Image 120

Cena P_e umożliwiająca maksymalizację zysku przedsiębiorstwa monopolki stycznego okazuje się jednak zbyt wysoka dla znacznej części mieszkańców i miasta, którzy posiadając zbyt niskie dochody musieliby ograniczyć lub zrezyg. 1 nować z przejazdów środkami komunikacji miejskiej. W rezultacie sprawne fun- 1 kcjonowanie społeczności miejskiej związane z przemieszczaniem się do miejsc 1 pracy, do szkół, szpitali, placówek handlowych, itp. uległoby zakłóceniu. W tej sytuacji Rada Miejska i Urząd Miasta ustalają cenę maksymalną za usługo przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej na poziomie P_max, przy czym P^ < p. 1

Wykres 119B przedstawia nową sytuację monopolu, zaistniałą po ustanowieniu ceny maksymalnej. Monopol poszukuje równowagi, czyli wielkości świadczo- I nych usług, dla której PM_p = KM.

Ponieważ każda jednostka usługi (każdy przejazd tramwajowy)musi być sprzedawany po tej samej cenie P^, mamy tutaj do czynienia z sytuacją po-dobną do kształtowania się ceny i przychodu marginalnego na rynku doskonale konkurencyjnym. Dla ilości świadczonych usług od 0 do Q’_e krzywa PM przybiera postać linii poziomej, biegnącej od P^ do punktu A. Po przekroczeniu Q’_s monopol napotyka ponownie na poprzednią krzywą popytu i odpowiadający jej odcinek poprzedniej krzywej PM_p.

W przypadku kontroli cen przez instytucje rządowe krzywa PM_p jest nieciągła dla wielkości Q’_B. Jeżeli krzywa KM przecina linię przerywaną między A i B tak, aby PM_p zrównał się z KM, wówczas rozmiary sprzedaży monopolu po cenie P_max będą wynosić Q’_e.

Kontrola cen na rynku monopolistycznym prowadzi do większych rozmiarów sprzedaży, osiąganych w punkcie równowagi popytu i podaży (Q’_e > Q_e). Nie oznacza to jednak, że monopol osiąga dodatni zysk ekonomiczny. Jeżeli krzywa przeciętnego kosztu całkowitego monopolu znajduje się powyżej ustalonej ceny P_max, wtedy w długim okresie czasu monopol zbankrutuje. W tym wypadku monopol powinien zaprzestać swojej działalności. O ile produkcja monopolu (np. usługi przewozu ludności) jest uważana za niezbędną dla danej społecznościj wtedy jedynym rozwiązaniem jest subwencjonowanie działalności monopolu. Stwarza to dodatkowe problemy polityczne i społeczne, związane z koniecznością przeznaczania części środków budżetowych na subwencje. W praktyce funkcjonowania monopoli usług publicznych cenę wyznacza się często w oparciu o koszt przeciętny.

PORÓWNANIE MONOPOLU Z KONKURENCJĄ DOSKONAŁĄ

Równowaga przedsiębiorstwa, wyznaczająca wielkość produkcji oraz cenę sprzedaży maksymalizującą zysk, jest odmienna w zależności od rodzaju konkurencji rynkowej. Najbardziej widoczne różnice w optymalnym położeniu przedsiębiorstwa wynikają z porównania dwóch skrajnych przypadków konkurencji, tzn. konkurencji doskonałej i monopolu pełnego.

Porównania równowagi przedsiębiorstwa na obydwu rynkach dokonamy w tern sposób, że to samo przedsiębiorstwo traktować będziemy jako podmiot działający na rynku doskonałej konkurencji, a następnie jako podmiot posia-

Wykres 120. Równowaga przedsiębiorstwa: konkurencja doskonała-monopol

Przedsiębiorstwo konkurencyjne osiąga równowagę w punkcie zrównania się kosztu marginalnego z przychodem marginalnym. Ponieważ krzywa popytu na produkty przedsiębiorstwa jest doskonale elastyczna, przychód marginalny jest równoznaczny z ceną (z linią popytu).

W punkcie równowagi (punkt D na wykresie 120) przedsiębiorstwo wytwarza wielkość produkcji Q_K i sprzedaje ją po cenie P_K. Zysk jednostkowy przedsiębiorstwa wynosi DE (różnica między P_K i KCP w punkcie równowagi), natomiast zysk całkowity równa się P_KDEF.

Monopol jest w równowadze w punkcie zrównania się KM i PM_p, przy czym przychód marginalny jest malejący. W punkcie równowagi monopol sprzedaje wielkość produkcji Q_m po cenie monopolowej P_m. Zysk jednostkowy monopolu wynosi AB(P_m - KCP), natomiast zysk całkowity równa się zakreskowanemu obszarowi P_mABC.

Zasadnicze różnice między przedsiębiorstwem działającym w warunkach doskonałej konkurencji i monopolem są następujące:

-    przedsiębiorstwo konkurencyjne wytwarza w stanie równowagi więcej produkcji, niż monopol (Q_K > QJ,

-    cena sprzedaży monopolu jest większa od ceny sprzedaży produktów przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjnego (P_m > P_k),

-    zysk monopolowy jest większy od zysku przedsiębiorstwa doskonałej konku-rencji (P_mABC > P_kDEF).

Podobne różnice odnoszą się do stanów długookresowej równowagi przedsiębiorstwa doskonałej konkurencji i monopolu. Wielkość przedsiębiorstwa doskonałej konkurencji jest w punkcie równowagi długookresowej „idealna”, natomiast monopol wytwarza mniej i posiada nadwyżkę zdojności produkcyjnych ^w porównaniu do stanu idealnego. Ponieważ monopol nie wykorzystuje w pełni zdolności produkcyjnych, możliwych do osiągnięcia w długim okresie czasu, stąd zaspokojenie dobrobytu społecznego jest mniejsze w warunkach rynku monopolistycznego, aniżeli w sytuacji rynku doskonale konkurencyjnego.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (8) 9 1. Definicja przedsiębi
image 4 Dla zakresu średnich częstotliwości uproszczony schemat umożliwiający obli czenie przedstawi
201411261633 CELE FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA KLASYCZNY ■ MAKSYMALIZACJA ZYSKU (KORZYŚCI EKONOM
W celu maksymalizacji wartości zysku przedsiębiorstwa optymalizują w procesach zarządczych wartości
DSC00176 (3) Współcześnie przedsiębiorstwa kierują się nie tylko nakazem szybkiego maksymalizowania
DSC00176 (3) Współcześnie przedsiębiorstwa kierują się nie tylko nakazem szybkiego maksymalizowania
DSC00178 (2) przedstawiciele ekonoma ewolucyjnej odrzucają maksymalizację zysku jako podstawę zachow
DSC98 Teoria równowagi przedsiębiorstwa 211 Rvs. 13.4. Maksymalizacja zysku a utargi i koszty
DSC00177 (3) Za przyjęciem maksymalizacji zysku jako celu przedsiębiorstwa przemawiają następujące a
Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (138) 4. Kryteria ocen przeds
Image 105 PM„= p(1 + i) = p<1 + 0> I MAKSYMALIZACJA ZYSKU W KRÓTKIM OKRESIE CZASI Celem produc
Image 145 w tym wypadku maksymalizacja zysku osiąganego z zakupionych i zastosowanych czynników prod

więcej podobnych podstron