512,513

512 Teorie literalni y W vy|(H

Podsumowanie

I.Poetyka historii Haydena Whitea dowodzi, że każdy tekst hl«|^H graficzny wspiera się na głębokich strukturach dyskursywnych (tryh*u li cyjnych), ideologicznych i retorycznych (tropach). Historia staje się > gdy zostanie wykreowana przez dyskurs nasycony wartościami moi .linyiid^P tetycznymi, w związku z czym nie mamy dostępu do samej historii, lei f interpretacji. W perspektywie narratywistycznej narracja historyczna |«m| Mr nakładaną na rzeczywistość, która jako taka przestaje być przedmiotem sji. Zamiast niej dyskutowane są sposoby reprezentacji przeszłości.

Analiza praktyk dyskursywnych

II. Poetyka kultury Nowego Historyzmu opiera się na „pr/ejililit malnych analiz słownych artefaktów do ideologicznycli analiz p r (H dyskursywnych oraz odrzuceniu sztywnych i utrwalonych granic iinędnyM mi »literackimi« i nieliterackimi (łącznie z tekstem badacza)"*'. I ", co (■ ne, traktuje się tutaj jako konstrukcję dyskursywną, z drugiej zaś tioiitjp języka rozumiane jest jako społecznie i materialnie uwarunkowany 1 ngrtfl dialog między jego użytkownikami. W efekcie wypracowano następujttfl_

1. Literatura nie jest zbiorem ponadczasowych dzieł, lecz nicstpluliiyiBJ nistycznym polem praktyk słownych i społecznych. Z tego pnwofll kawsze są teksty niekanoniczne, które rzucają nowe światło na ■ ny kanon. Granica między tekstami literackimi i nieliterackimi tm mazana.

Tekst literacki jako wypowiedź wyprodukowana

2. Tekst literacki jest „wypowiedzią wyprodukowaną i przyswojony historii i wewnątrz historii innych produktów i przyswojert". Otf że tekst literacki nie jest odseparowany od rzeczywistości luntoryi jest w tej rzeczywistości czymś wyjątkowym. Oznacza to lak miotem badacza są „wszelkie ślady tekstualne przeszłe>scf (ffl tworzące urozmaicone kulturowe archiwum. To oftfl wnętrzna struktura, sposoby jego wyłaniania i reproduki ji itd.M szczególne teksty, jest obiektem zainteresowania New HhforitĘ

3. „Pisanie i czytanie zawsze są historycznie i społecznie /dctertrtfl zdarzeniami, które rozgrywają się w święcie, ale też które M świat dzięki działaniu zdeterminowanych płciowo jednostek Inl teratura nie tylko jest wytworem danej epoki, ale też w v t W fl turowe efekty i zajmuje stronę w konflikcie między instytu. i.unk

4. Badanie literatury wiąże się z zajmowaniem i określaniem pn»|

politycznym, seksualnym, ideologicznym - wl.i nr / * mi. 1 1.

turze. Oznacza to „niezdolność do skonstruowania wycgeipu|ąi egM całkowitego wyjaśnienia, lecz także niezdolność do skunsttunwMH lub wyjaśnienia usytuowanego w jakimś archimedcsowym punki I*

u I.. Mnntmsc, Riitiiirtiti nad Renesansem nf> , it.,n. 1 |H.

)(V. Historyzm

513

storią, którą badam, w jakiejś idealnej przestrzeni, która przekraczałaby współrzędne płci, etniczności, klasy, epoki i zawodu”. Ta zmienność pozycji wynika także z przekonania, że „żaden dyskurs - fikcyjny czy archiwalny - nie daje dostępu do niezmiennych prawd ani też nie wyraża trwałej natury ludzkiej”⁵³.

_t s- Badanie literatury jest z definicji zajęciem eklektycznym i nie rości sobie Eklokty pretensji do wyłączności jakiejkolwiek metody. Stąd Nowy Historyzm korzysta zarówno z marksizmu, jak psychoanalizy. Nie stroni też od odczytań Foucaultowskich i feministycznych. Z tego powodu mieści się w szerokim wachlarzu cultural criticism.

('hoć Whitea i Nowy Historyzm łączy niewiara w dotarcie do niedyskursyw-lii | istoty rzeczywistości i konieczność ciągłej interpretacji tekstu kultury, to jed Iluk różni ich odmienne podejście do samego tekstu. White’a interesują bardziej taksi y produkowane przez historyków, pozbawione kulturowego kontekstu, z koki nowi historyści interesują się wszelkimi tekstami osadzonymi w zmiennych hm ktykach danej kultury.

11 A V«'r*er, hifroiiurtion, |w:| Tht New Historiami, rrd. I I.A. Vre«cr, Nrw York mjHij,

« XI