28999 skanuj0010 (55)

— 50— ZARYS DZIEJÓW TURYSTYKI

i wypoczywać. Wille znajdowały się zwykle nad morzem lub w terenach górskich, w pobliżu źródeł wód mineralnych lub term. Zatem przy uzdrowiskach rozwijały się funkcje usługowe i zagospodarowania turystycznego w dzisiejszym rozumieniu tego słowa.

W 325 roku podczas soboru w Nicei potwierdzono doniosłość zawodu hotelarza, a właściwie oberżysty i karczmarza. Wskazano na potrzebę budowy gospody w każdym mieście -xenodochium (Kulczycki, 1977).

W okresie średniowiecza, kiedy wzrosło zainteresowanie podróżami pielgrzymkowymi, noclegów udzielały często klasztory i dormitoria prowadzone przez zakonników. Od IX wieku działały w Szwajcarii hospicja przy klasztorach, na przełęczy Septimar od 822 roku i na Wielkiej i Małej Przełęczy św. Bernarda od 850 roku. W XI i XII wieku powstawały hospicja i gospody rycerskie przy szlakach krucjat do Ziemi Świętej. W roku 1187 działało hospicjum przy klasztorze Joannitów w Poznaniu. Wiek XII przyniósł kolejne akty prawne dotyczące prowadzenia gospód i zajazdów, prawo magdeburskie regulowało obowiązki właścicieli gospód. W świecie islamu przy meczetach powstawały medresy udzielające schronienia. W Europie gospody powstawały głównie w okolicach placów targowych. W średniowieczu, w wieku XIV, powstało w Padwie Hospitium Bovis uważane za pierwszy z prawdziwego zdarzenia hotel, który może być traktowany jako pierwowzór współczesnych hoteli. Wiek XV przyniósł kolejne nowości, w 1407 roku wprowadzono we Francji przepisy meldunkowe w gospodach. Od XVI wieku w niemal całej Europie zaczęły powstawać stacje pocztowo-dyliżansowe. W Polsce działały m.in. w Krakowie, Warszawie, Toruniu, Zamościu i Lublinie (Kulczycki, 1977).

W wiekach XVIII i XIX, kiedy następował rozwój podróży, powstawały także nowe hotele, niektóre rezydencje szlacheckie stawały się hotelami. Do rozwoju hotelarstwa przyczynił się również rozwój kolei żelaznych. Przy liniach kolejowych powstawały hotele dworcowe, tzw. terminus, oraz elitarne hotele „Grand”.

W XIX wieku ludzie zamożni udawali się w okresie zimowych miesięcy na południe do własnych bądź wynajętych rezydencji - Boyer (1972) nazywa takie wyjazdy turystyką rezy-dencjalną. Zgodnie z zaleceniami hotele XIX-wieczne nie powinny mieścić ponad 400 osób. Gospodarz znał zwykle osobiście swych gości, ich gusta kulinarne i przyzwyczajenia. Trzeba podkreślić, że pobyty trwały często kilka tygodni, a nawet miesięcy. Szczególnie popularne były wyjazdy do uzdrowisk i miejscowości letniskowych, odkrywano uroki i zalety tzw. „wil-legiatury” (Przecławski, 1996).

Trzecia dekada XX wieku była okresem rozwoju turystyki młodzieżowej w Europie, w 1929 roku w Anglii utworzono Stowarzyszenie Schronisk Młodzieżowych (Youth Hotel Association). Pod koniec XIX wieku jeden z najsłynniejszych hotelarzy - Cezar Ritz - rozwinął hotelarstwo elitarne i luksusowe, tworząc podwaliny pod najsłynniejsze, markowe sieci hotelowe na świecie: Claridge, Carlton, Savoy i Ritz. W roku 1907 w USA założono pierwszy na świecie łańcuch hotelowy Bufallo Statler, dopiero w 1940 r. powstały łańcuchy Hilton i Sheraton, a w 1952 r. łańcuch Holiday Inn (Grabowski, 1980).

Rozwój hotelarstwa na początku XXI wieku powoduje realizację nowych projektów. Powstają hotele podwodne, np. na Wyspach Bahama lub w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Hotele te wybudowano na głębokości kilkunastu metrów. W pięciogwiazdkowych hotelach atrakcją dla turystów będą przede wszystkim bajecznie kolorowe ławice ryb.

Obecnie w branży hotelarskiej, oczywiście w pewnych bogatych kręgach klientów, liczy się coraz bardziej wyjątkowość oferty. Turyści spędzają noce w lodowych hotelach za kołem polarnym lub w luksusowych, klimatyzowanych namiotach na australijskiej pustyni. Zamożni turyści oczekują, by sam nocleg był atrakcją i manifestem ich stylu życia.