WSP J POLN254270

Kazimier* Ftfltszko. Jęayk polski na ziemiach rumuńskich i południowo^owumkidi 597

'biedak, nieszczęśnik', afiny ‘borówki, Vaccinium myrullus’, siamiki ‘zapałki’, iraczka ‘tartak’, hokerle ‘taboret’, strożak ‘siennik’, szparkat ‘piec kuchenny’ ltd.

Jeden ze szlaków osadniczych wiódł w XV-XVI w. z południowego pogranicza śląsko-małopolskiego do okręgu czadeckiego na Słowacji. Z kilkunastu powstałych tam wsi polskojęzycznych od przełomu XVIH i XIX w. napływali osadnicy na Bukowinę, tworząc w jej górskich regionach jedyne w swoim rodzaju etnograficzno-językowe wyspy tzw. Górali bukowińskich. Na śląsko-małopolskie cechy ich gwarę- nawarstwiły się po drodze liczne słowacyzmy, np. strieda ‘środa’, zazdrić ‘zajrzeć’, kriesny ‘chrzestny’, howia-dze ‘wołowe’, haśle ‘skrzypce’ i in. Słownictwo Górali bukowińskich wchłonęło ponadto liczne zapożyczenia rumuńskie, ukraińskie i niemieckie, charakterystyczne dla języka większości Polaków zamieszkujących dawne północno-wschodnie ziemie rumuńskie.

Ponowna utrata przez Rumunię po drugiej wojnie światowej północnej części Bukowiny i całej Besarabii, tym razem na rzecz Związku Radzieckiego, i spowodowany tym exodm ok. 25-tysięcznej grupy polskiej stamtąd oraz z przyległych terenów rumuńskich doprowadził}- do poważnego skurczenia się enklaw polskich w całym tym rejonie. Na Północnej Bukowinie radziecka polityka narodowościowa doprowadziła ponadto, zwłaszcza w miastach, do utraty języka polskiego u wielu osób przyznających się nadal do narodowości polskiej.

Odmiany języka polskiego ukształtowane w przeszłości w granicach dzisiejszej Rumunii, Północnej Bukowiny i Republiki Mołdawii (dawnej Besarabii) spotykane są dziś jeszcze u przesiedleńców na polskich ziemiach zachodnich. Górale bukowińscy z kilku województw zachodnich potworzyli - jako jedyna grupa przesiedleńcza w powojennej Polsce - prężne zespoły artystyczne pielęgnujące nigdzie w takiej formie niespotykany folklor karpacki. W ostatnich latach wskrzeszone też zostały polskie organizacje społeczno-kulturalne i oświatowe na daw-nych i obecnych ziemiach rumuńskich, a powstające tam zespoły artystyczne biorą udział w dorocznych „Spotkaniach Bukowińskich” w Jastrowiu w woj. wielkopolskim, gdzie na pamiątkę wyjątkowo zgodnego współżycia wielu grup etnicznych na wąskiej przestrzeni uczestniczą też grupy artystyczne Rumunów, Ukraińców, Żydów i Niemców bukowińskich.

II. Epizod polski nad Sawą i Dunajem trwał niespełna sto lat i rozegrał się głównie w Bośni, gdzie w trójkącie wyznaczonym przez miasta Bosanska Gradiśka, Prnjavor i Derventa. na południe od środkowego biegu Sawy mieszkały najliczniejsze skupiska Polaków jugosłowiańskich.

Wkrótce po okupacji Bośni i Hercegowiny przez Austrię (1878) pojawili się tam pierwsi urzędnicy polscy (w 1910 r. było ich już w Bośni 588). W la-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSP J POLN254268 JĘZYK POLSKI NA ZIEMIACH RUMUŃSKICH I POŁUDNIOWO-SŁOWIAŃSKICH KAZIMIERZ F
WSP J POLN254269 596 Kitzirmm Feteako, Język polski na ziemiach nunuuskich i południowodo-A-umkicli
WSP J POLN254250 Janun Rieger, Jeżyk polski na Wschcnlzle 576 Część z nich czuje się bez żadnych wah
WSP J POLN254271 598 Kazimierz Ftlazku. Język polski iu ziemiach rumumkicłi i pohiHmou-adowiańskich
WSP J POLN254290 Ogólna ocena leksykografii polskiej XX wieku 617 lizacje rynku słownikowego. Okres
WSP J POLN254187 512 J.nlmg.i    Jeżyk polski w świetle statystyki rzadkie (Samb
WSP J POLN254252 Janus: kiege*. Język polski tu Wschodzie 578 wano się nim bowiem w większości urzęd
WSP J POLN254276 Słowniki ogólne języka polskiego bC3 Pierwszy- wielki Słownik języka polskiego pows
WSP J POLN254280 Słowniki ogólne języka polskiego 607 nik miał programowo nawiązywać do słownika Lin
WSP J POLN254282 Słowniki Ogólne języki polskicgt 6C9 zyka, ograniczenie jego wariancji. Celem tego
WSP J POLN254284 Słowniki ogólne języka polskiego 611 ków pochodnych, posługują się współcześniejszy
WSP J POLN254318 Przełom smiłciurahnyczny w językoznawstwie polskim. Lati 1958-1975 645 ku 1968 zost
WSP J POLN254320 Przełom arukturaiisiyczny w językorjiawsrwie polskim. Lala 1958-1975 647 go w XVIII
WSP J POLN25433711 Indeks terminów i pojęć 675 -    na Wschodzie 575-590 - polszczyzn
img447 Z wypalaniem ceramiki łączy się też jej polewanie. Na ziemiach północno- i południowosłowiańs
img447 (2) Z wypalaniem ceramiki łączy się też jej polewanie. Na ziemiach północno- i południowosłow
WSP J POLN254119 439 Kinrifkl :.;.i się nazwiska polskiego przyjmuje się na ogół wiek XV. Wśród doda
WSP J POLN254238 JĘZYK POLSKI NA ZACHODZIE BOGDAN WALCZAK Wprowadzenie. - Emigracja zarobkowa i poli
WSP J POLN254245 570 Rogiłitr; U ■"iilcćjik, Jeżyk polski na Zachodzie skich, np. z angielskieg

więcej podobnych podstron