P3280008

w przypadku nowomowy. Jest to wszakże złudzenie. Jedną z jej podstawowych właściwości jest to, że ma ona ambicje uniwersalne, że — co więcej — wciąż uniwersalizacji podlega, że atakuje pozostałe rejony języka i zmierza do podporządkowania ich sobie. Prawda, że zrodziła się w publicystyce politycznej, ale stała się wzorcem mówienia o zasięgu dużo szerszym i—w konsekwencji — aspiruje do uniwersalności. Innymi słowy: do tej roli, którą pełni język, a nie taki czy inny styl społeczny w jego obrębie. Z tej tacp. określiłbym nowomowę pko quasi->ęzyV.    argumentem przemawiają

cym za takim ujęciem będzie to także, iż zagarnia ona pod swoje władanie wszystkie poziomy języka: odJntonaęjLdojreguł budowy wypowiedzią od fonetykhdojgtoryki. Jej działanie najpełniej jednak wyraża się na poziomie słownictwa i frazeologii. Ich przede wszystkim dotyczyć będzie ten szkic.

W tej dziedzinie właśnie ujawnia się ze szczególną siłą to, co wydaje mi się w nowomowie najważniejsze: narzucanie znaku wartości, który nie może ulec zakwestionowaniu, nie stanowi przedmiotu dyskusji, jest—już na tym poziomie — ustabilizowany. Charakter _apodyklyc2uy ma tu nie tylko odpowiednio sformułowana wypowiedź, mają ją — lub przynajmniej powinny mieć — elementy, z których wypowiedź się buduje: słowa i związki frazeologiczne. Wzorcową wypowiedzią apodyktyczną jest slogan, w którym wartości są zawsze jednowymiarowe, bezpośrednio dane odbiorcy i nie podlegają dyskusji, bo wszelka wielowymiarowość, pośredniość, dyskusyjność niszczy w sloganie to, co stanowi o jego naturze. W obrębie nowomowy mamy do czynienia ze zjawiskiem bardziej zaawansowanym: te elementy, z których buduje się wypowiedź, a więc słowa, związki frazeologiczne, a niekiedy nawet (choć rzadziej) struktura składniowa mają się odznaczać tymi właściwościami, którymi charakteryzuje się tekst sloganu. To, co w zwykłej mowie ma charakteryzować dopiero użycie danego wyrazu, w nowomowie staje się cechą jego samego. Już bowiem słowa mają być tak określone, jakby występowały w sloganie. I to nie dlatego, że mogą być w nim użyte, ale niejako przedustawnie. Wypowiedź ma być budowana z prefabrykatów, w najwyższym stopniu określonych co do wartości. Już to więc wpływa na charakter retoryki.

Różne są sposoby bezpośredniego wprowadzania wska^ików wartości. Metoda najprostsza tooimożęnięji^ymiotników. Nie dysponuję danymi na temat frekwencji poszczególnych części mowy w nowomowie, prosta jednak obserwacja pozwala sformułować tezę, że przymiotniki występują w niej częściej niż w innych stylach społecznych, a w pewnych kontekstach narastają lawinowo. Niekiedy stanowią one nie tajoną ekspresję postaw normatywnych („słuszny”, „niesłuszny”, „prawidłowy” itp.). Interesujące,

; że tam, gdzie z takich czy innych względów nie można użyć przymiotnika,

10

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
P3280008 w przypadku nowomowy. Jest to wszakże złudzenie. Jedną z jej podstawowych właściwości jest
DSC04175 (2) w przypadku nowomowy. Jest to wszakże złudzenie. Jedną z jej podstawowych właściwości j
skanuj0070 Cechą podatku jest również to. że ma on charakter świadczenia pieniężnego. Ponieważ współ
Charakterystyczną cechą aerodynamiki turbin jest to, że wywołuje ona turbulencje. Płaty obracając si
cen urządzeń dostępowych oraz wygody użytkowania takiej sieci, to niestety ma ona też swoje wady. Je
DSC?77 Rozdział szósty HETYCI 1. BOG SLOSCA jego wszystkowidzenia jest to, że ma trzy pary oczu
Obraz058 żeby próbować to zmienić. Druga rzecz to to, że ma Pani taką świadomość, że nie wszystko je
Metoda Przypadków Faza 3. jest najważniejszą ze wszystkich faz metod przypadków. Przypadek który ma
59475 P3280006 Jej podstawowe właściwość* sformułować można w citerech punktach L Piwedurą w nowomow
psychologia religii7 39 nie religijne jest to, że ma ono swe źródło w zbiorowym systemie wie-, rżeń
63659 P1100542 Rolfa)* paptiia omofclmtych aa rynku finaweowyia 27 Szczególna cechą akcji jest to. ż
Funkcje podstawy programowej Podstawową funkcją jest funkcja regulacyjna. Oznacza to, że stanowi ona

więcej podobnych podstron