gatunki literackie011
62 Gatunki literackie
Relacje między dziełem a gatunkiem są ważne również wtedy, gdy problem ujmuje się z perspektywy dzieła. Powstaje pytanie, jaką rolę odgrywają kategorie gatunkowe wówczas, gdy celem badacza jest pokazanie indywidualnych właściwości utworu, a więc jego interpretacja. Gatunek w zasadzie nie stanowi kategorii interpretacyjnej, gdyż wskazuje na to, co łączy dzieło analizowane z dziełami innymi, podczas gdy interpretacja ma za zadanie pokazać to, co w nim niepowtarzalne. Interpretacja nie musi za każdym razem uwzględniać struktury gatunkowej dzieła, jednakże nie może na nią nie zwracać uwagi. Gatunek, tak jak jest współczynnikiem lektury, jest również współczynnikiem interpretacji. Powiązanie danego dzieła z niewłaściwym gatunkiem z konieczności odbija się na analizie jego sensów i struktury. Celem interpretacji nie jest wskazanie, że dany utwór reprezentuje ten właśnie gatunek literacki, nie może ona jednak nie brać pod uwagę, że przynależność do danego gatunku określa różnorakie właściwości dzieła, będącego przedmiotem dociekania. Gatunek wyznacza więc pewne ramy interpretacji, tak jak wyznacza ramy wszelkiej lektury.
Wirtualny odbiorca w strukturze utworu poetyckiego
i
Jednym z paradoksów w rozwoju poezji (czy szerzej: całej literatury) jest to, że traktowano ją jako środek działania na odbiorców, jako sui generis narzędzie, a więc, że przypisywano jej funkcje instrumentalne i, jednocześnie, nie zastanawiano się, jakie jest miejsce owego odbiorcy w strukturze utworu poetyckiego. Kiedy romantyk wypowiadał się na temat roli poety, mógł mówić o nim jako o proroku, przywódcy, ideologu, jednakże poezja była dla niego przede wszystkim ekspresją osobowości, sprawą ,jav poety. Sprzeczność ta wydaje się charakterystyczna dla kultury literackiej XIX w., nie dlatego zresztą, że ujawnia jej niekonsekwencje (nie zdawano sobie z nich wtedy sprawy), lecz z tej racji, że pokazuje, jak silnie w jej obrębie dominowało przyczynowo-genetyczne myślenie o poezji. Była ona przede wszystkim kwestią tworzącej jednostki. Przyjęcie tego aksjomatu określiło język krytyki XIX-wiecznej, wpływając także na ujęcie problemu, będącego przedmiotem niniejszego szkicu. Poezję ujmowano jako ekspresję intymnych, z natury prywatnych emocji twórcy.
W sposób wręcz wzorcowy dal tym mniemaniom wyraz John Stuart Mili, przeprowadzając rozróżnienia pomiędzy poezją a wymową (eloąuence):
Wymowa zakłada audytorium: wydaje się nam, że osobliwość poezji polega na całkowitej nieświadomości poety dotyczącej słuchacza. Poezja jest uczuciem wyznawanym samemu sobie w momencie samotności i ucieleśnia się w symbolach, które są możliwie najbliższymi przedstawieniami uczucia dokładnie w tym kształcie, w jakim istnieje ono w umyśle poety. Wymowa jest uczuciem wlewanym (pounng out to) do innych umysłów, ubiegającym się o ich
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
gatunki literackie011 62 Gatunki literackie ♦ Ki m * Relacje między dziełem a gatunkiem są ważne rów
Głowiński Wirtualny odbiorca 1 * 62 Gatunki literackie Relacje między dziełem a
gatunki literackie011 62 m Gatunki literackie 62 m Gatunki literackie t Ki % % Relacje mię
MITOLOGIZACJE 93 samym, że utwór zawiera alegorie w znaczeniu chwytu literackiego. Relacja między pl
FunkcjonowanieRynku R068 189 Relacje między podażą a popytem na pieniądz ulegają zmianie, gdy defic
Jego transcendencję w stosunku do świata. Relacje między poszczególnymi osobami są rezultatem poznaw
Przedmowa 15 międzynarodowych nagród. Członkami są brytyjscy i europejscy uczeni, a ich grono stale
23998 Image1156
SNB13897 82 10.2. Problemy relacji między opieką a wychowaniem w literaturze pedagogicznej Literatur
80 w zasadzie prawidłowych relacji między składem gatunkowym a siedliskiem oraz dobrej kondycji zdro
Podstawq relacji międzyosobniczych jest maksymalizacja sukcesu reprodukcyjnego U wielu gatunków zbio
Bez nazwy (12) Szkice z filozofii literatury72 nice między nimi a dziełem scharakteryzować w następ
więcej podobnych podstron