rybaku i pm Rybce słuchowisko
TYTUŁ: O zapiecku, złotej rybce i pięknej księżniczce AUTOR: Świrk, Stanisław Jest to zbiór pięknych
img024 Motor Control Rałionale Biblioaraphy Berg, K., et al., 1989 Measuring balance in the elderly:
4 <5 Libr i in Folio." gćnćrale. p. 76. Suhir 1. c. II. p. ±89. Dd- bure n. 2085. Dic*. bibl
Obraz5 (76) [ Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy podcza    ia robót
10 Ubikwitynacja oo II Ubiquitin —C—NH—Lys— Figurę 32-76 Kcactions involvcd in the
211 Zbigniew Bajka: The Press Readership Among Workers This article appears 18 years after the publi
IMGx52 2 76    The Origin of Ciirflisation The progress of the Total Culture System,
76 GUSTAV GONDISCH 6 AD VSVM ET FRVCTVM ALTERIVS SOUS QVI IN CELO CELESTIBVS INCOLIS LVCET
76 SAINT AMBROISE coepi, primo ąuidern non tanquani doctorem veri, quod in Ecclesia tua prorsus desp
76 A. Kamecki Period Number of companies established Area covered in

więcej podobnych podstron