skrypt 38

Skrypt

ukazały się w kilku obszernych zbiorach, między innymi „lutnia Apollinowa”, „Apollo chrześcijański”, „Księga rodzaju, w której palcem Ojcowskim napisane”. „Księga śmierci albo Krzyż Chrystusów”.

Łazarz Baranowicz zmarł w roku 1693. Jego twórczość przypadła na okres baroku wczesnego i częściowo już dojrzałego, co jest znamienne dla jego twórczości. Ukraiński poeta był też swego rodzaju „mecenasem” kultury. Otwarta w Czemihowie drukarnia, stała się swoistym ośrodkiem życia kulturalnego i literackiego, do którego należał między innymi Iwan Welyczkowski -jeden (obok Skoworody i Baranowicza) najwybitniejszy przedstawiciel epoki.

Charakterystyczną cechą ukraińskiego baroku było połączenie motywów antycznych z konstrukcjami i motywami barokowymi. Było to przyczyną braku renesansu we właściwej i pełnej jego postaci (jak miało to miejsce w Polsce czy Włoszech). Tak więc w jednym z otwierających „Lutnię Apollinową” wierszy przeczytamy: ..Apollona struna druga. / Nakłoń ucha. pieśń niedługa... Przy pokoju Muza w stroju. / Słaba Muza z ludźmi w boju. / Szabla pisze podczas wojny. / Apollo pisać niehojny / Pióro nie tak pisze snadnie. / Gdy od szable naród padnie. /Ściskasz pióro, barziej plącze. /7,e Mars po mogiłach skacze! ”

Apollo, Muzy, Mars pojawiają się w utworze Baranowicza naturalnie, swobodnie koegzystują obok siebie niczym w utworach renesansowych. Renesansowe zdaje się też być wewnętrzne uporządkowanie tekstu. Wersy siedmio-, ośmiozgłoskowe, wydzielone wraz z końcem bądź przerwą składniową zdania, nieliczne przerzutnie skłaniają się bardziej do harmonijnej stylistyki odrodzenia niż epoki niepokojów duchowych i wewnętrznego rozbicia - baroku.

Renesansowe w trym tekście są też motywy Baranowicz korzysta nie tylko z mitologicznych, ale także ze znanych sentencji, które powstały w starożytności: Carpe diem! Chwytaj chwilą oraz In pace łitterae jlorent W czasie pokoju literatura kwitnie. Jednocześnie w twórczości Baranowicza zauważymy sprzeczność (można by rzec barokową). Obok utworów pisanych i zachowanych w kanonie renesansowego klasycyzmu powstawały utwory już barokowe.

Człowieka i ziemie w ruchu znajdziemy także u Baranowicza, co istotne, u niego ciągły ruch kosmosu, świata i człowieku nie służy podkreśleniu jego marności, a wręcz przeciwnie - podkreśleniu jego doskonałości i perfekcyjnego realizowania boskiego planu.

W poemacie „O miesiącu i gwiazdach” dostrzeżemy pewnego rodzaju opozycję do jego barokowego wizerunku. Baranowicz przedstawia Boga jako artystę, który dzięki swojemu doskonałemu planowi wprawił wszechświat w harmoniczny, uzupełniający się drobnymi elementami ruch. I tak topos Deus Artifex wywiedziony został wprost ze starożytnych pieśni rzymskiego poety Horacego: ..Miesiącem, słońcem Bóg jak jaką pilą / Do góry rzuca, a nam rzeczą miłą. / Ludziom ta gra jest pożyteczna. Bogu za tą grą niech cześć bądzie wieczna. / By lak Bóg nie grał. ludzie nie skakali. / Boby na ziemi płodu nie widali / Ugrzana ziemia słońca promieniami / Bujnemi ludzi nadarza kłosami. / Wilgotny miesiąc suchą ziemią chłodzi /1 to sprawuje, że nam ziemia rodzi. ”

Topos Boga artysty pojawia się także w tekście „O wiośnie. Wszystkim wiosna nie jest sprosna. Harmonia przyrody, naturalny cykl odnowy następujący w tej porze roku jest jedynie alegorią służącą porównaniu duchowego odrodzeniu człowieka. Ale także ten tekst nie jest przykładem stylistyki czy korzeni barokowych.

Z renesansem związany jest nie tylko swoisty, wywiedziony ze starożytności i renesansu obraz Boga, ale także człowieka. Czym byłby bowiem Bóg bez stworzonego na swój obraz i w pewnym stopniu dopełniającego go człowieka (Absolut nic może istnieć bez wiary, a wiara pochodzi od istot noszących niebiański, boski niemal pierwiastek)? Koncepcja człowieka na gruncie baroku ukraińskiego także została poddana rewizji. Co prawda

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
OSOBA A OSOBOWOŚĆ 39 Osobowość ujawnia się, gdy osoba wchodzi w relację z innymi osobami. Dokładniej
foto (23) Wartości obciążeń i współczynników przyjmuje się wg przcdniftotowydi -norm. między innym
Prasa stała się środkiem masowej komunikacji między innymi dzięki udoskonaleniu przez Richarda March
CIMG3335 34 ALEKSANDRA WITKOWSKA OSU diewistów zajmujących się problematyką ruchu pątniczego. Między
40 Homines Hominibus nr 1 (4) 2008 ukazał się skrypt pod red. A. Malinowskiego pt. Zarys biologii cz
statystyka skrypt34 Oblicza się ich różnicę 4=XrJi i zakłada, 2e populacja różnic D ma rozkład norm
WSTĘP Wobec zgłoszonego zapotrzebowania na niniejszy skrypt zdecydowaliśmy się na wznowienie opracow
Statystyka Matematyczna 35. 36. 37. 38. 39. Dla ilustracji kilku zjawisk różne rodzaje linii (ciągł
Tomasz SzczotMETEOROLOGIA Rozdział I METEOROLOGIA OGOLNA 1. Wstęp. W tej części skryptu zajmiemy się
38(1) 2 Polonez a-moll Chopin miał zaledwie 7 lat kiedy ukazał się drukiem jego Polonez g-moll. Było

więcej podobnych podstron