77334 skanuj0010

II. Czynniki osobowościowe:

— niska samoocena, zahamowania i stłumienia seksualne, 1

— osobowość neurotyczna, nieprawidłowa,

— kompleksy,

— zaburzenia identyfikacji w roli seksualnej,

— frustracje zawodowe mężczyzn,

— psychopatologia (np. choroby psychiczne).

III. Czynniki wiążące się z rozwojem psychoseksualnym:

— rygoryzm w sprawach seksu,

— szoki, uęazy, zgwałcenia, doświadczenia kazirodcze,

— kompleks onanistyczny,

— zbyt wczesna lub zbyt późna inicjacja seksualna,

— doświadczenia homoseksualne bądź dewiacyjne,

— ukryte uczucia kazirodcze, kompleksy Edypa, Elektry, ;

— odrzucenia przez środowisko rówieśnicze, ośmieszenie, |

— prymitywne i zwulgaryzowne uświadomienie seksualne, 3

■— patologiczna inicjacja seksualna, np. w formie seksu grupowego.

IV. Lęk

W zespole różnorodnych psychicznych przyczyn zaburzeń seksualnych do szczególnie ważnych należy lęk. Może on się przejawiać w różnych formach, np. w fobiach seksualnych (przed inicjacją, defloracją, małżeństwem, stosunkiem, niepowodzeniem seksualnym), w lęku sytuacyjnym, czyli wiążącym się z daną osobą, miejscem współżycia, doświadczeniem jakiejś trudności w odbyciu stosunku. Lęk może być również intrapsy-chiczny i wówczas wyrasta na tle kompleksów, zniekształconego obrazu życia seksualnego czy roli seksualnej. Częsty jest również tzw. lęk uprzedzający u osób nie mających żadnych problemów seksualnych, które jednak przewidują ich pojawienie się.

Szczególnym lękiem jest tzw. lęk przed sukcesem (Kapłan 1981, Królak 1983), który prowadzi do zaburzeń w dotychczas udanym życiu seksualnym. Ta forma lęku może dotyczyć ściśle sfery seksu i wtedy przejawia się w poczuciu zagrożenia, że do-tychcźasowe „szczęście” nie może przecież trwać wiecznie. U innych sukcesy osiągnięte w pracy zawodowej, naukowej, twórczej, dobry standard materialny mogą rodzić poczucie winy, wyrzuty sumienia (jeżeli zostały zrealizowane na niewłaściwej drodze) i wówczas lęk przed sukcesem zostaje przenie-

Mony na sferę seksualną jako mechanizm obronny. U wielu innych osób w wyniku określonego pesymistycznego wychowania Występuje niewiara w możliwość osiągnięcia sukcesu, a z chwilą Osiągnięcia go pojawia się lęk, „że coś się stanie, tak dobrze nie może być”.

Lęk jest częstą przyczyną różnych zaburzeń seksualnych, liro wadzi też często do nietypowych zachowań seksualnych (np. lęk przed płcią przeciwną prowadzi do homoseksualizmu), ujawnienia się potrzeb zmiany własnej płci, a także do zachowań dewiacyjnych i przestępstw seksualnych. Można powiedzieć, iż w patologii seksualnej i w przestępczości seksualnej lęk jest powszechnie występującym zjawiskiem.

W piśmiennictwie światowym rośnie zainteresowanie lękiem. Oblicza się, że napisano ponad 4000 prac na ten temat. Jest wiole teorii lęku. Freud (1966) określa lęk jako nieprzyjemny stan uczuciowy wynikający z poczucia zagrożenia płoniącego I zewnątrz, uruchamiający mechanizmy obronne. Zdaniem Adlera u podstaw lęku tkwią poczucie niższości i potrzeba dominacji nad otoczeniem. Homey (1976) wyróżnia lęk podstawowy (wynikający z obawy przed środowiskiem, światem zewnętrznym) oraz lęk wtórny jako następstwo mechanizmów obronnych uruchomionych w celu zredukowania lęku pierwotnego. Mc Reynolds również wyróżnia lęk pierwotny i wtórny, ten ostatni powstaje, jego zdaniem, w wyniku warunkowania. Dol-lard i Miller (1967) lęk traktują jako proces wyuczony. Duffy (1957), Mirsky (1963) umieszczają lęk na pewnym kontinuum: czujność — obawa — lęk — strach — panika. Neurofizjolodzy wiążą lęk z określonymi strukturami w centralnym układzie nerwowym, np. ze wzgórzem wzrokowym. W ostatnich latach częściej podkreśla się rolę mediatorów mózgowych (serotoniny, GABA) w wyzwalaniu lęku (Pużyński 1980). Wrześniewski (1983) stwierdza, że lęk jest wyzwalany przez sytuacje zagrożenia subiektywnego lub obiektywnego, zewnętrznego lub wewnętrznego, działającego aktuainie, w przeszłości lub przewidywanego w przyszłości, a objawy lęku ujawniają się w trzech sferach: psychicznej, behawioralnej i somatyczno-wegetatywnej. Lęk może być normalny lub patologiczny.

W polskim piśmiennictwie jest monografia poświęcona lękowi (Kępiński 1977), która wszechstronnie omawia przyczyny, typy i leczenie lęku. Autor wyróżnia w niej lęk nerwicowy, depresyjny, schizofreniczny, psychoorganiczny, oligofreniczny, urojeniowy, biologiczny.

Można przewidzieć, iż w seksuologii zarówno klinicznej, jak i sądowej badania nad lękiem będą podejmowane coraz częściej i że niezależnie od ich znaczenia w diagnostyce i rokowaniu będą one miały również wpływ na orzecznictwo sądowo-seksuologiczne.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
IMAG1619 9. Czynniki ryzyka behawioralnego to: a) niski dochód b) niska samoocena
skanuj0017 " c m 1 i 4-0.1 II i I 1- -- Rys. 8.18. Wykres przełożeń i
skanuj0018 (259) I Czynnikami wewnętrznymi będącymi przyczyną nagłego zatrzymania krążenia, to także
skanuj0019 Motywowanie podwładnych Zbyt niska wartość przynajmniej jednego prawdopodobieństwa obniża

więcej podobnych podstron