skanuj0014 (105)

- w krajach Europy Środkowo-Wschodniej popularne stały się elementy semiprezydencjalizmu, kojarzące silną pozycję głowy państwa z formalnymi elementami „wzajemnej zależności" władzy ustawodawczej i wykonawczej (rożne elementy występują w Chorwacji, Słowenii, Bułgarii, Estonii, Łotwie, Polsce zwłaszcza do ’97 i Rosji) modele hybrydowe

- w tych krajach głowa państwa posiada kompetencje dające znaczny wpływ na działanie parlamentu i gabinetu

- semiprezydencjalizm w Europie Śr. Wsch. Jest mocno zróżnicowany i nie stanowi odwzorowania modelu francuskiego (do którego najlepiej nawiązuje konstytucja rumuńska)

- na przykładzie Polski obserwujemy znamienną ewolucję od semiprezydencjalizmu ku zracjonalizowanemu parlamentaryzmowi gabinetowemu pod rządami konstytucji z 97 (który i tak posiada znamienną dla prezydencjalizmu i semiprezydencjalizmu instytucje weta ustawodawczego)

- Czechy, Węgry, Słowacja, Litwa głowa państwa powoływana przez parlamenty

- Czechy i Słowacja na parlamentaryzm miała wpływ tradycja parlamentarna

Opracowane na rozdziale Pt. Parlamentaryzm w demokracja skonsolidowanych oraz Legislatywa i egzekutywa w demokracjach nieskonsolidowanych z książki Antoszewskiego i Herbuda: Systemy polityczne współczesnego świata. Sorry za objętość ale to jest tak dziwnie napisane że nie wiadomo z której strony do ugryźć.

Etapy demokratyzacji - zmiany systemowej

1. Po upadku systemu niedemokratycznego

2. proces przejściowy - Tranzycja aż do procesu

3. transformacji a następnie

4. demokracja skonsolidowana

Preparacja —> demokratyczne transformacje —» konsolidacja

I Faza preparacyjna: inicjująca, obejmuje okres ujawniania się konfliktów i głównych sfer tych konfliktów. Trwa do rywalizacji wyborczej i przyjęcia nowych rozwiązań instytucjonalnych.

II Transformacje demokratyczne: rozwinięcie I okresu, podejmowane są decyzje o kształcie instytucjonalnym. DI Faza konsolidacji demokracji: normalizacja polityczna oraz przyzwyczajenie do pewnych procedur demokratycznych czyli instytucjonalizacja - utrwalenie się pewnych procedur i zachowań.

Wg Diaza:

1. zainicjowanie przejścia.

2. Mobilizacja społeczna - poszukiwanie akceptacji.

3. Liberalizacja - stopniowa rezygnacja z prerogatyw.

4. Negocjacje przedwyborcze - główne zasady przejścia.

5. Demokratyczne powszechne wybory.

6. Pakty, konstytucja.

7. Ustanowienie konstytucji.

8. Akceptacja formy.

Żeby nastąpiła demokratyzacja musi nastąpić najpierw pewna liberalizacja, co nie jest jednak gwarancją nastąpienia demokratyzacji.

Liberalizacja —> Demokratyzacja

Postkomunizm jest zazwyczaj związany z I etapem transformacji systemowej.

DEMOKRATYZACJA: (w odniesieniu do krajów Europy Środkowej)
POZIOM TRANZYCJI, TYPY PROBLEMÓW	PŁASZCZYZNA
POZIOM TRANZYCJI, TYPY PROBLEMÓW	POLITYCZNA	SPOŁECZNA	EKONOMICZNA (GOSPODARCZA)
STRUKTURALNE	Redemokratyzacj a (Czechosłowacja, Polska). Delegalizacja reżimu autorytarnego	Zmiana struktur społecznych i aktywizacja nowych aktorów politycznych i społecznych. Tworzenie się nowych kanałów reprezentacji interesów (nowa struktura podziałów).	Przejście z gospodarki planowanej do rynkowej.
PROBLEM PRZEJŚCIA	Problem rozliczenia przeszłości (lustracja,	Kryzys, niezadowolenie społeczne.	Konieczność wprowadzenia refom