Osteoporoza obraz kliniczny, leczenie, profilaktyka (4)

UMltMjpuf r.i*y

T scoro

Kryti iln .1 11 temu tryt /n< oku oporo/y op_t, rnją i». napomiaru* h gęstości minn tliu-j z\|ki kości udowej metiHlą DI.IXA. porównując ją do szczytowej mnw kostnej zdrowych. młodvcfi kobłt-r u*wieku ?0 2⁽> Im W\mki wyraża się odchyleniem standardowym. zwanym / score.

Kryteria densy tomctryc/ne: wartości prawidłowe niska masa kostna (osteopenia) osteoporoza

osteoporoza zaawansowana

T-score ± 1.0.

T-score od l do -2,5:

T-score poniżej - 2.5:

T-score poniżej - 2,5 z obecnością złamań typowych dla osteoporozy

Wyniki T-score uzyskane innymi metodami niż DUXA oraz z miejsc innych niż szyjka kości udowej są nieporównywalne i nie umożliwiają rozpoznania osteoporozy.

Metoda QUS oparta jest na ultrasonografii ilościowej. Osłabienie emitowanej wiązki fali ultradźwiękowej zależne jest od gęstości kości oraz jej struktury, na którą składają się: przestrzenny rozkład i wielkość belec/.ek kostnych, ich spójność, porowatość, anizotropia. Najczęstszym miejscem pomiaru jest kość piętowa z powodu cienkiej warstwy korowej w porównaniu z kością beleczkową oraz. cienkiej warstwy otaczających tkanek miękkich. Głowica ultradźwiękowa emituje fale ultradźw iękowe o częstości 0.5 MHz. Uzyskane dane przekazywane są do komputera 1 poddawane obróbce matematycznej.

Metoda QUS jest wyłącznie metodą przesiewową i nie może służyć w ccłu rozpoznania osteoporozy. Jest metodą tanią, nie powoduje narażenia na promieniowanie jonizujące. Ze względu na to. że metoda ta cechuje się dużym błędem powtarzalności, QUS jest badaniem przesiewowym.

19.5. Profilaktyka osteoporozy

Profilaktyka Leczenie osteoporozy ma na celu zwiększenie masy kostnej poprzez

osteoporozy wpływ na architekturę beleczek kostnych (wzrost ich grubości). Wia

domo jednak. iż nie można odtworzyć jakościowo prawidłowej tkanki kostnej w przypadku przerwania ciągłości beleczek. Dlatego istotna jest wczesna profilaktyka osteoporozy poprzez prawidłową dietę, aktywność fizyczną, leczenie chorób współistniejących oraz poprzez okresowe wykonywanie badania gęstości kości wraz z oceną metabolizmu kostnego (markery kostne).

lu.ti. Leczenie

^ Hf-. - 'i •

do toczenia

Zasady kK /oni#

Wysiłek fizyczny

Lei zeniu osteoporozy powinny podlegać osoby

z czynnikami ryzyka osteoporozy i obni/mią masą kostną;

/.e złamaniami przebytymi i obecnymi;

z wysokimi wskaźnikami przebudowy kości; leczone m.in.: glikokoilykosieioidaim. Ickami przcciw/akrzepo-wymi. analogami GnRH:____ '\S

• kobiety z przedwczesną mc no pa u/ą;

• obciążone wywiadem rodzinnym w kierunku osteoporozy.

Zasadą leczenia jest eliminacja czynników ryzyka, wzmożona aktywność fizyczna, suplementaeja wapnia i witaminy D„ stosowanie leków (hormonalna terapia zastępcza, bisfosfoniany. kalcytonina).’ W przypadku osteoporo/ wtórnych istotne jest leczenie przyczynowe.

19.6.1. Wzmożony wysiłek fizyczny

Celem codziennych ćwiczeń fizycznych jest podniesienie ogólnej sprawności ruchowej, gdyż złamania powstają najczęściej pod wpływem urazu. Wysiłek fizyczny wymusza tworzenie kości. W czasie leżenia następuje utrata wapnia ustrojowego około 0,2% na dobę.

19.6.2. Suplementacja wapnia

Dieta odgrywa istotną rolę w utrzymywaniu prawidłowego metaboli- Wapń /mu kostnego. Zalecana podaż wapnia u kobiet w okresie okolome-nopauzalnym to około l(KK) ing/cj. Ilość ta powinna być równomier- / nie rozłożona we wszystkich "posiłkach. W Polsce występuje dieta niedoboru wapnia.

Tylko 40% spożytego wapnia ulega wchłonięciu w jelicie. Niezbędna do tego jest aktywna postać witaminy 13+44*25(011)43,|.

Wzrost wchłaniania wapnia następuje w obecności: białka, laktozy: magnezu. Wchłanianie wapnia osłabiają: sód. alkohol, tytoń, nadmiar fosforu w diecie. Udowodniono, iż codziennie 500 mg Ca^:+ ulega absorpcji i 500 mg Ca^:+ jest resorbowana / kości. Istotna jest proporcja Ca : P w pokarmie, która u osób dorosłych powinna wynosić 1:1. \ j Nadmiar fosforu powoduje Spadek' wchłaniania wapnia: Dobry stóśti-nek wapnia do fosforu ma mleko krowie.

Dostępne preparaty wapnia: laktoglukonian wapnia, fosforan wapnia.