TREŚĆ: (4 akty)
• ALEKSANDER SIERIEBRIAKOW - emerytowany profesor;
• HELENA - jego żona, 27 lat;
• SONIA - córka profesora z pierwszego małżeństwa;
• MARIA WOJNICKA - teściowa profesora, matka jego pierwszej żony;
• IWAN WOJNICKI - Wujaszek Wania, syn Marii Wojnickiej, brat 1. żony profesora;
• MACHAŁ ASTRÓW - lekarz;
• ILIA TIELEGIN (Andrut) - zubożały ziemianin;
• MARYNA - stara niania;
• PAROBEK.
AKT I:
Profesor odkąd przeszedł na emeryturę ciągle pisze, pracuje. Sonia chyba podkochuje się w lekarza Wszyscy są znudzeni. Iwan Wojnicki kocha Helenę, dziwi się, jak wytrzymuje ona ze starym profesorem. Nikt nie robi nic konkretnego.
AKTU:
Profesor jest chory, cierpi na bóle. Stara, ohydna starość. Nabrałem wstrętu do samego siebie od kiedy się postarzałem - mówi. O swoich towarzyszach twierdzi, że są głupi i durnie. Pogardza nimi.
Burza, wszyscy budzą się. Profesor rozczula się nad sobą. Wszyscy w domu żyją ze sobą na wrogiej stopie. Wojnicki żałuje, ze nie ożenił się z Helena 10 lat temu. Helena odrzuca jego zaloty. Okazuje się, że Wojnicki i Sonia pracowali na profesora - wysyłali mu pieniądze, pomagali mu. On teraz nieznany dla innych, niewdzięczny. Głębokie rozgoryczenie wujaszka Wani - tyle trudu i wyrzeczeń na nic.
Wujaszek Wania ma chandrę, profesor pogrążony jest w swojej książkach i w swojej chorobie, Helena jest piękna, lecz próżna, lekarz (o sobie) - dla siebie już nic nie chcę, ludzi nie lubię, od dawna już nikogo nie kocham. Pani Wojnicka kocha tylko broszury i profesora -wszystko w tym domu jest nie takie, jak być powinno.
Lekarz charakteryzuje społeczeństwo: pospólstwo - głupie, chłopi - ciemni, żyją w brudzie, inteligencja - tr udno z nią żyć, płytko myślą, płytko czują, nie sięgają wzrokiem poza koniec nosa - po prostu są głupi!
W rozmowie z Sonią Helena przyznaje się, że nie koclia profesora. Chciałaby mieć młodego męża, podoba jej się lekarz. Helena jest nieszczęśliwa AKT III:
Wszyscy aż się chwieją z lenistwa. Sonia mówi Helenie, że kocha lekarza, lecz on jej nie. Helena ma porozmawiać z lekarzem i dowiedzieć się, co on zamierza i co myśli na temat Sonii. Lekarz wyznaje, że nic nie czuje do Sonii, ale Helenę kocha do szaleństwa.
Profesor wzywa wszystkich do salonu i mówi im, że chce sprzedać cały majątek i wyjechać, bo na wsi nie umie żyć.
Odpowiada na to bardzo wzburzony wujaszek Wania. Majątek jest majątkiem jego zmarłej siostry, teraz Sonii. Sonia i on bardzo ciężko pracowali na sukces profesora, zmarnowali najlepsze lata życia na harówkę. Profesor clice to teraz zaprzepaścić, po prostu sprzedać. Wujaszek Wania w nerwach chwyta za rewolwer. Dwa razy strzela w kierunku profesora, lecz nie trafia.
AKT IV:
2