GENETYKA Anna Sadakierska Chudy , Grażyna Dąbrowska str7

36 Rozdział 3

różne osobniki. Metodą hybrydyzacji in situ wykazano, że wyznakowana próba komplementarna do specyficznego genu zawsze hybrydyzuje do tej samej pętli (ryc. 3.3).

Stwierdzono, że długość pętli pokrywa się z długością transkryptu RN A, co stanowi niezbity dowód na to, że ekspresja genów wymaga despiralizacji DNA

Ryc. 3.3. Hybrydyzacja in situ sondy specyficznej dla zgrupowania genów histonów do chromosomów szczoteczkowych. Źródło: M. O. Diaz i in.. 1981

(powstania pętli). W oocytach geny są aktywne przez dłuższy czas, co warunkuje strukturę chromosomów szczoteczkowych. Wzmożona produkcja mRNA i rRNA w oocytach jest związana z późniejszym wykorzystaniem tych produktów w okresie gastrulacji i w czasie podziałów jaja.

3.2. Chromosomy politeniczne (wieloniciowe)

Chromosomy politeniczne zostały wykryte przez Balbianiego w 1881 roku, a następnie w 1933 r. dokładnie opisane u Drosophila melanogaster przez T. S. Pain-tera, który wykazał ich wielką przydatność w badaniach cytogcnctycznych. Występują w gruczołach śliniankowych larw owadów dwuskrzydłych (Diptera), np. Drosophila melanogaster i Chironomus. Podobne struktury politeniczne są obecne w innych tkankach sekrecyjnych tych owadów, np. cewkach Malpighiego, komórkach nabłonka jelita grubego, komórkach odżywczych jajnika, ciałach tłuszczowych.

W pierwszych fazach rozwoju Drosophila garnitur chromosomowy w jądrach komórek śliniankowych nie różni się od komórek somatycznych, dopiero później następuje dekondensacja chromatyd połączona z ich zwielokrotnieniem. Chromosomy śliniankowe są ponad 100 razy większe od normalnych (ryc. 3.4).

prawe ramię chromosomu 3

Normalne chromosomy mitotyczne w toj samej skali

prawe ramię chromosmu 2

region gdzie chromosom 2 jest rozdzielony

chromosom X

Iowo ramię i hromosmu 3

l-1

20 utn

Hyc. 3.4. Chromosomy politeniczne Drosophila melanogaster, wypreparowane z komórek ślinankowych. W czasie preparowania chromocentr rozdzielił się na dwie części. Źródło: J. D. Watson i in.. 1987