SYTUACJA ZDROWOTNA
LUDNOÅšCI POLSKI
Pod redakcjÄ…
Bogdana Wojtyniaka
i Pawła Goryńskiego
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny
Warszawa 2008
SYTUACJA ZDROWOTNA
LUDNOÅšCI POLSKI
Pod redakcjÄ…
Bogdana Wojtyniaka
i Pawła Goryńskiego
Pamięci doc. dr hab. Feliksa Sawickiego
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego
-Państwowy Zakład Higieny
Warszawa 2008
NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO
-PACSTWOWY ZAKAAD HIGIENY
© Copyright by Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-PaÅ„stwowy ZakÅ‚ad Higieny
Przedruk materiałów w całości lub części mo\liwy jest wyłącznie za zgodą Narodowego
Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny. Cytowanie i wykorzystanie
danych empirycznych dozwolone za podaniem zródła.
Redakcja techniczna: Jakub Stokwiszewski (NIZP-PZH)
ISBN 83-89379-62-7
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny
ul Chocimska 24, 00-791 Warszawa
tel (22) 54-21-229
e-mail: bogdan@pzh.gov.pl
www.pzh.gov.pl
Skład, druk i oprawa:
Drukarnia Libra-Print, 18-400 Aom\a, Al. Legionów 114b,
Tel. 086 473 77 84 e-mail:biuro@libra-print.pl
www.libra-print.pl
SPIS TREÅšCI
Uwagi wstępne
Najwa\niejsze fakty
1. Wybrane aspekty sytuacji demograficzno-społecznej
Bogdan Wojtyniak, Jakub Stokwiszewski, Wojciech Seroka
2. Długość \ycia i umieralność ludności Polski
Bogdan Wojtyniak, Jakub Stokwiszewski, Paweł Goryński, Anna Poznańska
2.1. Zmiany w czasie i zró\nicowanie długości trwania \ycia mieszkańców Polski
2.2. Długość trwania \ycia mieszkańców Polski na tle sytuacji w krajach Unii
Europejskiej
2.3. Umieralność z powodu ogółu przyczyn w Polsce i Unii Europejskiej
2.4. Umieralność według płci i wieku
2.5. Umieralność według przyczyn
2.6. Umieralność z powodu chorób układu krą\enia
2.7. Umieralność z powodu nowotworów złośliwych
2.8. Umieralność z powodu zewnętrznych przyczyn zgonów
2.9. Umieralność z powodu chorób układu oddechowego
2.10.Umieralność z powodu chorób układu trawiennego
2.11 Umieralność z powodu przyczyn niedokładnie określonych
2.12. Umieralność niemowląt
2.13. Umieralność przedwczesna w Polsce na tle sytuacji w Unii Europejskiej
Aneks
3. Chorobowość hospitalizowana
Paweł Goryński, Bogdan Wojtyniak, Mirosław Wysocki
3.1. Aó\ka szpitalne
3.2. Hospitalizacja wg przyczyn
3.3. Struktura przyczyn hospitalizacji według wieku w Polsce
3.4. Zmiany hospitalizacji w czasie
3.5. Hospitalizacja według wybranych przyczyn w Polsce i innych krajach Unii
Europejskiej
3.6. Długość hospitalizacji
3.7 Śmiertelność szpitalna
4. Zachorowania na nowotwory złośliwe
Bogdan Wojtyniak, Mirosław Wysocki, Paweł Goryński
5. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania
Bogdan Wojtyniak, Paweł Goryński, Mirosław Wysocki
5.1. Leczeni w zakładach psychiatrycznej opieki ambulatoryjnej
5.2. Leczeni w zakładach psychiatrycznej opieki całodobowej
6. Zachorowania na choroby zakazne
Mirosław Czarkowski, Andrzej Zieliński, Magdalena Rosińska
6.1. Choroby objęte w Polsce obowiązkowym szczepieniem
6.2. Inne choroby zakazne
6.2.1. AIDS i zaka\enia HIV
6.2.2. Wirusowe zapalenie wÄ…troby typu C
6.2.3. Zatrucia i zaka\enia pokarmowe
6.2.4. Choroby przenoszone drogą płciową
6.2.5. Grypa
6.2.6. Problem zawlekania do Polski chorób zakaznych
7. Choroby zawodowe i wypadki przy pracy
Bogdan Wojtyniak, Paweł Goryński, Izabela Sakowska
7.1. Choroby zawodowe
7.2 Wypadki przy pracy
8. Wypadki drogowe
Daniel Rabczenko, Bogdan Wojtyniak
9. Niepełnosprawność rejestrowana w systemie ubezpieczenia społecznego
Anna Wilmowska, Paweł Goryński
10. Procedury wysokospecjalistyczne
Paweł Goryński, Krzysztof Kuszewski
11. Wybrane czynniki ryzyka zdrowotnego zwiÄ…zane ze stylem \ycia
Izabela Sakowska, Bogdan Wojtyniak
11.1. Palenie papierosów
11.2 Spo\ycie alkoholu
11.3. Aktywność fizyczna
11.4. Nadwaga i otyłość
11.5. Spo\ycie owoców i warzyw
12. Wydatki na ochronÄ™ zdrowia w Polsce
Sylwia Szafraniec-Buryło, Izabela Sakowska
NAJWAśNIEJSZE FAKTY
1. WYBRANE ASPEKTY SYTUACJI DEMOGRAFICZNO-SPOAECZNEJ
1.1. Liczba ludności Polski zmniejsza się po roku 1996 i w końcu 2007 roku
wynosiła 38115,6 tys. Według najnowszej prognozy Głównego Urzędu
Statystycznego liczba ludności Polski będzie systematycznie zmniejszać się do
roku 2035 a prognozowany spadek w tym okresie mo\e wynieść ok. 2120 tys.
osób. Zmniejszy się przede wszystkim liczba mieszkańców miast.
1.2. Powoli, ale systematycznie zmniejsza się udział dzieci i młodzie\y w wieku poni\ej
20 lat, natomiast zwiększa się stopniowo udział osób starszych (w wieku 65 lat i
więcej) w ogólnej liczbie ludności. Według prognozy GUS odsetek osób starszych
będzie szybko zwiększał się po roku 2010 i w 2030 r. osiągnie 22,3%. Liczba osób
w tym wieku zwiększy się z 5134 tys. w 2007 r. do 8195 tys. w 2030 r. (wzrost o 3
miliony).
1.3. Liczba urodzeń \ywych wzrasta po roku 2003 i w 2007 r. była wy\sza o 37 tys. ni\
cztery lata wcześniej a współczynnik urodzeń zwiększył się z 9,2 do 10,2 na 1000
ludności. Według prognozy GUS liczba urodzeń będzie zwiększać się jeszcze do
roku 2011 a następnie przewidywane jest zmniejszanie się urodzeń i wyrazna
nadwy\ka liczby zgonów nad urodzeniami.
1.4. Szybko wzrasta częstości urodzeń pozamał\eńskich w ogólnej liczbie urodzeń -
od roku 1990 odsetek tych urodzeń potroił się z 6,2% ogółu urodzeń \ywych do
19,7% w 2007 r. Występuje du\e zró\nicowanie międzywojewódzkie wielkości
tego odsetka - w woj. zachodniopomorskim a\ 38,1% a więc częściej ni\ co trzecie
urodzenie było pozamał\eńskie (niewiele ni\szy był odsetek w woj. lubuskim gdzie
wynosił 36,4%).
1.5. Urodzenia martwe w 2007 r. stanowiły 0,47% ogółu urodzeń i zbli\ony poziom
utrzymuje się w ostatnich latach. W większości krajów UE częstość martwych
urodzeń jest nieco ni\sza ni\ w Polsce.
1.6. Noworodki o niskiej masie urodzeniowej (poni\ej 2500 g) w 2007 r. stanowiły
6,1% ogółu urodzeń \ywych i sytuacja nie ulega poprawie w ostatnich latach.
Poziom ten jest ni\szy od przeciętnego dla krajów UE. Najbardziej niekorzystna
sytuacja występuje w woj. zachodniopomorskim, śląskim, łódzkim i dolnośląskim.
1.7. Struktura wykształcenia ludności Polski poprawia się i wg szacunków GUS w
2006 r. 13,2% mę\czyzn i 17,3% kobiet w wieku 13 lat i więcej miało
wykształcenie wy\sze. Kobiety mają przeciętnie lepsze wykształcenie ni\
mę\czyzni mieszkańcy wsi mają wyraznie gorsze wykształcenie ni\ mieszkańcy
miast. Poziom wykształcenia osób w wieku aktywności zawodowej 25-64 lata
jest w Polsce lepszy ni\ w większości państw UE.
1.8. Zró\nicowanie dochodów ludności jest w Polsce większe ni\ przeciętne w UE.
Równie\ wy\szy ni\ w większości krajów UE jest w naszym kraju poziom
bezrobocia i zagro\enia ubóstwem. Działania zmierzające do poprawy sytuacji
społeczno-ekonomicznej powinny przyczynić się do korzystnych zmian stanu
zdrowia ludności Polski.
2. DAUGOŚĆ śYCIA I UMIERALNOŚĆ MIESZKACCÓW POLSKI
2.1. Analiza danych o umieralności mieszkańców Polski pozwala na stwierdzenie, \e
stan zdrowia ludności po roku 1991 stopniowo poprawia się ale na tle ogółu
krajów Unii Europejskiej sytuacja jest wcią\ niezadowalająca, a na dodatek w
latach 2000. poprawa ta uległa spowolnieniu, szczególnie w przypadku
mÄ™\czyzn.
2.2. Przeciętna długość \ycia w Polsce wzrasta po 1991 r. ale po roku 2002 wzrost
uległ spowolnieniu. W 2007 r. długość \ycia mę\czyzn wynosiła 71,0 lat a dla
kobiet była o prawie 9 lat większa i wynosiła 79,7 lat. Po roku 2001 niekorzystne
ró\nice w długości \ycia mę\czyzn i kobiet pogłębiają się. Według szacunków
Eurostatu mÄ™\czyzni w Polsce prze\ywajÄ… w zdrowiu (bez ograniczonej
sprawności) 86% długości \ycia a kobiety 84%, osoby w wieku 65 lat mogą
oczekiwać, \e ponad połowę dalszego \ycia prze\yją w zdrowiu, kobiety o prawie
2 lata więcej ni\ mę\czyzni.
2.3. Długość \ycia mieszkańców Polski jest wyraznie krótsza ni\ przeciętna w
krajach Unii Europejskiej - w przypadku mÄ™\czyzn o 4,6 lat a w przypadku
kobiet o 2 lata. O ile nie zostaną podjęte bardziej intensywne działania na rzecz
poprawy zdrowia naszego społeczeństwa osiągnięcie w Polsce długości \ycia takiej
jaka obecnie jest przeciętna w UE mo\e w przypadku mę\czyzn zająć kilkadziesiąt
lat.
2.4. Długość \ycia jest silnie ró\nicowana przez czynniki społeczne osoby w wieku
25 lat o wykształceniu powy\ej średniego mogą oczekiwać, \e będą \yły dłu\ej ni\
osoby o wykształceniu podstawowym o ok. 13 lat w przypadku mę\czyzn i 9 lat w
przypadku kobiet. Jeszcze większa ró\nica występuje w przypadku \ycia w
zdrowiu.
2.5. Najmniej korzystnym środowiskiem zamieszkania w Polsce są najmniejsze
miasta, poni\ej 5 tys. mieszkańców, których mieszkańcy \yją najkrócej; najdłu\ej
natomiast \yją mieszkańcy największych miast, z wyjątkiem Aodzi.
2.6. Ju\ od wielu lat najkrócej \yją w Polsce mieszkańcy województwa łódzkiego -
w 2007 r. mę\czyzni o ponad 4 lata a kobiety o ponad 2 lata krócej ni\ osoby
mieszkające w najlepszym województwie tzn. podkarpackim. W dobrym zdrowiu
(bez ograniczonej sprawności) najkrócej \yją mieszkańcy woj. lubelskiego a o ok. 5
lat dłu\ej woj. opolskiego.
2.7. Spadek umieralności niemowląt w Polsce uległ zahamowaniu w 2007 r. i
zarówno w 2006 r. jak i 2007 r. na ka\de 1000 urodzeń \ywych zmarło 6
niemowląt. Ten poziom umieralności jest jeszcze wyraznie (o 1/4) wy\szy od
przeciętnego w UE ale je\eli poprawa w Polsce nie ulegnie trwałemu
spowolnieniu to ró\nica ta mo\e zaniknąć do roku 2015. Głównym problemem jest
umieralność wczesna niemowląt tzn. w pierwszym tygodniu \ycia, która w du\ym
stopniu zale\y od opieki medycznej.
2.8. Od lat zdecydowanie największym zagro\eniem \ycia, chocia\ powoli
zmniejszającym swoje znaczenie, są choroby układu krą\enia (w 2006 r. 46%
ogółu zgonów). Spadek umieralności z ich powodu wynika przede wszystkim ze
zmniejszającego się zagro\enia \ycia chorobą niedokrwienną serca (szczególnie
zawałem serca). Choroby układu krą\enia są znacznie częstszą przyczyną
zgonów przedwczesnych mieszkańców Polski ni\ przeciętnie w UE i niestety w
ostatnich latach w Polsce spadek przedwczesnej umieralności z ich powodu
uległ spowolnieniu.
2.9. Nowotwory złośliwe są drugą co do częstości przyczyną zgonów w Polsce (25%
ogółu zgonów w 2006 r.) i ich udział w ogólnej liczbie zgonów pomału zwiększa
się chocia\ natę\enie umieralności z ich powodu w populacji ogółem jest dosyć
ustabilizowane, natomiast zmniejsza się wśród osób w wieku aktywności
zawodowej. Nowotwory są najwa\niejszą przyczyną przedwczesnych zgonów
kobiet ale ogólnie bardziej zagra\ają \yciu mę\czyzn. Zdecydowanie najbardziej
zagra\ającym \yciu mieszkańców Polski nowotworem złośliwym jest rak tchawicy,
oskrzela i płuca a współczynniki umieralności kobiet z jego powodu rosną. Nie
zmniejsza się umieralność kobiet z powodu raka sutka (ale jest ni\sza od
średniej dla UE) a z powodu raka szyjki macicy zmniejsza się bardzo powoli. W
porównaniu z przeciętną sytuacją w krajach UE sytuacja w Polsce jest niekorzystna
ale w mniejszym stopniu ni\ w przypadku chorób układu krą\enia, z wyjątkiem
zawstydzająco wysokiej na tle większości krajów UE umieralności kobiet z
powodu raka szyjki macicy.
2.10. Natę\enie zgonów z powodu ogółu przyczyn zewnętrznych, trzeciej co do
znaczenia grupy przyczyn zgonów w Polsce (7% zgonów w 2006 r.), wykazuje
powolny trend spadkowy tylko w przypadku kobiet, natomiast w przypadku
mÄ™\czyzn nie zmienia siÄ™ w ostatnich latach i jest znacznie wy\sze od
przeciętnego w UE. Te przyczyny zgonów są najbardziej odpowiedzialne za
przedwczesne zgony mę\czyzn. Wśród zewnętrznych przyczyn zgonów
dominujące znaczenie mają wypadki komunikacyjne, w wyniku których ginie
jednak coraz mniej osób, a tak\e samobójstwa, których częstość jest dosyć
ustabilizowana w latach 2000., a które powodują taką samą utratę potencjalnych
lat \ycia mę\czyzn jak wypadki komunikacyjne a większą ni\ zawał serca.
3. CHOROBOWOŚĆ HOSPITALIZOWANA
3.1. W roku 2006 hospitalizowano w Polsce 2 900 tys. mÄ™\czyzn. (1700 na 10 tys.) i
3 500 tys. kobiet (2000 na 10 tys.). Najczęściej pacjenci szpitali byli leczeni z
powodu chorób układu krą\enia (16% hospitalizowanych), a następnie
nowotworów ogółem (11%), chorób układu moczowo-płciowego, trawiennego oraz
urazów i zatruć (po około 9% hospitalizowanych).
3.2. Mę\czyzni hospitalizowani są nieco częściej ni\ kobiety z powodu prawie
wszystkich przyczyn. Wyjątek stanowią choroby układu moczowo płciowego,
nadciśnienie tętnicze i zaburzenia endokrynologiczne.
3.3. Mę\czyzni i kobiety z miast są hospitalizowani częściej odpowiednio o 20 i
15% ni\ mieszkańcy wsi. Są jednak przyczyny jak choroby dolnych dróg
oddechowych, odmro\enia i oparzenia i w przypadku kobiet choroba
nadciśnieniowa oraz choroby naczyń mózgowych, z powodu których częściej
hospitalizowani są mieszkańcy wsi.
3.4. Dynamika hospitalizacji w Polsce miała charakter podobny jak w innych krajach
UE w latach osiemdziesiątych lecz od roku 1999 nastąpił szybszy wzrost
spowodowany zmianÄ… systemu finansowania ochrony zdrowia. Polska pozostaje
jednak w grupie krajów UE o ni\szej od średniej częstości hospitalizacji
ogółem.
3.5. Hospitalizacji ludności w Polsce ró\ni się od większości krajów UE du\ą
częstością leczenia najmłodszych roczników (poni\ej 5 lat), przy znacznie
rzadszej hospitalizacji osób najstarszych, powy\ej 75 roku \ycia.
3.6. Polska wyró\nia się spośród innych krajów UE wysokimi współczynnikami
hospitalizacji z powodu nadciśnienia tętniczego w prawie wszystkich grupach
wieku oraz z powodu zawału serca w młodszym i średnim wieku.
3.7. Długość pobytu w szpitalu dla wszystkich przyczyn ogółem jest w Polsce
stosunkowo krótka w porównaniu z wieloma innymi krajami UE ale dla
niektórych rozpoznań nale\y do najdłu\szych jak to ma miejsce w przypadku
wyrostka robaczkowego czy zaćmy.
3.8. Stosunkowo niska obecnie na tle innych krajów śmiertelność szpitalna w
Polsce z powodu zawału serca wskazuje na dobrą jakość leczenia szpitalnego w
tym zakresie. Wysoka jest natomiast w porównaniu z innymi krajami
śmiertelność w udarach mózgu co wskazuje na pilną potrzebę zajęcia się tym
problemem.
4. ZACHOROWANIA NA NOWOTWORY ZAOÅšLIWE
4.1. W Polsce w 2005 r. zachorowało na nowotwory złośliwe około 136 tys. osób,
380 na ka\dych 100 tys. mę\czyzn i około 335 na ka\de 100 tys. kobiet.
4.2. Nadwy\ka częstości zachorowań na nowotwory mę\czyzn w stosunku do kobiet
zwiększała się do początku lat 90. i od tego czasu ulega powolnemu zmniejszeniu.
4.3. W przypadku mÄ™\czyzn nowotworem zdecydowanie dominujÄ…cym co do
częstości zachorowań jest rak oskrzela i płuca a poziom zachorowań w Polsce
nale\y do jednego z najwy\szych w UE. Systematycznie zwiększa się ryzyko
zachorowania mę\czyzn na nowotwory złośliwe gruczołu krokowego (w okresie
1999-2005 o 44%), skóry (o 40%) i jelita grubego (o 14%), natomiast zmniejsza się
ryzyko zachorowania na raka \ołądka (w latach 1999-2005 spadek o 20%) a na
podkreślenie zasługuje równie\ spadek zachorowań na raka krtani (o14%)
oraz oskrzela i płuca (o 12%).
4.4. Wśród zachorowań na nowotwory złośliwe kobiet w Polsce dominującą rolę
odgrywają nowotwory charakterystyczne dla płci (prawie 40% ogółu
zachorowań) a zdecydowanie najczęstszy jest rak sutka aczkolwiek poziom
zachorowań na niego w Polsce nale\y do niskich w krajach UE. Rosną
współczynniki zachorowań kobiet na nowotwory złośliwe skóry, trzonu
macicy, sutka oraz oskrzela i płuca. W porównaniu z pozostałymi mieszkankami
UE Polski charakteryzują się wysoką zachorowalnością na raka szyjki macicy i na
raka \ołądka.
5. ZABURZENIA PSYCHICZNE I ZABURZENIA ZACHOWANIA
5.1. Liczba mieszkańców Polski leczonych ogółem i po raz pierwszy w
psychiatrycznej opiece ambulatoryjnej prawie podwoiła się w okresie 1997-
2004 ale lata 2005-2006 przyniosły lekkie odwrócenie tendencji wzrostowej. W
2006 r. opieką ambulatoryjną objętych było ok. 1305 tys. osób z zaburzeniami
psychicznymi (nieco częściej kobiety 507/100 tys. ni\ mę\czyzni 497/100 tys.)
w tym 359 tys. po raz pierwszy.
5.2. Najczęstszym rozpoznaniem leczonym w psychiatrycznej opiece
ambulatoryjnej, dominującym wśród kobiet, są zaburzenia nerwicowe w
2006 r. 313 tys. leczonych ogółem (mę\czyzni - 599/100 tys., kobiety - 1028/100
tys.) w tym 99 tys. po raz pierwszy. Z powodu zaburzeń spowodowanych
u\ywaniem alkoholu, które dominują wśród mę\czyzn, leczono 167 tys. osób
(mÄ™\czyzni 718/100 tys., kobiety 177/100 tys.) w tym 67 tys. po raz pierwszy.
5.3. Liczba mieszkańców Polski leczonych z powodu zaburzeń psychicznych w
oddziałach psychiatrycznej opieki całodobowej zwiększyła się o ok. 50% w
latach 1997-2006. W 2006 r. leczono 209 tys. osób (częściej dotyczyło to
mę\czyzn 718/100 tys. ni\ kobiet 390/100 tys.), w tym 89 tys. stanowiły osoby
leczone po raz pierwszy. Z perspektywy psychiatrycznej opieki całodobowej
najwięcej problemów ze zdrowiem psychicznym mają mieszkańcy woj. lubuskiego
i podlaskiego.
5.4. Najczęstszym rozpoznaniem chorobowym osób leczonych w oddziałach
całodobowych były zaburzenia psychiczne spowodowane u\ywaniem alkoholu
w 2006 r. dotyczyło ono 72 tys. osób (w tym 38 tys. leczonych po raz pierwszy),
przede wszystkim mę\czyzn 335/100 tys., ponad sześciokrotnie rzadziej kobiet
51/100 tys. Problemy te dotyczyły najbardziej mieszkańców woj. podlaskiego i
warmińsko-mazurskiego. Kobiety są natomiast o ponad połowę częściej ni\
mę\czyzni leczone z powodu zaburzeń nastroju i zaburzeń nerwicowych
(Å‚Ä…cznie kobiety 120/100 tys., mÄ™\czyzni 77/100 tys.).
6. ZACHOROWANIA NA CHOROBY ZAKAyNE
6.1. Ogólną sytuację epidemiologiczną chorób zakaznych w Polsce mo\na określić jako
stosunkowo dobrą i względnie stabilną. Zapadalność na większość chorób
zakaznych wykazuje tendencje spadkowe.
6.2. Mimo stałej poprawy sytuacji epidemiologicznej, zapadalność na wiele chorób
zakaznych w Polsce jest wy\sza ni\ przeciętna w krajach Unii Europejskiej.
6.3. Korzystną, stabilną sytuację epidemiologiczną szeregu chorób zakaznych
osiągnięto w Polsce dzięki konsekwentnie prowadzonym wieloletnim programom
szczepień ochronnych. Kontynuacja i unowocześnianie tych programów stanowi
warunek utrzymania osiągniętych rezultatów.
6.4. W związku z rozszerzeniem w ostatnich latach Programu Szczepień Ochronnych, w
perspektywie kilku najbli\szych lat oczekuje się przywrócenia w Polsce niskiej
zapadalności na krztusiec oraz radykalnego spadku zapadalności na ró\yczkę,
świnkę oraz chorobę wywoływaną przez Haemophilus influenzae typu B.
6.5. Nadzór nad HIV/AIDS w Polsce nie dostarcza kluczowych informacji dotyczących
aktualnych dróg szerzenia się wirusa w populacji. Nieznajomość głównych dróg
transmisji wirusa HIV w danym miejscu i danym czasie wyklucza mo\liwość
prowadzenia racjonalnych działań ograniczających szerzenie się zaka\eń.
6.6. Niebezpieczna tendencja wzrostowa zaka\eń wzw C wymaga pilnych działań
profilaktycznych, a szczególnie wzmo\onej kontroli higieny w instytucjach
medycznych, zakładach kosmetycznych i innych, w których mo\e dochodzić do
przerwania ciągłości tkanek.
6.7. Niepokojący jest trend wzrostowy liczby przypadków kiły wrodzonej.
6.8. Bardzo niska endemiczność wirusowego zapalenia wątroby typu A stwarza
niebezpieczeństwo wystąpienia w ka\dej chwili w Polsce lokalnych lub
wyrównawczych epidemii tej choroby.
6.9. W zakresie przygotowań do pandemii grypy Polska jest właściwie
przygotowana organizacyjnie oraz na miarę swych mo\liwości ekonomicznych,
równie\ pod względem posiadania rezerw leków przeciwgrypowych.
6.10. Poziom zaszczepienia ludności przeciw grypie sezonowej jest niedostateczny i
powinien być zwiększony.
6.11. Do chwili obecnej \adna z najgrozniejszych gorÄ…czek krwotocznych zdolnych
zaka\ać ludzi w bezpośredniej styczności nie została zawleczona do Polski.
6.12. Niewystarczający rozwój diagnostyki laboratoryjnej i jej zbyt mała dostępność
utrudniają rozpoznanie sytuacji epidemiologicznej niektórych chorób, co
opóznia wypracowywanie skutecznych metod zapobiegania tym chorobom.
Szczególnie dotyczy to zoonoz i chorób przenoszonych drogą pokarmową.
6.13. Efektywne zapobieganie chorobom zakaznym i zwalczanie ich wymaga stworzenia
systemowych mechanizmów skutecznie przeciwdziałających ograniczaniu zakresu
diagnostyki laboratoryjnej wykonywanej w celach epidemiologicznych, czyli na
potrzeby zdrowia publicznego, a nie w celu określenia postępowania
terapeutycznego.
6.14. Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaznym i ich zwalczania
nie będzie mo\liwe bez podniesienia wiarygodności danych
epidemiologicznych, w tym danych z rejestracji zachorowań, stanowiących
podstawę większości podejmowanych decyzji.
7. CHOROBY ZAWODOWE I WYPADKI PRZY PRACY
7.1. W 2006 r. odnotowano 3285 zachorowań na choroby zawodowe oraz
zarejestrowano 116 tys. osób poszkodowanych w wyniku wypadków przy pracy, w
tym 616 ofiar śmiertelnych. Zarówno w przypadku chorób zawodowych jak i
częstości występowania wypadków przy pracy od szeregu lat obserwuje się
trend spadkowy, który jednak ulega zahamowaniu w ostatnich latach.
7.2. Do najczęściej występujących chorób zawodowych nale\ą w przypadku mę\czyzn
pylice (35%), choroby zakazne i paso\ytnicze (20%), ubytek słuchu (13%) oraz
choroby narządu głosu (6%); a w przypadku kobiet choroby narządu głosu (49%),
choroby zakazne i paso\ytnicze (21%) oraz przewlekłe choroby obwodowego
układu nerwowego (9%). Przy ogólnym du\ym spadku zagro\enia chorobami
zawodowymi bardzo nieznacznie zmniejsza siÄ™ ono w przypadku pylic oraz
chorób zakaznych i paso\ytniczych.
7.3. Największe zagro\enie chorobami zawodowymi występuje wśród osób
pracujących w województwach: lubelskim, śląskim, świętokrzyskim i małopolskim.
8. WYPADKI DROGOWE
8.1. Mimo zaznaczającego się od około 10 lat trendu spadkowego poziom
umieralności spowodowanej przez wypadki drogowe w Polsce nale\y do
najwy\szych w krajach UE. W roku 2007 zginęło w Polsce w wypadkach
drogowych 5583 osób (dane KGP).
8.2. Największa nadwy\ka umieralności w stosunku do krajów UE występuje wśród
osób w wieku 45-74 lata - o ponad 70 %.
8.3. W Polsce, w porównaniu z innymi państwami UE, obserwuje się bardzo wysoki
odsetek pieszych wśród śmiertelnych ofiar wypadków (34,4% wszystkich ofiar)
a tak\e wysoki odsetek zabitych w obszarze zabudowanym (43,8%).
8.4. Wypadki w Polsce charakteryzują się wysoką śmiertelnością: w 2006 r. liczba
osób, które zmarły w wyniku wypadku drogowego (11,2 na 100 wypadków) jest
jedną z najwy\szych w krajach UE. W roku 2007 sytuacja w Polsce pozostała bez
zmian na 100 wypadków zginęło przeciętnie 11,3 osób.
8.5. Zarówno liczba wypadków jak i zgonów nimi spowodowanych wykazuje du\e,
prawie dwukrotne zró\nicowanie międzywojewódzkie. Najwy\szą śmiertelnością
charakteryzujÄ… siÄ™ wypadki w woj. podlaskim i kujawsko-pomorskim (18 zabitych
na 100 wypadków) natomiast najni\szą, mniejszą o ponad połowę, w woj.
małopolskim i śląskim (ok. 7 zabitych na 100 wypadków).
8.6. W 2007 r. nietrzezwi u\ytkownicy dróg uczestniczyli w 6503 wypadkach
drogowych co stanowi 13,1% ogółu tych wypadków. Odsetek wypadków, w
których brali udział nietrzezwi jest na średnim poziomie dla krajów UE, ale
jego trend spadkowy w Polsce uległ zahamowaniu w ostatnich latach.
9. NIEPEANOSPRAWNOŚĆ REJESTROWANA W SYSTEMIE UBEZPIECZENIA
SPOAECZNEGO
9.1. W ostatnich latach nastąpił znaczny wzrost przyznawanych
niepełnosprawnym świadczeń rehabilitacyjnych przy stosunkowym
zmniejszeniu orzekania trwałej niezdolności do pracy.
9.2. W 2007 roku orzeczono w Polsce 57465 uprawnień do pobierania świadczeń z
tytułu niezdolności do pracy i było to o 18 % mniej ni\ w 2004 r. W tym samym
okresie liczba świadczeń rehabilitacyjnych wzrosła czterokrotnie z liczby 27142 w
2004 r. do 125784 w 2007 r.
9.3. Liczba niepełnosprawnych osób w Polsce w populacji w i wieku
produkcyjnym jest według szacunków UE najwy\sza wśród krajów
członkowskich (16%).
10. PROCEDURY WYSOKOSPECJALISTYCZNE
10.1. Mimo znacznie mniejszych w Polsce ni\ w większości krajów UE nakładów na
ochronę zdrowia wyrazny jest w ostatnich latach w naszym kraju rozwój procedur
wysokospecjalistycznych przeszczepów narządów i skomplikowanych operacji
serca. Niektóre procedury wysokospecjalistyczne w miarę ich upowszechnienia
staja się standardowymi usługami kontraktowanymi przez Narodowy Fundusz
Zdrowia.
10.2. W ostatnich 3 latach nastąpiło niewielkie zmniejszenie liczby wykonywanych
przeszczepów (np. serca) ale z drugiej strony następuje systematyczny rozwój
nowych procedur, np. skomplikowanych operacji wad serca u dzieci dorosłych.
11. WYBRANE CZYNNIKI RYZYKA ZDROWOTNEGO ZWIZANE ZE STYLEM
śYCIA
11.1. Sytuacja w Polsce odnośnie rozpowszechnienia omawianych czynników ryzyka jest
zró\nicowana na tle innych krajów UE.
11.2. Wprawdzie odsetek Polaków palących papierosy (37% mę\czyzn i 23% kobiet)
jest wy\szy od przeciętnego dla krajów UE, ale wśród mę\czyzn liczba palaczy
zmniejsza się. Zmniejsza się równie\ rozpowszechnienie palenia wśród młodzie\y,
a samo palenie papierosów jest postrzegane przez osoby w wieku 15-24 lata jako
obarczone du\ym ryzykiem zdrowotnym i odsetek palaczy w tej grupie wiekowej
jest jednym z najni\szych w UE. NiepokojÄ…ce jest utrzymywanie siÄ™ odsetka
palących dorosłych kobiet na stałym poziomie.
11.3. Spo\ycie alkoholu w Polsce jest ni\sze ni\ przeciętne dla krajów UE. Zmieniła
się struktura spo\ycia napojów alkoholowych, wzrósł udział napojów o ni\szej
zawartości alkoholu. Równie\ wśród młodzie\y sytuacja jest korzystna w
porównaniu z innymi krajami UE, ale co szósty chłopiec w wieku 15 lat pije
alkohol przynajmniej raz w tygodniu.
11.4. Wyniki badań wskazują, \e aktywność fizyczna Polaków jest zbyt niska.
Obserwuje się równie\ spadek aktywności dzieci i młodzie\y w starszych grupach
wiekowych.
11.5. Pod względem występowania otyłości i nadwagi mieszkańcy Polski znajdują
się poni\ej średniej dla krajów UE, a problem ten dotyczy głównie mę\czyzn.
Sytuacja dzieci i młodzie\y w porównaniu z innymi krajami UE jest bardzo
korzystna, niemniej odnotowano wzrost odsetka osób z nadwagą w młodszych
grupach wiekowych.
11.6. Spo\ycie owoców i warzyw utrzymuje się w Polsce na niskim poziomie, a wśród
młodzie\y odnotowano spadek spo\ycia owoców w ostatnich latach.
12. WYDATKI NA OCHRON ZDROWIA W POLSCE
12.1. Wydatki na ochronę zdrowia w Polsce zarówno w przeliczeniu na jednego
mieszkańca jak i jako procent PKB nale\ą do jednych z najni\szych w krajach
Unii Europejskiej. W 2006 r. wydatki na mieszkańca w Polsce były o blisko 2/3
ni\sze od średniej dla krajów UE. Jednocześnie w ostatnich latach pogłębia się
ró\nica pomiędzy nakładami w Polsce a średnim poziomem nakładów na zdrowie
w krajach UE.
12.2. Udział wydatków na hospitalizację w wydatkach na ochronę zdrowia jest
ni\szy ni\ w większości krajów UE niemniej poziom współpłacenia pacjentów
jest równie\ niski.
12.3. Udział wydatków na leki w wydatkach na ochronę zdrowia jest wysoki, przy
jednocześnie niskim udziale środków publicznych.
12.4. Udział wydatków na zdrowie publiczne i zapobieganie chorobom jest nieco ni\szy
ni\ średnia w krajach OECD ale jest wy\szy ni\ w większości europejskich krajów
członkowskich OECD.
Cały raport czytaj pod adresem:
http://www.pzh.gov.pl/page/fileadmin/user_upload/PZH_Raport_2008.pdf
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
raport ostateczny dla strumienia dla ułamków molowychd Streszczenie raportuStreszczenie Podstawy Prawa dla ekonomistów B Gnela5034cdf89c151WOES RAPORT?RIERY I SZANSE DLA INNOWACYJNOSCI AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W WTZ(1)pracodawca dla inzyniera 12 raport glownyRaport Mlodzi 2011 streszczenieChomikuj pl portal dla kolekcjonerówPolityka energetyczna Rosji – szanse i wyzwania dla Polski i Unii Europejskiej raportRaport Magdalena Trzpil Afganistan jako najwieksze wspolczesne wyzwanie dla NATORaport Rynku Zywnosci dla Niemowlat i Dzieci 07 08Gaz łupkowy – szanse i wyzwania dla Polski i Unii Europejskiej raportStreszczenie Ukladu Zbiorowego Pracy (CAO) dla pracowników czasowych (versie januari 2008)BORODO STRESZCZENIE antastic pldla dzieci 4więcej podobnych podstron