poetyka dziea otwartego006
32 Poetyka dzieła otwartego
współczesna i które estetyka dopiero teraz może sformułować; byłoby zatem nierozwagą, gdybyśmy widzieli w poetyce baroku świadomą konstrukcję teorii dzieła „otwartego”.
Na pograniczu oświecenia i romantyzmu zaczyna się zarysowywać koncepcja „poezji czystej”. Empiryzm angielski, odrzucając idee powszechne, prawa abstrakcyjne, toruje drogę „wolności” poety i zapowiada tym samym tematykę „kreacji”. Od tez Burke’a o emocjonalnej sile słowa wiedzie droga ku teorii Novalisa o czysto ewokacyjnej mocy poezji jako sztuki o nieokreślonym sensie i niesprecyzowanym znaczeniu. Z tej perspektywy idea jest tym bardziej oryginalna i twórcza, „im więcej myśli, światów i postaw krzyżuje się w niej i spotyka. Jeżeli utwór budzi wiele domniemań, ma wiele znaczeń, a przede wszystkim ma niejedno oblicze, a więc kiedy może być rozumiany i podziwiany na różne sposoby, wtedy bez wątpienia jest dziełem godnym najwyższej uwagi jako czysty wyraz osobowości twórczej”5.
Na zakończenie tych uwag o poetyce romantycznej dodajmy, że św-iadoma koncepcja dzieła „otwartego” pojawia się dopiero w symbolizmie drugiej połowy XIX wieku. Sztuka poetycka Verłaine’a Jest wyrazistym jej przykładem:
De la musiąue avant toute chose,
Et pour cela prefere Plmpair Plus vagne et plus sohible dans Vair,
Sam rien en liii qui pese on ąui pose.
Car nous voulons la Nuance encor, Pas la Couleur, rien que la nuance! Oh ! la nuance seule flance Le reve au reve et la flule au cor!
6 O tak pojętej ewolucji poetyk preromantycznych i romantycznych pisał L. Anceschi: Autonomia ed etercmomia delParte, Firenze 1959 II wyd.
De la musiąue encore et loujours!
Que ton vers soit la chose envolee Qtt’on sent ąuifuit d'une ame en allee Vers d’autres cieux a d*autres amours.
Que ton vers soit la bonne aventure Ńparse au vent crispe du matin Qui vafleurant la menthe et le thym...
Et tout le reste est litterature.*
Jeszcze bardziej wymowne są stwierdzenia Mallarmego: nommer un object cyest supprimer les trois ąuarts de la jouissance du poeme} qui est faite du bonheur de deviner pen a peu: le suggererVoild le reve..** Należy wystrzegać się narzucania
* Nade wszystko muzyki! Dla niej Przenoś wiersz nieparzysty nad inne,
Roztopiony w powietrzu płynniej,
Bez ciężarów, co wstrzymują zdanie.
Bo nade wszystko chcemy Odcienia, Odcienia, nie kolorów tęczy!
Oh, tylko Odcień zaręczy
Sen ze snem, z fletnią rogu brzmienie!
Muzyki wszędzie, muzyki zawsze!
Niech z twojej duszy wiersz skrzydlaty Ulatuje w nieznanych dusz światy,
W niebo innych miłości najdalsze.
Niech go na pięknej przygody pióra Weźmie puszysty powiew poranku,
Niosący wonie mięty i tymianku...
A wszystko inne — to literatura.
__(przekład M. Jastruna)
** „Nazwać przedmiot to znaczy zniweczyć trzy czwarte satysfakqi, jaką daje poemat; składa się na nią rozkosz stopniowego odgadywania: zasugerować coś... Oto marzenie...” 3 — Dzieło otwarte
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
28732 skanuj0072 (25) Dzieła klasyczne i współczesne Kaligrafia w stylu klasycznym, na przykład kam
Slajd41 (32) Politechnika WrocławskaELEMENTY ODWODNIENIA -współczynniki spływu z powierzchni Rodza
IMG$88 (2) do zespołu, dzielą się zadaniami, które wykonują indywidualnie. Uczestnictwo w danym zesp
PISMO PG Nr 2/2009 go już Centrum Otwartego Oprogramowania, które zapewni rozwój e-uczelni oraz e-re
DSC00080 (32) Parametry filtrów analogowych • współczynnik tłumienia (lub wzmocnie
CCF20090523 024 tif KARL R. POPPER Będę nazywał mieszkańców świata 3 — takich jak otwarte problemy,
Zadanie 13. (7 pkt) Rozpoznaj autora i kierunek artystyczny każdego dzieła. Wskaż dzieło, które
Obraz0 bmp najczęściej ogół praw przysługują autorowi dzieła, w tym przepisy, które
genius loci • kultura przestrzeni • twórczość Redakcja Arche zaprasza na otwarte spotkanie, które
30333 P1030355 198 Bóg Bestia Wyruszam w drogą. Holowniki puściły mnie; czują falowanie otwartego mo
popularną publiczność dokonane przez samego autora. Chodzi tu o dzieła tego rodzaju, które zgodnie z
golaszewska ?nomenologia dziela sztuki (1) 264 ZARYS ESTETYKI percypując jakości dzieła w nastawien
więcej podobnych podstron