ScanImage056

116

wymiany dalekosiężnej na Łovati i w zlewisku jeziora Ilmeń (E.N.._n_

A.V. Płochov, 1989, s. 38). Przejmow^ranie przez zbrojne drużyny kontroli w strategicznym punkcie szlaku handlowego miało charakter fliktu lokalnego, zwłaszcza gdy znajdował się on w gestii obcej (skand/ ' skicj) drużyny zbrojnej. Być może echa tych konfliktów- dotarły do rdoT gdzie kontrolę terytorialną spraw-owali sami Finowie przy oczywistej _w pracy lub nawet zależności od Wikingów. Nie potrzebne były żadne fonn?/ sojusze by problem pozbycia się Skandynawów z ziem zachodniofui_si/ został rozwiązany, jak o tym komunikuje zapis kronikarski (F. Sielicki, s. 7). Lakoniczna forma informacji latopisowych nie pozwala na pełną konstrukcję dziejących się wówczas spraw. Być może aspiracje do samodż ności politycznej i gospodarczej Finów Zachodnich, po pozbyciu się $k/ dynawów zostały naruszone przez Słowian pragnących zająć dotychczas©, pozycję przybyszy wyrzuconych za morze. A może Finowie chcieli odzysk; kontrolę tych obszarów, które zamieszkałe przez ich pobratymców znała?) się w sferze wpływów i zależności od Słowian. Niewątpliwie okres po w gnaniu z ziem zachodniofińskich Skandynawów charakteryzował się cuj łymi konfliktami zbrojnymi, próbami dokonywania nowych podziałów ter torialnych, zniszczeniem gospodarczym i upadkiem świetnie dotąd prosper. jących centrów rzemieślniczo-handlowych. Przywołanie Waregów zza moi: i oddanie im przynajmniej emporium handlowego nad Ładogą, było zape-ne próbą wygaszenia konfliktów zbrojnych między Finami i Słowianami on. uruchomienia zamierającego handlu na szlakach dalekosiężnych.

Ludność słowiańska, pragnąca się osiedlić w rejonach zawłaszczony^ i kontrolowanych przez zbrojne drużyny swych rodaków, nie sadowiła s w obrębie funkcjonujących zachodniofińskich wspólnot terytorialnych, le-tworzyła własne enklawy (L.V. Aleksiejev, 1974, s. 24).W DC w. nie by jeszcze mowy o celowej i w sposób zorganizowany prowadzonej kolonia zawłaszczonych ziem (A.N. Kirpićnikov, J.A. Rjabinin, 1982, s. 48). ^ puszcza się, że pierwsze fale ludności słowiańskiej zajmowały opuszcza przez Finów, zniszczone w czasie napaści siedliska lub peryferie działając); wspólnot terytorialnych (G.S. Lebiedicv, 1982, s. 35). Archeologicznym^ dem ich obecności są tzw. kurhany koliste z pochówkami ciałopalny i warstwy kulturowe osiedli narastające po widocznych śladach (1.1. Liapuszkin, 1966, s. 134). W X w. kolonizaqa ziem zachodniofin^¹ przez Słowian nie miała już przypadkowego i bezładnego chara lecz nabierała form zorganizowanego i celowo ukierunkowanego nia. W tym czasie bowiem istniał już podział terytoriów między wódców drużyn zbrojnych, dysponujących władzą książęcą, za*¹¹* ^ wanych w umocnieniu i legalizacji swych praw do zawłaszczonym*

117

wanie stanowisk archeologicznych z czasów między schyłkiem IX ^•stęP⁰ _m gió_wnie cmentarzysk kurhanowych ciągnących się pasami a X¹ _ewłok z Łovati na Dźwinę i Dniepr (L.V. Aleksięjev, 1978, s. 29), szereg grodów o metryce z X-XU w., które można identyfikować ^a ^dami wymienianymi w latopisach ruskich (I.V. Dubov, 1990, s. 28 n, 41, ^Z Ten system zasiedlenia zawłaszczonych ziem prowadził do mozaikowej, sie etnicznym, struktury osadnictwa i petryfikował istnienie izolowa-^W ^terytorialnie wspólnot fińskich, bałtyjskich Oetgalskich) i słowiańskich. ^oyC _t0 szczególnie czytelne w zlewisku jeziora Pskowskiego i dorzeczu rzeki \Mikoj (J E. Rjabinin, 1990, s. 190), gdzie istnienie osobnych wsi ludności fińskiej, bałtyjskiej i słowiańskiej notowano do XIX wieku.

¹ Członkowie słowiańskich drużyn zbrojnych wyprawiający się na północ u schyłku DC i w X w., wywodzili się z różnych nadnieprzańskich wspólnot terytorialnych, podobnie jak przybywający ich śladem osadnicy. Nic byli więc reprezentantami określonej i nazwanej organizacji słowiańskiej typu plemiennego, które formowały się od schyłku IX w. i to tylko w ziemiach cechujących się wielopokoleniową stabilizacją struktur społeczno-ekonomicznych. Wydaje się więc przekonująca teza, że wymieniane w kronikach ruskich plemiona słowiańskie w zlewiskach jezior Pskowskiego i Ilmeńskiego powstały po zbudowaniu na zawłaszczonych terenach własnych struktur społeczno-politycznych (M.I. Artamonov, 1990, s. 298). Krywicze w takiej interpretacji tworzyli organizację plemienną wyrosłą na bałtyjskim i słowiańskim potencjale ludnościowym, co sugeruje także bałtyjska w swej etymologii nazwa. Słowenie zaś byli zespołem powstałym przez konsolidację słowiańskich i zachodniofińskich elementów demograficznych. W X w. obie te organizacje polityczne odgrywały znaczącą rolę w^r zlewiskach jezior Pskowskiego i Ilmeńskiego (G.S. Lebiedicv, 1982, s. 39), z ośrodkami politycznymi w Pskowie i Nowogrodzie. Na północ od ich dzierżaw rozciągały domeny politycznego władztwa Skandynawów’, obejmującego rejony osadnictwa zachodniofińskiego, lapońskiego i enklaw^ry osadników skandynawskich (ryc. 51), którego ośrodkiem politycznym była Stara Ładoga Kirpićnikov, 1988, s. 55). Na zachodnich i północnych okrainach płaszczonych przez Słowian i Skandynawów ziem zachodniofińskich, matowały się polityczne organizacje terytorialne Liwów, Estończyków, _Pó° ’⁵ K^amlii, Iżory (Ingermanland) i Wcsi oraz fińskie zespoły plemienne ^ >spu Fińskiego. Wewnętrzne powiązania między organizmami słowiań-9^^w*^czami i Słowcnami) i ziemią ładoską były znacznie słabsze niż ^pe * ^Z °^^r°dkiem ^w Kijowie (A.N. Nasonov, 1951, s. 79). Wynikało to tai^ ^{e z n}°nnalnej, sąsiedzkiej konkurencji, głównie gospodarczej, ale "^KleaT°.^^Czncj * apetytów zawłaszczeniowych kierowanych ciągle w stronę ^{nie w}olnych społeczności zachodniofińskich. Z kolei szwedzcy władcy oskiej próbowali w tym samym czasie podporządkować sobie s. J₈₎    tajgi do wybrzeży Morza Białego (A.N. Kirpićnikov, 1988,

°cząwszy od XI w. królowie norwescy urządzali coroczne wyprawy

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
63973 ScanImage025 (2) 1 55 Ryc. 14. Skupienia osadnicze na Wysoczyżnie Sakalskiej (Estonia). (A. Va
ScanImage023 (4) 50 Ryc. 12. Wczesnośredniowieczne wspólnoty osadnicza w rejonie jeziora Leeppireckc
ScanImage15 (4) ModeCom XVIN, ModeCom XINOModeCom atakuje nowy rynek Firmę ModeCom znamy na polskim
elektre koło ZADANIA H/ĄD
81081 P3200141 210 4. Analiza skupień Naszą uwagę będziemy koncentrowali przede wszystkim na podstaw
ScanImage15 (4) ModeCom XVIN, ModeCom XINOModeCom atakuje nowy rynek Firmę ModeCom znamy na polskim
22766 obraz8 ne centra kultury słowiańskiej; na Śląsku przede wszystkim o górę Slężę, ową odwieczną
50 51 (28) - 50 - Napięcie uwagi Tę cechę można określić jako skupienie uwagio Spotyka się ją przede
ScanImage15 (4) ModeCom XVIN, ModeCom XINOModeCom atakuje nowy rynek Firmę ModeCom znamy na polskim

więcej podobnych podstron