skanuj0033 (38)

100

Middletown. W związku z napływem wielkiego przemysłu do miasta tworzy się wyższa klasa średnia. Rozrasta się równocześnie, przy obsługiwaniu tego przemysłu, ilość urzędników, czyli pracowników „w białych kołnierzykach”. Różne prace amerykańskie, dotyczące klasy średniej, będą zgodnie sygnalizowały jej rosnące zróżnicowanie, prowadzące aż do rozłamu. Lewis Corey w wydanej w 1935 r. pracy pt. Kryzys klasy średniej (The Crisis of the Middle Class) widzi ten rozłam między grupą małych przedsiębiorców i kupców z jednej strony a grupą urzędników wielkich przedsiębiorstw z drugiej (cytuję-za Lyndem, s. 457). Ogromny rozrost tej ostatniej grupy w całych Stanach Zjednoczonych sygnalizuje dalej C. Wright Mills w pracy wydanej w 1951 r. pt. Biały kołnierzyk. Amerykańskie klasy średnie (White Collar. The American Middle Classes)¹. Klasa „białych kołnierzyków”, do której przerzucają się chętnie drobni posiadacze, szukający w posadzie (job-holding) poczucia bezpieczeństwa, obejmuje u autora wszystkich tych i tylko tych, którzy otrzymują stałe pobory, a nie są pracownikami fizycznymi. Wyłączony więc zostaje z tej kategorii przedsiębiorca, kupiec czy lekarz, jeżeli ten ostatni nie jest na stałej posadzie. Brak odpowiedzialności osobistej i anonimowość pracy gasi inicjatywę i odbiera dynamikę „białym kołnierzykom”. Jesteśmy w tej grupie dalecy od ideału self-made mana.

Moralności franklinowskiej w Stanach Zjednoczonych XX w. szukaliśmy świadomie nie w New Yorku czy Ann Arbor, lecz w niewielkim miasteczku pozbawionym ostrych kontrastów ekonomicznych, miasteczku, któremu ton nadawało drobnomieszczaństwo. Na podstawie tego, co było mówione wyżej, możemy stwierdzić, że przy treści katechizmu, podobnej do haseł Frankli-na, zmieniło się ich ustawienie społeczne. Hasła Franklina były awangardowe. W Middletown mamy obronną postawę w stosunku do myśli postępowej, strach i niechęć w stosunku do „radykałów”, komunistów i innych mącicieli. To samo przekonanie o otwartej dla każdego drodze prowadzącej od pucybuta do prezydenta,

przekonanie, które dawało rozpęd drobnomieszczaństwu za czasów Franklina, służy teraz raczej jako opium dla mas, podobnie jak przekonywanie ludzi, że pracodawcy myślą czule o interesach robotnika, jak szerzenie wiary, że depresje są zawsze przejściowe, czy podniecanie megalomanii narodowej.

W związku z cytowanymi przemianami w strukturze Middletown hasła franklinowskie tracić muszą swój monopol wychowawczy. Wyższa klasa średnia, która zagospodarowała się w Middletown, przeciwstawi się nawoływaniu do oszczędności, bowiem w interesie wielkiego przemysłu jest — jak wiadomo —■ pomnażać konsumpcję, ucząc ludzi wyrzucać kapelusz z niemodnej już serii, by zaopatrzyć się w nowy (zob. rozdział następny). Jeżeli idzie o styl życia, wyższą klasę średnią naśladują „białe kołnierzyki”, dla których wzór selj-made viana się nie nadaje. W chwili gdy ten rozdział był już ukończony, ukazało się w 1953 r. nowe studium Talcotta Parsonsa o społecznej stratyfikacji Stanów Zjednoczonych³¹. W pracy tej autor stwierdza, że finansowy sukces nie jest już w klasie średniej tak atrakcyjnym celem życia jak niegdyś, zaś na plan pierwszy wysuwa się potrzeba bezpieczeństwa, troska o asekurację. Dbałość o dochód przestaje być czymś centralnym, stając się raczej złem koniecznym, większy zaś akcent pada na wyżywanie się w zajęciach, które się szczególnie lubi, na przyjemności, które daje życie rodzinne czy obcowanie z przyjaciółmi. Tak oto kurczy się rynek skrzętnego Ryszarda z kalendarza Franklina, a tam, gdzie jego pouczenia jeszcze docierają, zmienia się rola społeczna.

3. Przykłady franklinizmu w Polsce

1

C. Wright Mills: White Collar. The American Middle Classes. Oxford 1951 University Press. Praca ta znana mi jest tylko z dwóch recenzji: jednej w „American Sociological P_teview”, October 1951, oraz drugiej w „Cahiers Internationaux de Sociologie”. Vol. XIV, 1953.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0053 (38) Opanowując nawet w sposób niepełny różne programy, osoba badana uczy się przystosowy
skanuj0004 (494) Izomerami nazywamy związki, które mają identyczny wzór cząsteczkowy, a różnią się k
75339 skanuj0049 (61) 100 Arkusze* kalkulacyjno ^ W komórce G6 obliczyć wartość skupu dla pierwszego
54171 skanuj0004 (494) Izomerami nazywamy związki, które mają identyczny wzór cząsteczkowy, a różnią
PRZEGLĄD GÓRNICZY 2011 przemysłowych (do nieprzemysłowych) nieco się zmniejszyło -jednak gospodarka
29947 skanuj0069 (56) O MNIE Po wypełnieniu przypnij tę kartę do ubrania i przedstaw się innemu czło
skanuj0005 (72) vm.38.    100 000 ZŁOTYCH( 70 LECIE ZJEDNOCZENIA CZĘŚCI GÓRNEGO ŚLĄSK
38 jednak bliskie związki z przemysłem, m.in. jako członek Komisji Głównej Elektrotechniki działając
ZIELONA MATEMATYKA 38 Wielki przemysłytransport i rolnictwo, to najwięksi niszczyciele natury. Prze
skanuj0011 (38) 28.    Zaznacz informację błędną. Zanieczyszczone warzywa mogą być źr

więcej podobnych podstron