P1140799
grotów strzał, opublikowanych jednakże bez zespołu, w Jakim wystąpiły13, nie może być także klasycznym przykładem poświadczającym Inwazję scytyjską.
Odwrotnie, niektóre stanowiska osadnicze nasuwają trudności w stawianiu koncepcji najazdu scytyjskiego właśnie na skutek wzorowo opublikowanych i udokumentowanych znalezisk. Uwaga ta dotyczy schroniska skalnego położonego w pobliżu Rzędkowic, pow. Zawiercie, doraźnie zamieszkałego przez ludność kultury łużyckiej we wczesnej epoce żelaza. Znaleziono w nim bowiem w sumie 8 grotów strzał, 4 brązowe oraz 4 kościane14. Z tego zaś trzy groty metalowe noszą ślady uszkodzeń powstałych na skutek uderzenia
0 ściany skalne, co świadczy o tym, że ludność, która zamieszkiwała czasowo schronisko, ludność kultury łużyckiej, atakowana była z zewnątrz,
1 to, według powszechnego mniemania18, przez Scytów, gdyż wszystkie grociki kościane i 3 groty brązowe są typowymi przedmiotami scytyjskimi. Trudność tkwi jednak w tym, że w tym zespole znalazł się jeden jedyny grocik brązowy kultury łużyckiej, należący w dodatku, podobnie jak 2 inne scytyjskie, do grupy grotów uszkodzonych na skutek zetknięcia się w pędzie z twardą powierzchnią skalną. Trudność ta polega więc na tym, że nie możemy Scytom przypisywać wyłączności w napadzie na owo schronisko skalne, że mogła uczynić to także i ludność kultury łużyckiej. Faktem zaś jest, że strona atakująca używała równolegle militariów tak scytyjskich, jak i miejscowego pochodzenia, należących do kultury łużyckiej16.
Prócz stanowisk osadniczych także i cmentarzyska dostarczyły militariów scytyjskich. Uwagę zwraca tu grób odkryty w Łagiewnikach, pow. Sieradz, który dostarczył 3 brązowych grocików strzał typu scytyjskiego17 oraz grób pochodzący z Trzcinicy Wołowskiej, pow. Wołów, gdzie zna-
13 M. Jahn: Die Skythen in Schlesien, „Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift”, Neue Folgę, T. IX, 1928, str. 17—20.
14 M. Chmielewska: Łużyckie 1 scytyjskie zabytki znalezione w schronisku skalnym w miejscowości Rzędkowice, pow. Zawiercie, „Wiadomości Archeologiczne", T. XXIII, 1956, str. 88.
19 M. Chmielewska: op. cit., str. 88; Z. Bukow-s k i: op. cit., str. 270.
,ł T. Malinowski: Czy Scytowie..., str. 91—92; T. Malinowski: W sprawie pobytu Scytów na ziemiach polskich, „Archeologia Polski”, T. VII, 1962, str. 350—351.
17 H. A. Ząbkiewicz-Koszaóska: Łagiewniki 1, distr. de Sieradz, dep. de Łódź, Pologne, „Inventaria Ar-chaeologica, Pologne", z. 9, 1963, tabl. 50.
leziono 1 brązowy scytyjski grot strzały'*. jC(j. ciera nakże oba przytoczone tutaj groby, to groby lmj. tyj3'1 ności kultury łużyckiej, w których elementem wpił
obcym są wyłącznie owe grociki strzał. Wskazuje w »
na to i ceramika, i reprezentowany przez nie ob- oCjk:
rządek pogrzebowy19. Nie mamy więc żadnych ryn:
podstaw, by mogły one świadczyć o pobycie Scy- mje
tów na interesujących nas terenach, tym bardziej, że w obrządku pogrzebowym ludności kultury łużyckiej, od samego początku, od III okresu epo- uW
ki brązu począwszy, groty strzał nie są niczym woj
wyjątkowym, są one po prostu jednym z rodzajów ty,[
wyposażenia pośmiertnego nieboszczyka30. ar«j
Wszystko, co powiedzieliśmy wyżej o najbar- ha
dziej istotnych, naszym zdaniem, zabytkach po- st«
chodzenia scytyjskiego, które do tej pory uważa- kł
no za dowód pobytu Scytów na niektórych obsza- wl
rach Polski i Niemiec, skłania nas do traktowania cj
hipotezy o owym najeździe scytyjskim z najwięk- z
szą rezerwą. Ale w związku z tym wypada zasta- n
nowić się, jaki charakter miały zabytki scytyjskie, ^
które dotarły do naszych ziem? , c
Sprawa ta wcale nie jest łatwa do rozwiązania, ^
przy czym najwięcej trudności przysparza tu zna- g
lezisko z Witaszkowa. Jeśli przyjmiemy, że przed- c
mioty scytyjskie tam znalezione, okazy nieprzeciętnej przecież jakości, nie stanowiły najprawdopodobniej wyposażenia grobowego znamienitego wojownika scytyjskiego, lecz że według dużego prawdopodobieństwa składały się na skarb, to z racji występowania w nim jednolitego zespołu pochodzenia scytyjskiego, zespołu pojedynczych w swej formie przedmiotów, nie będziemy mogli uważać go za skarb wędrownego handlarza, ani za skarb o charakterze tezauryzacyjnym, jak inne skarby kultury łużyckiej. Fakt ten nie uszedł uwagi zresztą i najwcześniejszych badaczy31. W tej sytuacji pozostaje nam tylko przypuszczenie, że w dobie ożywionych kontaktów interesujących nas ziem z krainami położonymi bardziej na południe, czego wynikiem jest m. in. szereg (choć nie tak efektownych) importów zabytków tak scytyjskich22 (m. in. zausznic wykonanych z brązu i ze złota względnie elektronu, które do-
>*A. Gałuszka: Grocik typu scytyjskiego na tle cmentarzyska kultury łużyckiej w Trzcinicy Wołowskiej, pow. Wołów, „Archeologia Śląska”, T. I, 1957, str. 170— 171.
19 H. A. Ząbkiewic z-K oszaóska: op. cit., tabl. 50; A. Gałuszka: op. cit., ®tr. 170—171.
30 T. Malinowski: Obrządek pogrzebowy ludności kultury łużyckiej w Polsce, „Przegląd Archeologiczny", T. XIV, 1962, str. 61—43.
1 M. Ebert: op. cit., str. 159.
“ Z. B u k o w 8 k i: op. cit, str. 274—276.
213
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
immunitet sędziowski oraz nietykalność immunitet formalny: sędzia nie może być, bez uprzedniej zgody
IMGw46 Otplacemcnt środowiskowy skierowany jest do osób długo pozostających bez pracy i młodzieży, k
page0443 44I TEOLOOJA PRAW. Ale dusza nie może być bez przymiotów swoich; jeżeli ona sama dawniejsza
NoB 4 190 NAUKA O BOGU Osobą nie może być uważane za przypadłość Boga. Tomasza uderzyło jednak, że o
235 ZASTOSOWANIE MIKROFILMU filmie 2) jest na tyle mały, że nie może być odczytany gołym okiem bez
63 2(1) niż 2,0. Oznacza to, że zamiast przewidzianej dla zespołów komputerowych stawki 30% może być
Raport oceny stanowi własność Organizacji i nie może być udostępniany osobom trzecim bez zgody Organ
88 storya społeczeństwa nie może byc w żadnym razie całokształtem bez wciągnięcia w rachubę
204 Michał Sosnowski podatkowy, jako ogół podatków, nie może być jednakże sprowadzony tylko do zbior
2 Wytwórcy energji elektr. nie może być obo-jętnem, przy jakim spółczynniku a odbywa się zasilanie
więcej podobnych podstron