69766 sanktuariasłowiań012
kamienny. Wreszcie trzeci wał znajdował się na innej górze dzisiaj zwanej Góra Kościuszki.
Całość stanowiła ciekawy zespół kultowy, do którego jeszcze powrócimy w dalszej części niniejszej pracy. Tu warto jeszcze odnotować, że zachowały się tam rzeźby w różny sposób interpretowane przez uczonych. Jest to niedźwiedź, a jak chcą inni — dzik, figura z rybą, wreszcie tzw. „mnich” z miasteczka Sobótka pod Slężą. Znany naukowiec Helena Cehak-Hołubowiczowa określiła pochodzenie tego ośrodka na czasy właśnie kultury łużyckiej, ściślej — na okres starszej epoki żelaza.
Strach przed śmiercią, chęć przedłużenia swojego istnienia doprowadziły człowieka do tego, że zaczął troszczyć się o zmarłych, oczekiwać jego odrodzenia się, doszukiwać się w nim duszy niematerialnej, która mogłaby istnieć i po śmierci. Pierwotny człowiek szczególną wagę zaczął przywiązywać do losów zmarłego od chwili pojawienia się magii rezurekcyjnej. Jeśli ziarno pozostałe z dawnej rośliny, włożone w ziemię, ponownie odradza się na wiosnę i wydaje nową roślinę, to i z człowiekiem — jak sądzono — może dziać się podobnie. Należy tylko złożyć zmarłego do owej cudownej matki-ziemi, twórczyni nowego życia, nadać mu taki układ, jaki ma płód w łonie matki, a to zapewne ułatwi mu odrodzenie. Taka chyba jest geneza znanych z neolitu pochówków ludzkich, w których zmarłego kładziono na boku, z rękami pod głową i z nogami podkurczonymi. Często zresztą zakopywano go w obrębie cha-ty, aby nie stracił kontaktu ze swoją rodziną. Człowiek jednak w życiu potrzebuje wielu rzeczy. Dlatego wkładano do grobu przedmioty codziennego użytku, aby zmarły, gdy odrodzi się, miał je pod ręką.
W ten sposób trafiły do grobu narzędzia, broń i wiele innych przedmiotów. Była to prosta forma kultu zmarłych i wystarczała dopóty, dopóki religia była jeszcze w stanie nic rozwiniętym. Jak wiemy, z czasem człowiek stworzył i rozbudował świat duchów niematerialnych. Światem zaczęli rządzić bogowie. Musiało to znaleźć swoje odbicie również w pojęciach związanych ze śmiercią. Rodziło się stopniowo pojęcie dwoistości człowieka; jego powłoki materialnej, ciała, którym posługuje się za życia, części niematerialnej, która może oddzielać się dopiero po śmierci i nadal prowadzić niezależny byt. Jak wyobrażali sobie Prasłowianie ową duszę niematerialną, trudno określić. Może na podobieństwo pojęć izraelskich łączono ją z oddechem, z którego ustaniem odchodzi i dusza, może widziano ją we krwi, z której wyciekaniem ucieka i życie ziemskie, może był to cień ludzki lub inne jeszcze wyobrażenia. Tego rodzaju skojarzenia wpłynęły na radykalną zmianę obrządku pogrzebowego. Aby ułatwić duszy o-dejście, trzeba najpierw zniszczyć ciało. Im skuteczniej to się czyniło, tym łatwiej dusza mogła odejść. Trzeba ją też było oczyścić z tych wszystkich elementów, które łączyły się z ziemskim życiem.
Dwa czynniki miały charakter oczyszczający. Pierwszym z nich była woda, drugim ogień. Pierwszy, ważny przy innych zabiegach — jak na przykład przy wprowadzaniu młodzieńca w świat ludzi dorosłych, czyli przy tak zwanej inicjacji — był zupełnie nieprzydatny w wypadku zmarłego. Drugi wyjątkowo się clo tego celu nadawał. Tak narodził się charakterystyczny dla kultury łużyckiej i kultur po niej następujących zwyczaj ciałopalenia. Dawne groby szkieletowe zastąpiły później groby, w których spalone szczątki zmarłych spoczywały w popielnicach. Zmarłego trzeba było jednak nadal karmić, bo bez pożywienia nikt nie może żyć, nawet dusza nieśmiertelna. Spotykamy więc w grobach naczynia dodatkowe, w których umieszczano żywność. Nazywano je przystawkami. Brak natomiast w zasadzie innych darów grobowych, jak broń czy na-
2"
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
sanktuariasłowiań012 kamienny. Wreszcie trzeci wał znajdował się na innej górze dzisiaj zwanej Góra
strona (324) tężeniu równym podwójnej reobazie. Punkt powinien znajdować się na krzywej lub w j
wazony Pokoloruj obrazek. Każdy wazon ozdób tak, aby znajdowała się na nim parzysta liczba
powinny być tak obrócone, aby ten punkt znajdował się na górze. Jest to pomocne przy zachowaniu lini
znajdować się na płaszczyźnie przekroju bryły. Aby dostosować położenie LUW po wymodelowaniu pustaka
14 Publikacje - pozycja logoPozycja logo jednostki Logo uczelni powinno znajdować się na każdej publ
kach drugiej fali (...). Wytwórczość trzeciej fali opiera się na innych zasadach a rozwija się w mie
ZOP 08 Bitwa pod Oliwą27 28 listopada 1627 Gdy wreszcie szala zwycięstwa przechyliła się na stronę
S5006519 292 M. Bednarek było płaskie i znajdowało się na głębokości 55 cm, licząc od powierzchni wa
Pomieszczenie ► Ekran powinien znajdować się na tle ściany bezokiennej, bokiem
Najsłynniejsze średniowieczne hospicjum, św. Bernarda, znajdowało się na szlaku w AJpach Pennińskich
Obraz6 obu zdjęciach znajdowały się na jednej prostej. Prosta ta musi być równoległa do prostej poz
więcej podobnych podstron