P1090643

Architektura wnętrz

ścianie nad ołtarzem dywan, wspanialszy i droższy niż inne, z wyobrażeniami (obrazami) Chrystusa Pana, Matki Bożej lub świętych ⁶².

W uzupełnieniu tej propozycji zgodnie z Prawem Kanonicznym kan. 1201, powinien być w nastawie ołtarza obraz na temat wezwania kościoła, w bocznym zaś zgodny z wezwaniem ołtarza⁶⁵. Nie należy w tym samym Kościele na rozmaitych ołtarzach, czy tym bardziej na tym 'samym ołtarzu, umieszczać obrazów pod tym samym tytułem⁶⁴. W żadnym wypadku nie odpowiada przepisom liturgicznym obraz umieszczony w oknie nad ołtarzem jako witraż ’ wyobrażający wezwanie — tytuł⁶⁵.

Nastawa może być. w różnoraki sposób połączona z ołtarzem, _Nprzy czym trzy możliwości są do przyjęcia:    *    ..

a)    ustawienie nastawy bezpośrednio na tylnej części mensy;

b)    ustawienie nastawy na specjalnej podbudowie, dotykającej bezpośrednio tylnej ściany ołtarza; z punktu czysto liturgicznego ten rodzaj jest bardziej odpowiedni niż pierwsza możliwość, bo w tym wypadku konsekrowana mensa nie jest obciążona nastawą. Przy tym ustawieniu podstawa nastawy może mieć kształt predelli;

c)    ustawienie nastawy przy ścianie znajdującej się za ołtarzem, co jest możliwe tylko wtedy, jeżeli ołtarz i nastawa są ze sobą zharmonizowane; ołtarz musi więc być bezpośrednio związany ze ścianą, lub być odstawiony od niej o tyle tylko, o ile tego wymaga miejsce na obejście ołtarza. Należy tu jednak zwrócić uwagę na to, że nie wypada umieszczać świeczników na ścianie, nawet w tym wypadku, jeżeli ołtarz znajduje się tak blisko ściany, że prawie jej dotyka ⁶⁰.

Jest wiele możliwości do ukształtowania nastawy tak pod względem ikonograficznym, jak i artystycznym, jeśli oczywiście wymagania liturgiczne i przepisy kościelne oraz wymiary gmachu kultu i inne specjalne względy dadzą się pogodzić ze sztuką i techniką. Najważniejsze przede wszystkim jest przestrzeganie przepisów liturgicznych, aby ołtarz zachował swe najistotniejsze znaczenie jako miejsce Ofiary św. Nastawa odpowiednio do tego musi być utrzy-' mana w skromnych formach, żeby ołtarz nie był zdegradowany do roli podpory lub podstawy. Nastawy nie konsekruje się.

IV. Ustawienie ołtarza głównego

Ruch liturgiczny obudził żywe zainteresowanie sprawami sztuki. Często słyszy się głosy krytyki dotyczące urządzenia prezbiterium, a szczególnie ołtarza. Ołtarz w ruchu liturgicznym jest przedmiotem szczególnego zainteresowania i liturgiśd chcą mu przywrócić nie tylko pierwotne znaczenie, ale nawet i formę, a także przybliżyć go do wiernych.! Poza tym chcą silniej powiązać kapłana

odprawiającego ofiarę Mszy św. z wiernymi otaczającymi ołtąfz. Zresztą rubryki mszału wskazują wyraźnie, że ołtarz może stać wśród wiernych i kapłan odprawiający może być odwrócony twarzą do uczestniczących we Mszy św. Z tego wynika, że ustawienie ołtarza wysuniętego bliżej ku wiernym i odwrócenie się kapłana twarzą do wiernych nie natrafi na żadne przeszkody, a ołtarz niekoniecznie musi stać przy ścianie i kapłan niekoniecznie musi być odwrócony plecami do uczestniczących we Mszy.    ■■ .

Pozostaje tylko sprawa umieszczenia tabernakulum, co do którego prawo i najnowsze przepisy kościelne domagają się ustawienia bezwzględnie na ołtarzu⁶⁷. Prawo Kanoniczne⁸⁸ i przytoczony dekret z dnia 1 czerwca, 1957^r. mówią o ołtarzu „najpiękniejszym” i „najwłaściwszym”, który można urządzić w specjalnej kaplicy i godnie ozdobić. Tego rodzaju wyjścia z sytuacji prawo nie zabrania i ołtarz główny może być ustawiony „versus populum”, a „ołtarz wielki” z tabernakulum może być w kaplicy. Stanie się zadość przepisom kościelnym i idea liturgiczna w uczestniczeniu we Mszy św. też będzie przeprowadzona.

Zgodnie z Prawem Kanonicznym w kościele konsekrowanym nikt nie ma prawa postawić ołtarza bez pozwolenia biskupa; może to uczynić proboszcz w kościele niekonsekrowanym. Również ołtarz konsekrowany nie może być usunięty z kościoła konsekrowanego bez pozwolenia biskupa⁶⁹.

V. Gyborium ołtarzowe

(dborium baldachinum)

Ceremoniał Biskupów przepisuje, żejnad każdym ołtarzem musi znajdować się baldachim, okrywający ołtarz i stopnie ołtarzowe. JeżeH nad ołtarzem jest wybudowane stałe cyborium, baldachim jest wtedy niepotrzebny⁷⁰.

Ten sam przepis, że nad każdym ołtarzem musl byc zawieszony baldachim, znajduje się w dekretach Kongregacji Obrz.⁷¹. Jednak przepis ten, wobec sprzecznych zwyczajów, nie jest u nas prawie nigdzie stosowany. Inaczej przedstawia się.sprawa, jeżeli chodzi o ołtarz Najśw. Sakramentu⁷². W Ceremoniale Biskupów przepis ten traktuje baldachim jedynie jako ozdobę ołtarza, ale późniejsze Statuty Synodu i Instrukcje św. Karola Boromeusza podają, iż baldachim ma przede wszystkim za zadanie strzec ołtarza i tabernakulum przed zanieczyszczeniem.

< Przepisy, które wydał św. Karol Boromeusz co do budowania cyborium i umieszczania baldachimu nad ołtarzem, mogą i dzisiaj jeszcze być aktualne. „Capecielo”, jak baldachim nazywają przepisy, musi być tak duże, żeby przykrywało nie tylko ołtarz, lecz i celebransa i chroniło zarówno ołtarz, jak i celebransa przed ewentualnym zabrudzeniem.

99

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
P1090644 Architektura wnętrz Baldachim musi być nad ołtarzem tak wysoko umieszczony, ieby^fsdno-tjze
P1090637 Architektura wnętrz a) Jtfąmn — ara. fabuła; mensa altaris — płyta ołtarzowa. płvta kamienn
P1090640 Architektura wnętrz quis dormire solct. Jeżeli pokój służył przedtem jako sypialny, można w
23042 P1090639 Architektura wnętrz było dawniej w zwyczaju, a kamiennej płytki używać jako przykryci

więcej podobnych podstron