DZIAA SZÓSTY (96)
CZAS PRACY
Rozdział I
Przepisy ogólne
Art. 128. ż 1. Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w
zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.
ż 2. Ilekroć w przepisach działu jest mowa o:
1) pracy zmianowej - należy przez to rozumieć wykonywanie pracy według ustalonego rozkładu czasu
pracy przewidującego zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po
upływie określonej liczby godzin, dni lub tygodni,
2) pracownikach zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy - należy przez to rozumieć
pracowników kierujących jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępców lub pracowników
wchodzących w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy oraz głównych
księgowych.
ż 3. Do celów rozliczania czasu pracy pracownika:
1) przez dobę - należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik
rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
2) przez tydzień - należy rozumieć 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia
okresu rozliczeniowego.
Rozdział II
Normy i ogólny wymiar czasu pracy
Art. 129. ż 1. Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w
przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4
miesięcy, z zastrzeżeniem ż 2 oraz art. 135-138, 143 i 144.
ż 2. W rolnictwie i hodowli, a także przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób może być wprowadzony
okres rozliczeniowy nieprzekraczający 6 miesięcy, a jeżeli jest to dodatkowo uzasadnione nietypowymi
warunkami organizacyjnymi lub technicznymi mającymi wpływ na przebieg procesu pracy - okres
rozliczeniowy nieprzekraczający 12 miesięcy. Nie jest jednak dopuszczalne stosowanie przedłużonego
okresu rozliczeniowego w systemach czasu pracy, o których mowa w art. 135-138.
Art. 1291. (uchylony).
Art. 1292. (uchylony).
Art. 1293. (uchylony).
Art. 1294. (uchylony).
Art. 1295. (uchylony).
Art. 1295a. (uchylony).
Art. 1296. (uchylony).
Art. 1297. (uchylony).
Art. 1298. (uchylony).
USTAWA KODEKS PRACY stan prawny na dzień 18 stycznia 2009 r.
37
Art. 1299. (uchylony).
Art. 12910. (uchylony).
Art. 12911. (uchylony).
Art. 130. ż 1. Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym,
ustalany zgodnie z art. 129 ż 1, oblicza się:
1) mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie
2) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu
rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
ż 2. (97) Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż
niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.
ż 3. Wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym, ustalony zgodnie z art. 129 ż 1, ulega
w tym okresie obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do
przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy.
Art. 131. ż 1. Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać
przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym.
ż 2. Ograniczenie przewidziane w ż 1 nie dotyczy pracowników zarządzających w imieniu
pracodawcy zakładem pracy.
Rozdział III
Okresy odpoczynku
Art. 132. ż 1. Pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin
nieprzerwanego odpoczynku, z zastrzeżeniem ż 3 oraz art. 136 ż 2 i art. 137.
ż 2. Przepis ż 1 nie dotyczy:
1) pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy,
2) przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego,
ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
ż 3. W przypadkach określonych w ż 2 pracownikowi przysługuje, w okresie rozliczeniowym,
równoważny okres odpoczynku.
Art. 133. ż 1. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin
nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku
dobowego.
ż 2. W przypadkach określonych w art. 132 ż 2 oraz w przypadku zmiany pory wykonywania pracy
przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu
pracy, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, nie może być
jednak krótszy niż 24 godziny.
ż 3. Odpoczynek, o którym mowa w ż 1 i 2, powinien przypadać w niedzielę. Niedziela obejmuje 24
kolejne godziny, poczynając od godziny 6.00 w tym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona
inna godzina.
ż 4. W przypadkach dozwolonej pracy w niedzielę odpoczynek, o którym mowa w ż 1 i 2, może
przypadać w innym dniu niż niedziela.
Art. 134. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma
prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.
USTAWA KODEKS PRACY stan prawny na dzień 18 stycznia 2009 r.
38
Rozdział IV
Systemy i rozkłady czasu pracy
Art. 135. ż 1. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany
system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu
pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w
niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.
ż 2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy, o którym mowa w ż 1, może
być przedłużony, nie więcej jednak niż do 3 miesięcy.
ż 3. Przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych okres rozliczeniowy, o
którym mowa w ż 1, może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 4 miesięcy.
Art. 136. ż 1. Przy pracach polegających na dozorze urządzeń lub związanych z częściowym
pozostawaniem w pogotowiu do pracy może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym
jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 16 godzin, w
okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
ż 2. W systemie czasu pracy, o którym mowa w ż 1, pracownikowi przysługuje, bezpośrednio po
każdym okresie wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy, odpoczynek przez
czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin, niezależnie od odpoczynku
przewidzianego w art. 133.
Art. 137. Do pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także
pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych może być stosowany
system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu
pracy do 24 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Przepisy art. 135 ż 2 i 3
oraz art. 136 ż 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 138. ż 1. Przy pracach, które ze względu na technologię produkcji nie mogą być wstrzymane
(praca w ruchu ciągłym), może być stosowany system czasu pracy, w którym jest dopuszczalne
przedłużenie czasu pracy do 43 godzin przeciętnie na tydzień w okresie rozliczeniowym
nieprzekraczającym 4 tygodni, a jednego dnia w niektórych tygodniach w tym okresie dobowy wymiar
czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin. Za każdą godzinę pracy powyżej 8 godzin na dobę w
dniu wykonywania pracy w przedłużonym wymiarze czasu pracy pracownikowi przysługuje dodatek do
wynagrodzenia, o którym mowa w art. 1511 ż 1 pkt 1.
ż 2. Przepis ż 1 stosuje się także w przypadku, gdy praca nie może być wstrzymana ze względu na
konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności.
ż 3. W przypadkach określonych w ż 1 i 2 obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym
okresie rozliczeniowym oblicza się:
1) mnożąc 8 godzin przez liczbę dni kalendarzowych przypadających w okresie rozliczeniowym, z
wyłączeniem niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w
przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a następnie
2) dodając do otrzymanej liczby liczbę godzin odpowiadającą przedłużonemu u danego pracodawcy
tygodniowemu wymiarowi czasu pracy.
ż 4. Liczba godzin odpowiadająca przedłużonemu u danego pracodawcy tygodniowemu wymiarowi
czasu pracy nie może przekraczać 4 godzin na każdy tydzień okresu rozliczeniowego, w którym następuje
przedłużenie czasu pracy.
ż 5. Przepisy art. 130 ż 2 zdanie drugie i ż 3 stosuje się odpowiednio.
Art. 139. ż 1. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany
system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu przewidującego nie więcej niż jedną
przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. Przerwy nie wlicza się do czasu pracy,
jednakże za czas tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy
wynagrodzenia należnego za czas przestoju.
USTAWA KODEKS PRACY stan prawny na dzień 18 stycznia 2009 r.
39
ż 2. Systemu przerywanego czasu pracy nie stosuje się do pracownika objętego systemem czasu
pracy, o którym mowa w art. 135-138, 143 i 144.
ż 3. System przerywanego czasu pracy wprowadza się w układzie zbiorowym pracy, z zastrzeżeniem
ż 4.
ż 4. U pracodawcy będącego osobą fizyczną, prowadzącego działalność w zakresie rolnictwa i
hodowli, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, system przerywanego czasu pracy może
być stosowany na podstawie umowy o pracę. Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas przerwy, o
której mowa w ż 1, jeżeli wynika to z umowy o pracę.
Art. 140. W przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem
wykonywania pracy może być stosowany system zadaniowego czasu pracy. Pracodawca, po
porozumieniu z pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając
wymiar czasu pracy wynikający z norm określonych w art. 129.
Art. 141. ż 1. Pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy niewliczaną do czasu pracy, w
wymiarze nieprzekraczającym 60 minut, przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw
osobistych.
ż 2. Przerwę w pracy, o której mowa w ż 1, wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub
regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub
nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.
Art. 142. Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może ustalić indywidualny rozkład jego czasu
pracy w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty.
Art. 143. Na pisemny wniosek pracownika może być do niego stosowany system skróconego
tygodnia pracy. W tym systemie jest dopuszczalne wykonywanie pracy przez pracownika przez mniej niż 5
dni w ciągu tygodnia, przy równoczesnym przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej niż do
12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
Art. 144. Na pisemny wniosek pracownika może być do niego stosowany system czasu pracy, w
którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W tym systemie jest
dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie
rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
Art. 145. ż 1. Skrócenie czasu pracy poniżej norm określonych w art. 129 ż 1 dla pracowników
zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia może
polegać na ustanowieniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy albo na obniżeniu tych norm, a w
przypadku pracy monotonnej lub pracy w ustalonym z góry tempie polega na wprowadzeniu przerw w
pracy wliczanych do czasu pracy.
ż 2. Wykaz prac, o których mowa w ż 1, ustala pracodawca po konsultacji z pracownikami lub ich
przedstawicielami w trybie i na zasadach określonych w art. 23711a i art. 23713a oraz po zasięgnięciu opinii
lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.
Art. 146. Praca zmianowa jest dopuszczalna bez względu na stosowany system czasu pracy.
Art. 147. W każdym systemie czasu pracy, jeżeli przewiduje on rozkład czasu pracy obejmujący
pracę w niedziele i święta, pracownikom zapewnia się łączną liczbę dni wolnych od pracy w przyjętym
okresie rozliczeniowym odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w
przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie.
Art. 148. W systemach i rozkładach czasu pracy, o których mowa w art. 135-138, 143 i 144, czas
pracy:
1) pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych
dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,
2) pracownic w ciąży,
3) pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia, bez ich zgody
- nie może przekraczać 8 godzin. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas
nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem z tego powodu wymiaru jego czasu pracy.
USTAWA KODEKS PRACY stan prawny na dzień 18 stycznia 2009 r.
40
Art. 149. ż 1. Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika do celów prawidłowego
ustalenia jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą. Pracodawca udostępnia tę
ewidencję pracownikowi, na jego żądanie.
ż 2. W stosunku do pracowników objętych systemem zadaniowego czasu pracy, pracowników
zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz pracowników otrzymujących ryczałt za godziny
nadliczbowe lub za pracę w porze nocnej nie ewidencjonuje się godzin pracy.
Art. 150. ż 1. Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy ustala
się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest
objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, z zastrzeżeniem ż
2 i 3 oraz art. 139 ż 3 i 4.
ż 2. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, a także pracodawca, u
którego zakładowa organizacja związkowa nie wyraża zgody na ustalenie lub zmianę systemów i
rozkładów czasu pracy oraz okresów rozliczeniowych czasu pracy, może stosować okresy rozliczeniowe
czasu pracy określone w art. 129 ż 2 i w art. 135 ż 2 i 3 - po uprzednim zawiadomieniu właściwego
inspektora pracy.
ż 3. Zastosowanie do pracownika systemów czasu pracy, o których mowa w art. 143 i 144, następuje
na podstawie umowy o pracę.
ż 4. Do obwieszczenia, o którym mowa w ż 1, stosuje się odpowiednio art. 1043.
Rozdział V
Praca w godzinach nadliczbowych
Art. 151. ż 1. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca
wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika
systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach
nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony
mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
2) szczególnych potrzeb pracodawcy.
ż 2. Przepisu ż 1 pkt 2 nie stosuje się do pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na
których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych
dla zdrowia.
ż 3. Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych w związku z okolicznościami określonymi w ż 1
pkt 2 nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym.
ż 4. W układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca
nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, jest
dopuszczalne ustalenie innej liczby godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym niż określona w ż 3.
ż 5. Strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie
wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie
uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia, o którym mowa
w art. 1511 ż 1.
Art. 1511. ż 1. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje
dodatek w wysokości:
1) 100 % wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
a) w nocy,
b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go
rozkładem czasu pracy,
USTAWA KODEKS PRACY stan prawny na dzień 18 stycznia 2009 r.
41
c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto,
zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
2) 50 % wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu
niż określony w pkt 1.
ż 2. Dodatek w wysokości określonej w ż 1 pkt 1 przysługuje także za każdą godzinę pracy
nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie
rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych,
za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku w wysokości określonej w ż 1.
ż 3. Wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczania dodatku, o którym mowa w ż 1, obejmuje
wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową
lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków
wynagradzania - 60 % wynagrodzenia.
ż 4. W stosunku do pracowników wykonujących stale pracę poza zakładem pracy wynagrodzenie
wraz z dodatkiem, o którym mowa w ż 1, może być zastąpione ryczałtem, którego wysokość powinna
odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w godzinach nadliczbowych.
Art. 1512. ż 1. W zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na
pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy.
ż 2. Udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych może
nastąpić także bez wniosku pracownika. W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy,
najpózniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych
godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego
pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.
ż 3. W przypadkach określonych w ż 1 i 2 pracownikowi nie przysługuje dodatek za pracę w
godzinach nadliczbowych.
Art. 1513. Pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 ż 1 wykonywał
pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu
pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu
rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.
Art. 1514. ż 1. Pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierownicy
wyodrębnionych komórek organizacyjnych wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi
godzinami pracy bez prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych, z
zastrzeżeniem ż 2.
ż 2. Kierownikom wyodrębnionych komórek organizacyjnych za pracę w godzinach nadliczbowych
przypadających w niedzielę i święto przysługuje prawo do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w
godzinach nadliczbowych w wysokości określonej w art. 1511 ż 1, jeżeli w zamian za pracę w takim dniu
nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy.
Art. 1515. ż 1. Pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi
godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w
innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (dyżur).
ż 2. Czasu dyżuru nie wlicza się do czasu pracy, jeżeli podczas dyżuru pracownik nie wykonywał
pracy. Czas pełnienia dyżuru nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art.
132 i 133.
ż 3. Za czas dyżuru, z wyjątkiem dyżuru pełnionego w domu, pracownikowi przysługuje czas wolny
od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru, a w razie braku możliwości udzielenia czasu
wolnego - wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową
lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków
wynagradzania - 60 % wynagrodzenia.
ż 4. Przepisu ż 2 zdanie drugie oraz ż 3 nie stosuje się do pracowników zarządzających w imieniu
pracodawcy zakładem pracy.
Art. 1516. ż 1. W razie ustania stosunku pracy przed upływem okresu rozliczeniowego pracownikowi
przysługuje, oprócz normalnego wynagrodzenia, prawo do dodatku, o którym mowa w art. 1511 ż 1, jeżeli
USTAWA KODEKS PRACY stan prawny na dzień 18 stycznia 2009 r.
42
w okresie od początku okresu rozliczeniowego do dnia ustania stosunku pracy pracował w wymiarze
godzin przekraczającym normy czasu pracy, o których mowa w art. 129.
ż 2. Przepis ż 1 stosuje się odpowiednio w razie nawiązania stosunku pracy w trakcie okresu
rozliczeniowego.
Rozdział VI
Praca w porze nocnej
Art. 1517. ż 1. Pora nocna obejmuje 8 godzin między godzinami 21.00 a 7.00.
ż 2. Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w
porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną,
jest pracującym w nocy.
ż 3. Czas pracy pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace
szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym.
ż 4. Wykaz prac, o których mowa w ż 3, określa pracodawca w porozumieniu z zakładową
organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa - z
przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy, oraz po zasięgnięciu
opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając
konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników.
ż 5. Przepis ż 3 nie dotyczy:
1) pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy,
2) przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego,
ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
ż 6. (98) Na pisemny wniosek pracownika, o którym mowa w ż 2, pracodawca informuje właściwego
okręgowego inspektora pracy o zatrudnianiu pracowników pracujących w nocy.
Art. 1518. ż 1. Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do
wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20 % stawki godzinowej wynikającej z
minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
ż 2. W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy
dodatek, o którym mowa w ż 1, może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada
przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej.
Rozdział VII
Praca w niedziele i święta
Art. 1519. ż 1. Dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w przepisach o dniach
wolnych od pracy.
ż 2. Za pracę w niedzielę i święto uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a
godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina.
Art. 1519a. (99) ż 1. Praca w święta w placówkach handlowych jest niedozwolona.
ż 2. Przepis ust. 1 stosuje się także, jeżeli święto przypada w niedzielę.
ż 3. Praca w niedziele jest dozwolona w placówkach handlowych przy wykonywaniu prac
koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.
Art. 15110. Praca w niedziele i święta jest dozwolona:
USTAWA KODEKS PRACY stan prawny na dzień 18 stycznia 2009 r.
43
1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego,
ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
2) w ruchu ciągłym,
3) przy pracy zmianowej,
4) przy niezbędnych remontach,
5) w transporcie i w komunikacji,
6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych,
7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
8) w rolnictwie i hodowli,
9) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby
ludności, w szczególności w:
(100)
a) (uchylona),
b) zakładach świadczących usługi dla ludności,
c) gastronomii,
d) zakładach hotelarskich,
e) jednostkach gospodarki komunalnej,
f) zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których
stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
g) jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych,
zapewniających całodobową opiekę,
h) zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku,
10) w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona
wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.
Art. 15111. ż 1. (101) Pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, w przypadkach, o
których mowa w art. 1519a ust. 3 i art. 15110 pkt 1-9, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień
wolny od pracy:
1) w zamian za pracę w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących
po takiej niedzieli,
2) w zamian za pracę w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego.
ż 2. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w ż 1 pkt 1 dnia wolnego od pracy
w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu
rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie - dodatek do
wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511 ż 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w niedzielę.
ż 3. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w ż 1 pkt 2 dnia wolnego od pracy
w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej
w art. 1511 ż 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w święto.
ż 4. Do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę.
Art. 15112. Pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z
niedzieli wolnej od pracy. Nie dotyczy to pracownika zatrudnionego w systemie czasu pracy, o którym
mowa w art. 144.
USTAWA KODEKS PRACY stan prawny na dzień 18 stycznia 2009 r.
44
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
kp dział 1kp dział 8dzial x kpwięcej podobnych podstron