IMGE54
66 Aiexandre Astmę
czyna ni stąd, ni zowąd przypominać powieści Josepha Kesse-la2, z zapijaniem się na umór w nocnych knajpach i dzikim pędem trojki przez śnieżne bezdroża. Otóż podobne ustępstwa wynikają jedynie z umysłowego lenistwa i braku wyobraźni. Dzisiejsze kino potrafi zdać sprawę z wszelkiego porządku rzeczywistości. Tworzenie języka, który jest do tego zdolny, jest tym właśnie, co interesuje nas w dzisiejszym kinie. Nie czujemy się już skazani na realizację dokumentów poetyckich albo filmów surrealistycznych za każdym razem, kiedy chcemy uniknąć komercyjnych zobowiązań. Pomiędzy „kinem czystym” z lat dwudziestych a sfilmowanym teatrem jest miejsce na kino wyzwolone.
Wynika stąd, oczywiście, że scenarzysta może realizować swoje filmy sam. Lepiej jeszcze, kiedy w ogóle nie ma scenarzysty, ponieważ w tym nowym kinie rozróżnienie między autorem a reżyserem traci wszelki sens. Reżyser owa nie nie jest już środkiem ilustrowania czy przedstawiania sceny, ale prawdziwym pisaniem. Autor pisze kamerą, jak pisarz pisze piórem. Jak w obrębie tej sztuki, w której ścieżka obrazu biegnie równocześnie ze ścieżką dźwiękową, rozwijając — w pewnej formie i poprzez pewną anegdotę (albo bez anegdoty, wszystko jedno) — właściwą sobie wizję świata, jak wyznaczyć różnicę między tym, który wymyślił dzieło, a tym, który je napisał? Czy można wyobrazić sobie powieść Faulknera napisaną przez kogo innego niż Faulkner? Czy Obywatel Kane byłby nadal Obywatelem Karierem, gdyby otrzymał inną formę niż ta, którą nadał mu Orson Welles?
Zdaję sobie sprawę, powtarzam, że termin „awangarda” każe myśleć o filmach surrealistycznych i abstrakcyjnych z czasów po poprzedniej wojnie. Ale tamta awangarda jest już dziś ariergardą. Próbowała ona określić dziedzinę właściwą kinu; my zaś» wprost przeciwnie, staramy się rozciągnąć ją jak się tylko da i stworzyć z niej język najrozleglejszy i najprzejrzystszy z możliwych. Takie problemy, jak odmiana czasów-nika w odpowiednim czasie albo jak związki logiczne, intere-suJą nąsjo wiele.bardziej niż stworzenie owej statycznej „sztuki wizualnej”, o której marzył surrealizm i która miała się zresztą ograniczać do aplikowania kinu poszukiwań malarstwa czy poezji.
Otóż właśnie. Nie chodzi tu o żadną szkołę ani ruch; może po prostu o pewną tendencję. O zdobycie pewnej świadomości, o pewną przemianę kina, pewną jego możliwą przyszłość i nasze pragnienie, żeby tę przyszłość przyspieszyć. Oczywiście, żadna tendencja nie może się przejawiać bez dzieł. Te dzieła nadejdą, ujrzą światło dzienne. To tylko ekonomiczne i materialne trudności kina wywołują ów zdumiewający paradoks, że można mówić o czymś, czego jeszcze nie ma; o ile bowiem wiemy już, czego chcemy, o tyle nie wiemy na razie, czy, kiedy i jak zdołamy tego dokonać. Niemożliwe jednak, żeby kino się nie rozwijało. Ta sztuka nie może żyć ze wzrokiem odwróconym w przeszłość, ograniczając się do wspomnień, do nostalgii za epoką minioną. Jej oblicze zwraca się już w stronę przyszłości. Zarówno w kinie, jak i gdziekolwiek indziej jedyną możliwą troską jest troska o przyszłość.
Z języka francuskiego przełożył Tadeusz Lubełski
Przypisy
| S. Eisenstein, Poza kadrem, przcł. M. Kumorek, w: tenże, Wybór pism, wyb., wst. i red. nauk. R. Dreyer, przekł. zb., Warszawa 1959, s. 313—314. Eisenstein przeciwstawia tu swoją koncepcję montażu intelektualnego (opartą na przekonaniu, że film dzięki możliwości ideograficznego konstruowania przedstawień pozwala na ukazywanie abstrakcyjnych pojęć i idei) idei montażu konstruktywnego Wsiewołoda Pudowkina, wedle której montaż stanowi środek łączenia fraz („cegiełek” montażowych) w łańcuchy znaczeń. — Przyp. red.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Ni stąd, ni zowąd - cały wzgórek rumianków! W ponurej szarzyźnie chmurami zawleczonego dnia, nad dal
FizykaII470 01 4=66 I ni, które wyszedłszy i pbdotmie lfeźącyćłi punktów fali światła, padającej na
Scan0002 (68) •iu iriwhflttii dwńt li tinstf;pii
Obraz6 (69) - ni /iidzanie zasobami ludzkimi w Oparciu o Kompetencje pracy zasobach ludzkich. Na wy
Biuletyn AGH ni 89Temat wydania Nanocząstki. nanoproszki, nanomateriafy - ry kolor i odporność na ko
gruchala003 14 II ŚRRDNIOWincr/NI: PIŚMIENNICTWO HAGIOGRAF!CZNE i pracuje, a następnie wstaje i modl
Untitled 1 O10 PROSB- rwojeąoT>Z. I BCKA1. Pomóż ni skupić się na jednej czynno
Wielkanoc kiedy wielka _ _ _ _ _ _ mwwpocz pin ni. cpt< r fthn .pl Kiedy Wielka Noc nas
P1120448 resize W9540 MAREK ODI. Ni podstawić materiału 8rchtota
p1 Pytanie ni 7/10 << Poprzednie Następne >>
71460 P1240446 r awarie; raczę .i w tytule artykułu ni* jednoznacznie w nim sformułowanej f gdyż tre
74860 IMG 1410025511 KOSZTY PRODUKCJI Producent A będzie miał znacznie większe szanse utrzymania si
62 63 ni*c
więcej podobnych podstron