Szkoła Konstruktorów
jakiś ekstra efekt. Sami zdecydujcie, czy bar- zwłaszcza małych samochodów nie można zdobędzie popularności i nie rozpowszechni
dziej pasuje Wam prosty i tani migacz, np. liczyć na sensowne oświetlenie ich światłami się na szerszą skalę.
z dobrą niebieską diodą, czy też bardziej roz- mijania. A jeśli układ miałby reagować także Jestem bardzo zadowolony z nadesłanych
budowany, niepowtarzalny, wielokolorowy na słabe światło będzie reagował też na inne prac i naprawdę przykro mi, że ze względu
efekt świetlny. zródła i nie będzie działał według oczekiwań, na szczupłość funduszu Szkoły nie mogę na-
W kwestii obudowy i umieszczenia lam- chyba żeby element światłoczuły umieszczo- grodzić Autorów wszystkich interesujących
pek nie było zgodności. Niektórzy twierdzili, ny był w rurce, by kierunkowo łapał światło pomysłów i ładnych modeli. Nagrody książ-
że nie będzie problemem noszenie jakiegoś reflektorów. W każdym razie idea jest dysku- kowe, a po publikacji honoraria otrzymają:
gadżetu, dającego interesujący efekt świetlny. syjna, a niektórzy proponują działanie zupeł- Andrzej Szulda, Michał Stach i Grzegorz
Mógłby on mieć postać opaski na ramię, moż- nie odwrotne: czujnik światła, który będzie Wiciński. Upominki otrzymują: Robert Ja-
na go wmontować w czapkę, pasek czy ple- włączał migacz po zapadnięciu zmroku. worowski, Dawid Kozioł, Piotr Wójtowicz,
cak. Inni widzą poważną barierę psycholo- W tym przypadku trzeba dodać obwody, by Piotr Romysz, Krzysztof Kraska, Dawid
giczną, żeby człowiek nie wyglądał jak choin- reagował na średnie oświetlenie i by reflekto- Lichosyt, Marcin Wiązania i Michał Gołę-
ka i właśnie stąd niektórzy wzięli pomysł ry samochodów nie wyłączyły światełka biewski. Aktualna punktacja zawarta jest
czujnika światła, by migacz włączał się dopie- ostrzegawczego. A może optymalnym roz- w tabeli. Dodatkowo 3 punkty dopisuję Ja-
ro po oświetleniu światłami samochodu. Idea wiązaniem jest brak czujnika światła, a za to rosławowi Chudobie z Gorzowa Wlkp.,
na pozór jest słuszna, ale występuje tu poważ- obecność prostego wyłącznika czasowego? który rozwiązanie zadania 82 umieścił
ny problem. Kto nie jest kierowcą, prawdopo- Na koniec chciałbym gorąco zachęcić do w paczce dwukrotnie oznaczonej numerem
dobnie go nie czuje. Tymczasem często re- używania i wyposażenia swoich bliskich 83 model pokazany jest na fotografii 15.
flektory samochodu są brudne, światła mija- w takie gadżety, niewątpliwie zwiększające Serdecznie zapraszam do udziału w rozwią-
nia, żeby nie oślepiać jadących z przeciwka, bezpieczeństwo na drodze. I naprawdę nigdy zywaniu kolejnych zadań i do nadsyłania prac
świecą w dół, czasem zdecydowanie za bar- nie wiadomo, czy interesujący układ z nie- w terminie.
dzo w dół. W efekcie ilość światła docierają- bieskimi diodami LED niespodziewanie nie Wasz Instruktor
cego do pieszego jest znikoma. Dotyczy to Piotr Górecki
Co tu nie gra?
K
I
Co tu nie gra?- Szkoła Konstruktorów klasa II
Rozwiązanie zadania 83 Układ jest interesujący, a Autorowi bez w układzie, by ściągnąć (a nie podciągnąć,
W EdW 1/2003 na stronie 36 zamieszczony wątpienia należy się pochwała za oryginalny jak pisali niektórzy) wejście bramki do masy,
był schemat niecodziennego regulatora tem- pomysł. Idea jest słuszna i może być prak- gdy T1 nie przewodzi. Jest to ewidentny
peratury, a właściwie termometru do akwa- tycznie wykorzystana, jednak należy wziąć błąd, jednak uważam, że może on być efek-
rium, nadesłany jako rozwiązanie jednego pod uwagę pewne dodatkowe czynniki tem zwykłego przeoczenia na oryginalnym
z poprzednich zadań Szkoły. Schemat poka- i zmodyfikować układ. odręcznym schemacie tranzystor T1 naryso-
zany jest na rysunku A. Autor pisze, że za- Zanim do tego przejdę, zacytuję fragment wany jest tuż przy dolnej krawędzi kartki
kres temperatury powinien wynosić jednego z listów, który również i mnie dał spo- i być może to było przyczyną tego braku.
+18...+28oC. Aby ustawić taki zakres, należy ro satysfakcji: (...) mam 20 lat. Od pazdzier- Wątpliwości budzi też sposób sterowania
na nóżce 4 ustawić 180mV, a na nóżce nika 1998 roku jestem Waszym stałym czytel- tranzystora T1. Teoretycznie gdy diody LED
6 280mV. (...) Bramki U1C i U1D tworzą nikiem, lecz w konkursie Co tu nie gra? nie świecą, nie płyną przez nie prądy. W rze-
generator akustyczny, który jest przerywany biorę udział po raz pierwszy. Wcześniej nie czywistości trzeba liczyć się z prądem upły-
przez generator na U1A i U1B. Zadaniem te- przywiązywałem uwagi do tej części Waszego wu wyjść, który wprawdzie typowo powi-
go generatora jest sygnalizowanie przekro- pisma, lecz teraz postanowiÅ‚em zatrzymać siÄ™ nien wynosić tylko 0,1µA, ale maksymalnie
czenia okreÅ›lonej temperatury. na tej rubryce dÅ‚użej i co... niesamowite, ale może wynosić 10µA. W zaproponowanym
tak mnie to wciągnęło, układzie przy wzmocnieniu prądowym tran-
A
że będę tu zaglądał zystora równym 100x, przy prądzie bazy
z zainteresowaniem co 0,1µA prÄ…d kolektora wyniesie 10µA ozna-
miesiąc, gdyż można cza to, że dodany rezystor Rx nie powinien
z tego działu wiele się mieć dużej wartości. Rozpatrując najgorszy
nauczyć, a najlepsza przypadek, przy prądzie bazy (upływu) rów-
nauka to przecież na- nym 10µA, prÄ…d kolektora T1 wyniósÅ‚by aż
uka na własnych błę- 1mA! Aby definitywnie wykluczyć możli-
dach. (...) wość błędnego działania, należy dodać rezy-
A teraz przecho- stor Ry o wartości poniżej 47k&! między do-
dzimy do schematu: datniÄ… szynÄ™ zasilania a bazÄ™ T1 w jeden ze
jedna usterka jest sposobów pokazanych na rysunku B. Za
oczywista brak re- pracÄ… kostki LM3914 w trybie linijki powin-
zystora z kolektora T1 no to zagwarantować prawidłową pracę.
do masy nazwijmy W trybie punktowym nóżka 1 ma dodatkowy
go rezystorem Rx. Re- obwód i trzeba byłoby się wtedy liczyć z prą-
zystor taki musi być dem upÅ‚ywu nawet rzÄ™du 450µA (typowo
Elektronika dla Wszystkich
35
Szkoła Konstruktorów
potencjometrów P1, P2 ustawić napięcia
B
180mV i 280mV. Owszem, może ustawić ta-
kie napięcie na nóżce 4 za pomocą P2, ale nie
ustawi napięcia 280mV na nóżce 6, bo napię-
cie na dolnym wyprowadzeniu P1 wynosi
około 0,64V (0,6...0,67V) ilustruje to rysu-
nek C. Oznaczałoby to, że najniższa górna
temperatura wynosi około +64oC. Należałoby
zmienić układ, choćby według rysunku D.
Modyfikacja według rysunku D nie roz-
wiązuje jednak problemu do końca. Rzecz
w tym, że w proponowanym układzie różni-
ca napięć na końcówkach RHI, RLO (nóżki
C
150µA), co wymagaÅ‚oby zmniejszenia Ry zasilania powyżej 6, 4) wynosi tylko 100mV. Przynajmniej teo-
nawet do wartości 1k&!. 10V trzeba liczyć się retycznie wzrost napięcia o 10mV ma wy-
Do obu generatorów też mieliście zastrze- ze znaczną mocą starczyć do zaświecenia następnej diody
żenia. W układzie klasycznego generatora strat. Na schemacie można powiedzieć, iż na jedną diodę przypa-
dwubramkowego nie powinno się stosować nie podano wartości da 10mV dokładnie tyle, ile wynosi przy-
kondensatorów elektrolitycznych z uwagi, że napięcia zasilania, rost napięcia kostki LM35 przy zmianie tem-
pojawia się tam napięcie zmienne. Konden- więc nie sposób peratury o 1oC. Problem polega na tym, że
sator elektrolityczny 2,2µF należy zmienić oszacować strat. Nie- ukÅ‚ad LM3914 zawiera dziesięć komparatorów
na staÅ‚y 470nF...1µF i stosownie zwiÄ™kszyć D mniej tego szczegółu i drabinkÄ™ rezystorowÄ… wedÅ‚ug rysunku E.
wartość rezystora z 220k&! na 470k&!...1M&!. pominąć nie można. Dokładność wykonania liniowej drabinki
Na schemacie nie podano, jaką wartość ma Kolejna usterka w kostce 3914 jest bardzo dobra, natomiast
napięcie zasilające. Przy napięciach powyżej jest znacznie subtel- nie można pominąć napięcia niezrównowa-
5V zalecane jest dodanie rezystorów ograni- niejsza, ale i ważniej- żenia komparatorów. Według karty katalogo-
czających w obu generatorach ich brak nie sza. Przede wszystkim wej napięcie niezrównoważenia typowo wy-
jest istotną usterką, bo praktyka pokazuje, że Autor chce za pomocą nosi 3mV, a maksymalnie do 15mV. Maksy-
takie rezystory rzadko są niezbędne. malny błąd sięgający 15mV to więcej
Liczna grupa osób rozważyła obwód ste- niż przyjęte napięcie przypadające na
E
rowania brzęczyka. Wszystko wskazuje, że jedną diodę (10mV).
wukładzie ma pracować zwykła membrana Serdecznie gratuluję tym nielicz-
piezo, a nie brzęczyk z generatorem. Jeśli nym uczestnikom, którzy zwrócili
tak, zaproponowany obwód z tranzystorem uwagę na tę istotną niedoróbkę i za-
T2 jest błędny. Membrana piezo zachowuje proponowali modyfikację. Na pewno
się jak kiepskiej jakości kondensator, więc trzeba znacznie zwiększyć różnicę na-
włączenie jej wprost między kolektor a plus pięć między końcówkami 6, 4 kostki
zasilania jest błędem. Można równolegle do LM3914. Automatycznie oznacza to
membrany dołączyć rezystor (np. 1k&!) lub konieczność wzmocnienia sygnału
lepiej cewkę o takiej indukcyjności, by z po- z czujnika temperatury. Można do te-
jemnością membrany tworzyła obwód rezo- go wykorzystać wzmacniacz opera-
nansowy o częstotliwości równej mechanicz- cyjny, mogący pracować przy napię-
nej częstotliwości rezonansowej membrany. ciach wejściowych bliskich ujemne-
W najprostszym przypadku należy usunąć mu napięciu zasilania schemat po-
tranzystor T2 i dołączyć membranę wprost kazany jest na rysunku F. Może to
do wyjścia bramki U1D. być nawet popularny LM358. W tym
Zwróciliście też uwagę, że po przekrocze- wypadku napięcie niezrównoważenia
niu ustawionej temperatury sygnalizator bÄ™- wzmacniacza operacyjnego nie gra
dzie długo wył i nie ma możliwości jego wy- roli, ponieważ zostanie skompenso-
łączenia. Rzeczywiście, nawet małe akwarium wane podczas kalibracji za pomocą
ma bardzo dużą bezwładność cieplną. Na mar- potencjometrów. Kilku Kolegów za-
ginesie wspomnę, że kostka LM3914 nie ma proponowało inny, prostszy sposób
obwodów histerezy w obwodach sterowania według rysunku G. Dodanie dwóch
poszczególnych diod LED, ma natomiast taką rezystorów pozwala zwiększyć
budowę, że także w trybie punktowym, współczynnik przetwarzania kostki
w strefie pośredniej , gdy gaśnie jedna dioda, LM35 nawet do 100mV/K.
a zaświeca się kolejna, nigdy nie zostaną wy-
F
gaszone wszystkie diody, tylko na tym po-
graniczu będą świecić obie. Zapobiega to
błędnym wskazaniom w trybie punktowym.
Wkażdym razie należy albo dodać obwód
wyłączania brzęczyka, albo zmodyfikować
układ w inny sposób.
Kilka osób słusznie zwróciło uwagę na to,
że przy pracy w trybie linijki i przy napięciu
Elektronika dla Wszystkich
36
Szkoła Konstruktorów
Nagrody-upominki czas, w którym światło będzie włączane, wy-
G
za najlepsze odpowiedzi nosił 5-6min, lecz można go zmieniać w sze-
otrzymujÄ…: Wojciech rokich granicach za pomocÄ… rezystora R2
Sobczak - Wólka Aę- i/lub kondensatora C3. W układzie zastoso-
czeszycka, Adam La- wałem klasyczną aplikację układu NE555
skowski - Rytel, Jakub oraz bardzo prosty zasilacz beztransformato-
Świegot - Środa Wlkp. rowy, gwarantujący niezawodność oraz niski
koszt wykonania.
Zadanie 87 Jak zwykle pytanie brzmi:
Na rysunku H pokaza- Co tu nie gra?
ny jest układ nadesłany jako rozwiązanie jed- Proszę o możliwie krótkie odpowiedzi.
nego z poprzednich zadań Szkoły. Ma to być Czy idea jest błędna, czy tylko chodzi o drob-
układ czasowego wyłącznika oświetlenia do ną usterkę? Kartki, listy i e-maile oznaczcie
garażu z kostką 555, optotriakiem i zasila- dopiskiem NieGra87 i nadeślijcie w terminie
czem beztransformatorowym. Naciśnięcie 45 dni od ukazania się tego numeru EdW.
przycisku SW (zwykły microswitch umie- Autorzy najlepszych odpowiedzi otrzymają
szczony gdziekolwiek, w dogodnym, Å‚atwo upominki.
dostępnym miejscu) rozpoczyna cykl pracy.
Autor napisał: Układ jest ustawiony tak, żeby Piotr Górecki
H
CiÄ…g dalszy ze strony 29. rzeczywiste urzÄ…dzenie postscriptowe, albo
sterownik postscriptowy. Potem każdy pro-
Ostatnio zamiast fotoploterów do naświe- gram Windows może wykorzystywać tę
tlania klisz wykorzystuje się naświetlarki (wirtualną) drukarkę, która wytworzy pliki
postscriptowe, które normalnie wykorzysty- postscriptowe. Można też zainstalować
wane są do zupełnie innych celów, choćby do i spróbować wykorzystać inne sterowniki,
naświetlania klisz dla drukarni. Wtedy plik przeznaczone do tworzenia plików PDF
roboczy do wykonania kliszy nie ma nic (PDF Writer, Acrobat Distiller).
wspólnego z omówionym właśnie formatem Choć wykorzystywanie PostScriptu jest
Gerber (RS-274), tylko jest to plik w znanym coraz szersze, a plików Gerbera coraz mniej-
i szeroko stosowanym formacie, a właściwie sze, nieprzypadkowo poświęciłem formatowi
języku PostScript. Aby korzystając z Protela RS-274 aż tyle uwagi. Przyczynę poznasz w
wytworzyć taki plik, nie wykorzystuje się następnym odcinku, w kolejnym numerze
CAM Managera. W komputerze (nie w Pro- EdW.
telu, tylko w systemie Windows) należy zain-
stalować kolejną drukarkę, którą jest albo Piotr Górecki
Elektronika dla Wszystkich
37
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
2001 05 Szkoła konstruktorów klasa II2003 03 Szkoła konstruktorów klasa II2003 12 Szkoła konstruktorów klasa II2003 02 Szkoła konstruktorów klasa II2003 04 Szkoła konstruktorów klasa II2002 05 Szkoła konstruktorów klasa II2003 10 Szkoła konstruktorów klasa II2003 11 Szkoła konstruktorów klasa II2003 09 Szkoła konstruktorów klasa II2003 08 Szkoła konstruktorów klasa II2000 05 Szkoła konstruktorów klasa II2003 01 Szkoła konstruktorów klasa II2003 07 Szkoła konstruktorów klasa II2009 12 Szkoła konstruktorów klasa II2001 03 Szkoła konstruktorów klasa II2002 07 Szkoła konstruktorów klasa II1999 04 Szkoła konstruktorów klasa IIwięcej podobnych podstron