WSP J POLN25410
Funkcje trozeoło^izmow 327
pies goni w piętkę 'pies goni zwierza w kierunku przeciwnym niż prowadzą tropy’, w języku ogólnym ktoś goni w piętkę ‘ktoś traci sprawność umysłową, postępuje w sposob przeczący rozsądkowi, mylnie rozumuje’; coś puszcza farbę ‘coś (= postrzelone zwierzę) broczy krwią’, w języku ogólnym ktoś puszcza farbę ‘ktoś zaczyna pisać lub mówić to, co dotychczas ukrywał’; frazeologizmy z języka aktorów, np.: pierwsza naiwna ‘rola młodziutkiej, niedoświadczonej dziewczyny’, ‘aktorka grająca taka rolę’, w języku ogólnym ‘kobieta zachowująca się jak młoda, niedoświadczona osoba’; co jest graneł ‘jaka jest sytuacja na scenie?’, w języku ogólnym ’o co chodzi, jaka jest sytuacja?’; frazeologizmy karciarskie, np. dupek żołędny ‘walet treflowy’ , w języku ogólnym ‘człowiek niezaradny, safanduła. oferma’.
Użytkownicy gwar środowiskowych korzystają oczywiście z zasobu środków języka ogólnego. Część tych środków zostaje jednak zmodyfikowana, wydają się bowiem za mało wyraziste, w niewystarczającym stopniu oddają uczuciową postawę wobec życia.
Funkcje frazeologizmów
Związki frazeologiczne pełnią dwie podstawowe funkcje: uzupełniają system słownikowy języka i pomnażają zasób synonimicznych środków leksykalnych. Wyrazy nie pokrywają całej przestrzeni semantycznej, pozostaje w niej wiele luk. Część z nich jest zapełniana przez stałe połączenia wyrazowe. W polszczyźnie nie ma np. jednowyrazowych określeń kobiety i mężczyzny, którzy nie są ani młodzi, ani starzy. Nie znaczy to jednak, że nie ma w ogóle takich określeń w polskim zasobie leksykalnym, są przecież wyrażenia: kobieta w kwiecie wieku, kobieta w wieku bahakowskim, mężczyzna w sile wieku. Innym przykładem może być „żeński” odpowiednik czasownika ożenić się - jest nim oczywiście nie wyraz, lecz zwrot frazeologiczny wyjść za mąż (pojawił się on w naszym języku dawno, o czym świadczy archaiczna forma fleksyjna). Wyliczanie takie można ciągnąć bardzo długo; wystarczy wrócić do wcześniejszych egzemplifikacji, by się przekonać, że wiele związków nazywających całe kompleksy znaczeniowe lub wyrażających pewne niuanse semantyczne nie ma jednowyrazowych odpowiedników. Frazeologizmy uzupełniają zatem zbiór jednostek nominatywnyck języka w dużo większym stopniu, niż się zwykło sądzić, nie są jedynie „dodatkiem”, „nadwyżką”, bez której łatwo się obyć. Nawet związki będące synonimami wyrazów lub innych frazeologizmów nie są elementami zbędnymi, ekwiwalencja semantyczna nie oznacza bowiem, że między jednostkami leksykalnymi nie istnieją żadne różnice. Jeszcze raz sięgnijmy po przykład. O osobie, która odczuwa strach, możemy powiedzieć, że: się boi, zdjął ją
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
WSP J POLN25429 Zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania znaczeniowej strony słownictwa347 wiek do nazw
WSP J POLN254138 Kaiegone gramatyczne współczesnej polszczyzny 459 względu na funkcje można więc mów
WSP J POLN25414 5-5-iji prze2 pryzmat tYazeoSopzmów331 tywnie (por.: ni pies, ni wydra, ni z pierza,
WSP J POLN25419 Pol* badawcze frazematyki 337 sować)? (konstrukcja składniowa w funkcji prośby o zap
WSP J POLN25420 Węjciech Obłebda, Fruzematyka338 ten ból, zielono mi irp. Funkcję interpersonalną -
WSP J POLN254238 JĘZYK POLSKI NA ZACHODZIE BOGDAN WALCZAK Wprowadzenie. - Emigracja zarobkowa i poli
WSP J POLN254240 Zmiana funkcji polszczyzny o rola języka kraju osiedlenia 565 mieckiej z ziem zacho
WSP J POLN254242 Zmuu* funkcji polszczyzny a rob języka kraju osiedlrru.) 567 zywania i porządkowani
WSP J POLN25433730 Nory o autorach -695 teorią stylów funkcjonalnych (artystycznego i urzędowego). A
WSP J POLN25488 Znaczenie razie winnych 407 przede wszystkim na odmiennej funkcji, jaką pełnią w pro
WSP J POLN250 314 Teresa Dobrzyński, Tekst Dobrzyńska Teresa, 1974, Dclimitacja tekstu literackiego,
WSP J POLN251 SŁOWNICTWO I GRAMATYKA
WSP J POLN252 FRAZEOLOGIA ANDRZEJ MARIA LEWICKI, ANNA PAJDZIŃSKA Typologia związków frazeologicznych
WSP J POLN253 316 Andrzej .1 fana Lesicki. Ann.: P&jcbunska. FrazeologiaTypologia związków fraz
WSP J POLN254100 Nazwy miejscowo 419 Drugą dużą grupę stanowią te nazwy miejscowe, które od początku
WSP J POLN254101 420 £au Rietddu-ftttako. Nazwy geograficzne - fizjografię terenu,
WSP J POLN254102 Nazwy miejscowe 421 równe wyrazom pospolitym (np. Poręba), jak nazwy derywowane prz
WSP J POLN254103 422 Ezc.i Rzetćhlta-Feleszkc, Nazwy geograłkziifNazwy wodne Do nazw wodnych zalicza
WSP J POLN254104 NfKwy wodne 423 ikr&a i inne. Nazwy te nie znajdują objaśnienia na gnincie języ
więcej podobnych podstron