Sztuka nauczania czynnosci nauczyciela �LE kształcenia rozdz 17

ków i skryptów dla nauczycieli. Nie zwolni to jednak nauczycieli z udziału tym procesie, a to z dwóch powodów.

Po pierwsze, korzystanie z gotowych wykazów celów operacyjnych może być bardziej kłopotliwe niż samodzielne dokonywanie operacjonalizacji celów ogólnych. Wykazy takie są długie i obfitują w sformułowania, które muszą być dodatkowo objaśniane zewnętrznemu użytkownikowi. Tworzą systemy.o złożonej strukturze, nie dopuszczające uchybień i przeinaczeń. Wymagają tym więcej wysiłku, im bardziej są zaawansowane, a nie gwarantują porozumienia.

Po drugie, samodzielne operacjonalizowanie celów przez nauczyciela może być najprostszym rozwiązaniem w pełni dostosowanym do warunków jego pracy. W niektórych wypadkach będzie to rozwiązanie twórcze, w innych — pożyteczne ćwiczenie, pozwalające lepiej zrozumieć zalety i ograniczenia wykazów zawartych w programach kształcenia i podręcznikach.

Operacjonalizacja celów kształcenia jest trudną^Wymaga dobrej znajomości zewnętrznych i wewnętrznych warunków kształcenia. Potrzebna jest” zarówno precyzja językowa, jak f wyob'razńia.”Na<K'wszystko jednak brak nauczycielom przygotowania do takich działań i wyćwiczenia w ich wykonywaniu i ocenie.

Procedura operacjonalizacji celów kształcenia, którą przedstawia schemat 3, może pomóc nauczycielowi w tym procesie i zwiększyć samokontrolę.

Schemat 3

Operacjonalizacja celów kształcenia

Etapy

Techniki pomocnicze

1. Zapisanie celu w postaci ogólnej

2. Intuicyjny obraz ucznia osiągającego cel

3. Luźne zapisy celów operacyjnych

4. Selekcja luźnych zapisów

5. Klasyfikacja luźnych zapisów

6. Sformułowanie celów operacyjnych

7. Sprawdzenie celów operacyjnych

8. Ewentualne powtórzenie etapów 2 — 7

A. Wyobrażenie populacji wzorcowej

B. Burza mózgów

C. Próba inscenizacji

D. Wykorzystanie taksonomii celów kształcenia

E. Próba komunikacji

F. Egzamin pomyślany (techniki A — F)

A. Wyobrażenie populacji wzorcowej jest myślowym odwołaniem się do własnych doświadczeń z ludźmi, którzy dany cel ogólny w pełni osiągnęli. Zbieramy ich w wyobraźni w grupę społeczną. Co wspólnego mają członkowie tej grupy? Czym różnią się od pozostałych wykonawców podobnych działań?

B. Burza mózgów polega na rozwiązywaniu problemów przez nieskrępowaną dyskusję w grupach liczących od kilku do kilkunstu osób. Uczestnicy konferencji „głośno myślą"

2 -Sztuka

». Podręcznik- t. I