lichtarski (177)

354    __§. Wipóiprłca p»tnlłiyhioritwt i innymi podguoumi gotpodłrcxrim_

Obecnie odpowiednią rolę mogą tu odegrać przepisy prawa antymonopolowego.

V — na najwyższym poziomie współpracy, w formie strukturalnej o charakterze koncentracyjnym, z ograniczonym zakresem autonomii jednostek, z woli organów państwa i w trybie administracyjnym, mogą powstawać lub ulegać likwidacji przedsiębiorstwa wielozakładowe (w tym również w trybie przepisów prawa antymonopolowego) o państwowej formie własności

Należy tu także zwrócić uwagę na spotykane w piśmiennictwie różnice w sposobach systematyzacji omawianych form współpracy przedsiębiorstw. W literaturze niemieckojęzycznej (np. [2, s. 49; 8, s. 224]) i w pracach J. Kortana w Polsce powszechnie stosuje się wyróżnienie dwu głównych form połączeń przedsiębiorstw, tzn. formy kooperacyjnej i koncentracyjnej.

„Przedmiotem połączenia kooperacyjnego (powiązania kooperacyjnego, wspólnoty kooperacyjnej) są tylko pewne wycinkowe fragmenty całego gospodarczego zadania przedsiębiorstw względnie pewne jednorazowe lub krótkookresowe cele, których pojedyncze przedsiębiorstwa nie byłyby w stanie samodzielnie zrealizować lub nic mogłyby ich zrealizować w dostatecznie efektywny sposób [...]. W związkach typu kooperacyjnego uczestniczące przedsiębiorstwa nic są podporządkowane jednolitemu kierownictwu i nie tracą ani swej samodzielności ani swojej osobowości prawnej. [...] Główną cechą związku koncentracyjnego jest podporządkowanie całokształtu działalności połączonych przedsiębiorstw jednolitemu kierownictwu" [3, s. 11].

Próbę porównawczego zestawienia przedstawionych tu ujęć systematyzujących formy współdziałania gospodarczego przedsiębiorstw zawiera schemat na rys. 43.

Wszystkie formy współdziałania gospodarczego przedsiębiorstw - a więc zarówno te, które polegają na samoorganizacji (i samokoordynacji) realnych procesów współpracy (koordynacji), jak też te, które wiążą się z powoływaniem odpowiednich dla tej współpracy ośrodków koordynacyjnych, a wreszcie te, które w obszarze funkcji regulacyjnych prowadzą do powstania skoncentrowanych ośrodków decyzyjnych — oznaczają zawsze określony stopień scalenia (połączenia, zespolenia, uwarstwienia) działań czy funkcji, a w niektórych przypadkach także struktur i celów objętych współdziałaniem jednostek. Właściwym terminem opisującym tę cechę (scalenia) jest integracja.

Charakteryzując strukturę rodzajową integracji gospodarczej przedsiębiorstw w znaczeniu ogólnym, tzn. jej podział na elementy składowe (aspekty, wymiary, płaszczyzny, korclaty), oparty na rodzajach więzi łączących przedsiębiorstwa, poszczególni autorzy stosują wprawdzie nie tożsame, ale w dużym stopniu zbliżone nazewnictwo. Uznając nieuniknioną umowność takiego podziału i rezygnując z analizy porównawczej poszczególnych ujęć - przyjmiemy, żc na ową integrację skludają się następujące elementy: techniczno-produkcyjny, ekonomiczny, organizacyjny i społeczny.

Techniczno-produkcyjny aspekt integracji wyraża się wzajemnym dostosowaniem wielkości, struktury rodzajowej, cech tcchniczno-użytkowych i jakościowych środków pracy, przedmiotów pracy i produktów oraz/lub ich fizycznym transferem między przedsiębiorstwami Warto w tym miejscu zaznaczyć, że ten rodzaj integracji często ma charakter pierwotny i wiodący w kreowaniu pozostałych jej rodzajów, a ich pojawienie się stanowi warunek utrzymania i umocnienia integracji techniczno-produkcyjnej.

Sens ekonomicznego aspektu integracji wyraża się w takich procesach i zjawiskach, jak:

—    przepływ (transfer) kapitału między przedsiębiorstwami w postaci np. pieniędzy i papierów wartościowych, związany z realizacją ich współdziałania w aspekcie techniczno-produkcyjnym (stanowiący finansowe odzwierciedlenie i konsekwencję tego współdziałania), a takie dochodzący do skutku niezależnie od tego współdziałania, lecz w związku z realizacją wzajemnie zgodnych celów ekonomicznych (finansowych) partnerów (np. udzielanie oprocentowanych pożyczek przez przedsiębiorstwo posiadające wolne środki finansowe innemu przedsiębiorstwu, bez względu na cel i sposób ich wykorzystania).

—    wzajemne dostosowanie wielkości i struktury (w różnych przekrojach) kapitału przedsiębiorstwa w ujęciu wartościowym, zgodnie z potrzebami współpracy i celami ekonomicznymi partnerów,

—    skupienie (koncentracja) kapitału pochodzącego z różnych przedsiębiorstw, służące realizacji określonych cdów produkcyjnych, ekonomicznych itd.

O istocie integracji organizacyjnej stanowią procesy scaleniowe i ich rezultaty uzyskane dzięki wykorzystaniu więzi organizacyjnych. Niektóre rodzaje tych więzi, np. funkcjonalna czy informacyjna, stanowią nieodzowny składnik współdziałania gospodarczego przedsiębiorstw, które jednak nie pociąga za sobą zmian w ich strukturach organizacyjnych (integracja funkcjonalna). Najbardziej spektakularnym i widocznym przejawem integracji organizacyjnej są procesy scaleniowe w obszarze więzi służbowej (hierarchicznej) i ich konsekwencje strukturalne (integracja strukturalna). Integracja organizacyjna powinna być traktowana jako ten aspekt integracji gospodarczej przedsiębiorstw, który jest niezbędny, ale raczej instrumentalny i wtórny wobec poprzednich: techniczno-produkcyjnego i ekonomicznego.

Należałoby bliżej wyjaśnić jeszcze istotę społecznego aspektu integracji gospodarczej przedsiębiorstw. Przez integrację społeczną rozumie się zespolenie i zharmonizowanie elementów pewnej zbiorowości w sensie intensywności i częstotliwości kontaktów między członkami danej grupy, w której są akceptowane wspólne systemy wartości, norm i ocen [1, s. 219].

Nośnikiem społecznego aspektu integracji gospodarczej przedsiębiorstw są zatem międzyludzkie interakcje zachodzące między członkami kierownictwa i załóg współdziałających przedsiębiorstw. Interakcje tc, służąc określonym potrzebom człowieka jako jednostki społecznej, mogą stanowić wartość samą

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
49796 lichtarski (183) 366 I. Wtpółprao prrcdłi^biootwł x innymi podmiotami gotpodarciynu stać rozle
lichtarski (187) 374 8. Wm6)pr»cł pncd»ębiontw» z innymi podmiotami fOłpodaroiymi istnienie dwóch lu
lichtarski (189) 378 8. Współpraca przed uębłontwą x innymi podnuoUmi goapodłtciymi a równocześnie p
lichtarski (187) 374 8. Wm6)pr»cł pncd»ębiontw» z innymi podmiotami fOłpodaroiymi istnienie dwóch lu
lichtarski (189) 378 8. Współpraca przed uębłontwą x innymi podnuoUmi goapodłtciymi a równocześnie p
41197 lichtarski (174) 348 8. WtpAłpraca pncd«ęb»omwŁ z innymi podmiotami gotpodaiciyau g)  &nb
1 (177) 2 354 Wybór prac krytycznych niebezpieczeństwa, ale wychodził z nich cało. Tęsknoty dzieci,
lichtarski (176) 352 t W«p6łpncm pci<dłiębiot«tw» z innymi podmiotami gospodarczymi najwyższym sz
lichtarski (187) 374 8. Wm6)pr»cł pncd»ębiontw» z innymi podmiotami fOłpodaroiymi istnienie dwóch lu
177 5 354 Informacja do zadań 41.-42. W dwóch cylindrach znajdowały się wodór i chlor. Po odpowiedni
177 Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, pod numerem 2584
lichtarski (172) Współpraca przedsiębiorstwa r z innymi podmiotami gospodarczymiIstota i formy

więcej podobnych podstron