58018 skanuj0009 (361)

58018 skanuj0009 (361)



Wstęp

16 Wystarczy, by różnic narosło więcej, by nałożyły się na nic granice państwowe, by wewnątrz nich wytworzyła się świadomość odrębności narodowej — i oto dialekt staje się odrębnym językiem narodowym. Tak właśnie z prasłowiańszczyzny rozwinęły się dzisiejsze języki słowiańskie.

Przedstawiony tu — oczywiście z konieczności w dużym uproszczeniu — model różnicowania się języka w tej klasycznej postaci odnosi się w zasadzie do przeszłości. Dziś, w dobie dwudziestowiecznej cywilizacji i wszcchobecności środków masowego przekazu, przeszkody naturalne w rodzaju puszcz, gór, rzek czy bagien nie hamują już rozpowszechniania się innowacji. Większa niż dawniej natomiast jest w tym zakresie rola wszelkich granic politycznych i administracyjnych, głównie państwowych. Zróżnicowanie językowe postępuje dziś w ślad za zróżnicowaniem socjalnym i specjalizacją w obrębie społeczeństwa użytkowników języka. Wytwarzają się odmiany środowiskowe (zwane też gwarami: gwara uczniowska, studencka, więzienna itd.) i zawodowe (np. gwara górnicza, kolejarska, taksówkarska itd.), o ograniczonej sferze funkcjonowania, gdyż służące tylko porozumiewaniu się wewnątrz środowiska czy grupy zawodowej, często wyłącznie w sprawach związanych z pracą zawodową. Odmiany takie nie zastępują języka ogólnego, lecz istnieją i rozwijają się obok niego.

Trzeba dziś bardzo poważnych przeszkód naturalnych (np. oceanu) połączonych z granicą państwową, by mogły zachodzić procesy prowadzące do rozpadu języka. Być może z taką sytuacją mamy dziś do czynienia w wypadku języka angielskiego w Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych. W każdym razie liczba różnic między tymi dwiema odmianami angielszczyzny wciąż rośnie. Wprawdzie większość uczonych stale jeszcze mówi o odmianie brytyjskiej i amerykańskiej, są jednak już i tacy, którzy mówią o odrębnych językach: angielskim i amerykańskim. Nawet jeśli -jak sądzi autor tej książki — dzisiaj jest to jeszcze przedwczesne, wszystko zdaje się wskazywać na to, żc istotnie w tym kierunku potoczy się dalsza ewolucja, tzn. że doprowadzi ona z czasem do rozpadu języka angielskiego na dwa odrębne: inny w Wielkiej Brytanii i inny w Stanach Zjednoczonych.

Ttfctarna 'it

__ v&ovS C goufemstoa) EPOKA PRZEDPIŚMIENNA

M< -

5/^y f106 '

i/

1. GENEALOGIA JĘZYKA POLSKIEGO

W piątym i czwartym tysiącleciu p.n.e..) a więc przed 6-7 tysiącami lat. na obs/arz.e Iasostepu gdzieś między Europą Środkową a centralną Azją żyły plemiona mówiące językiem, po którym nie zostały żadne teksty pisane i który daje się tylko z grubsza odtworzyć na podstawie podobieństw zachodzących między jego potomkami. Język} ten określany jest w nauce jako praindoeuropej-ski^W czwartym tysiącleciu p.n.ę., na skutek wędrówek i ekspansji terytorialnej plemion praindoeuropejskich ich język zaczai się różnicować: powstały dialekty, eo ostatecznie doprowadziło do rozpadu praindocuropejskiej wspólnoty językowej na przełomie czwartego i trzeciego tysiąclecia p.n.e. Z dialektów tych rozwinęły się osobne języki, wciąż jeszcze nie zaświadczone w żadnych tekstach pisanych: praindoirański (który z kolei wkrótce rozpadł się na praindyjski i prairański), pratocharski, praanatolijski, praor-miański. pragrecki, prabałkański, praitalski, praceltycki. prąger-mański i prabałtosłowiański (który* z kolei wkrótce rozpadł się na prabałtycki i prasłowiański^ Proces różnicowania się językowego następował jednak dalej:'Większość tych potomków języka prain-docuropejskiego rozpadła się na języki pochodne, dając w ten sposób początek: grupom językowymj indyjskiej, irańskiej, tochar-skiej, anatolijskiej, bałkańskiej, italskiej, celtyckiej, germańskiej, bałtyckiej i słowiańskiej, które wraz z pojedynczymi językami greckim i ormiańskim (w świetle dotychczasowego stanu wiedzy pragrecki i praormiański już się dalej nic rozdzieliły na języki pochodne) składają się w sumie na wielką mdoeuropęjską...mdzinę językową. Zajmuje ona niemal całą Europę (nie należą do niej tylko: węgierski, fiński, lapónski, estoński i inne (mordwiński, ma ryj sk i itp.) języki ugrofińskie w byłym Związku Radzieckim oraz

2 - Zarys <5xiejów języka polskicf.o


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0009 (361) Wstęp 16 Wystarczy, by różnic narosło więcej, by nałożyły się na nic granice państw
img129?0x581 Wwęp 16 Wystarczy, by różnic narosło więcej, by nałożyły się na nie granice państwowe,
img129?0x581 16 Wystarczy, by różnic narosło więcej, by nałożyły się na nie granice państwowe, by we
skanuj0004 12 Wstęp nazywa siebie Wilkołakiem. Wykorzystywał on starannie wypracowaną metodę wpływan
skanuj0003 (236) Wstęp W niniejszej pracy podjęty został temat transportu bliskiego materiałów sypki
skanuj0004 12 Wstęp nazywa siebie Wilkołakiem. Wykorzystywał on starannie wypracowaną metodę wpływan
skanuj0020 WĄZ CD 2 - 16.(36.) Oj, jakiż ja biedny wąż, tak się muszę kręcić wciqż. Ogon zmyka
76112 skanuj0003 (236) Wstęp W niniejszej pracy podjęty został temat transportu bliskiego materiałów
skanuj0003 10 Wstęp przekonały mnie nie tylko o tym, że poświęca mu się coraz więcej uwagi, ale i o
skanuj0014 (16) OTWIERANIE I ZAMYKANIE KSIĄG RACHUNKOWYCH KSIĘGI RACHUNKOWE OTWIERA SIE: 1)  &n
skanuj0008 (351) ■ występuje tylko wtedy, gdy proporcje ludności wiejskiej i miejskiej zmieniają si
skanuj0032 (112) W przypadku podjęcia czynności resuscytacyjnych, osoby udzielające pomocy powinny k
skanuj0043 (60) 4.7. Krajobrazowe i regionalne podejście do ochrony przyrody 133 poznanie opiera się

więcej podobnych podstron