85316 skanuj0017 (48)

10.4. WYKONANIE ĆWICZENIA

Przed przystąpieniem do wykonania wykresu charakterystyki należy:

- zapoznać się z budową i użytkowaniem stanowiska (objaśnienia prowadzącego ćwiczenie),

- zapoznać się z instrukcją zawierającą parametry sprężyny, stanowiska i wykresu,

- nanieść na arkusz papieru do rejestracji wykresu układ odniesienia (Af, <p) oraz podziałki na jego osiach,

- wywzorcować układy pomiarowe tak, aby przesunięcia pisaka pod wpływem sygnałów pomiarowych były zgodne z przyjętymi podziałkami na osiach układu (M, <p).

Uwaga! Aby uniknąć zakłóceń w przebiegu ćwiczenia, mogących nawet

spowodować awarię stanowiska, należy:

- starannie zakładać cięgno na tarczę, aby nie spadło podczas napinania sprężyny,

- przycisk „G" utrzymywać w stanie zwolnionym, gdy nic jest konieczne jego włączenie,

- rozsprzęgać pokrętło 7 z wałkiem napędowym, gdy nie dokonuje się ręcznego obracania wałkiem.

10.4.1. Wyznaczenie teoretycznej charakterystyki sprężyny, bez uwzględnienia tarcia i błędów geometrii

Charakterystykę tę wyznacza się na podstawie obliczeń według danych z instrukcji, w następujący sposób:

- obliczyć, ze wzoru (10.4), sztywność sprężyny k,

- obliczyć wartość maksymalnego momentu M_mnx = ktp_mn dla kąta <p_lllnlxpodanego w instrukcji,

- na arkuszu papieru do rejestratora narysować teoretyczną charakterystykę sprężyny (jak na rys. 10.Ib): poprowadzić linię prostą przez punkty: (0, 0) oraz (M_lmx, <p_mM), zaznaczyć wartość <p_mln według instiukcji.

10.4.2. Doświadczalne wyznaczenie rzeczywistej charakterystyki sprężyny

Charakterystykę należy wykreślić na tle narysowanej w rozdz, 10,4.1 charakterystyki teoretycznej. W tym celu należy:

- włożyć do rejestratora arkusz papieru z naniesionymi podziałkami i wrysowaną w rozdz. 10.4.1 charakterystyką teoretyczną

sprawdzić poprawność wzorcowania układów pomiarowych, doprowadzić pisak do położenia M - 0 i ą> (),

— założyć cięgno 8 na zaczep tarczy 4 i obracając ręcznie wałkiem ślimaka 5 ustawić tarczę w położeniu, w którym luz cięgna jest wybrany, lecz sprężyna nie jest jeszcze napięta (woltomierz 14 wskazuje małą ujemną wartość napięcia, np. około -0,015 V), nic korygować ewentualnej zmiany położenia pisaka w osi momentu,

— za pomocą elementów regulacyjnych rejestratora ustawić pisak w pozycji wyjściowej <p = <!>„*,,

— wcisnąć przycisk „G” (czarny),

— nie opuszczając pisaka, wcisnąć przycisk „S” (biały), sprawdzić działanie układu bez rejestracji wykresu, w razie potrzeby dokonać korekty nastaw,

— doprowadzić ponownie pisak do pozycji wyjściowej, opuścić go i powtarzając czynności, zarejestrować rzeczywisty wykres charakterystyki,

— wyłączyć przycisk „G" wyjąć papier z rejestratora, wyłączyć zasilanie.

10.4.3. Interpretacja charakterystyki

W celu właściwego opracowania wyników pomiarów należy:

— na podstawie otrzymanych rzeczywistych przebiegów krzywych napinania i rozkręcania sprężyny narysować jej przypuszczalną charakterystykę z pominięciem wpływów tarcia, dla ułatwienia wykorzystać kształt przebiegów z rys. 10.1,

— opisać prawdopodobne przyczyny otrzymanego kształtu wykresu,

— obliczyć współczynnik określający jakość napędu A, wzór (10.5).

10.5. SPRAWOZDANIE

Sprawozdanie z ćwiczenia powinno zawierać:

- dane sprężyny oraz obliczenia: sztywności k i momentu maksymalnego

- wykresy charakterystyki teoretycznej i rzeczywistej,

- interpretację przebiegu otrzymanego wykresu rzeczywistego i obliczenie współczynnika jakości napędu X.

LITERATURA