WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI083 I djvu

noszenia ozdób, wskutek czego plemiona pierwotne pokrywają ją niemi najobficiej. Jednocześnie noszą na niej także jedyną pierwotną część odzieży; stąd ów szczególny stosunek, istniejący na najniższych szczeblach cywilizacji pomiędzy odzieżą a ozdobą, nigdzie nie występuje tak wyraźnie, jak przy badaniu ozdób szyi.

Jedyną ochroną, używaną przez krajowców Ziemi Ogni-, stej przeciw chłodom, burzom i wilgoci, stanowa skóra, zwieszająca się od szyi na plecy, ale nawet i ten nędzny płaszcz przyodziew^Tają wyjątkowo podczas niezwykle złej pogody. Natomiast nie widzi się człowieka, któryby nie miał szyi przystrojonej paru sznurkami lub wstęgami. Rozmaitość ich ozdób na szyi jest zdumiewająca w porównaniu ze skrajnym ubóstwem pozostałej chudoby. W muzeach naszych znajdują się naszyjniki ze skóry fok, sznurki uniżane kośćmi, zębami, muszlami najróżnorodniejszego gatunku, tkaniny z ścięgien guanaków, kołnierze z piór: wszystkie te nieużyteczne fatałaszki wykonane są z tą samą starannością, co i broń, za pomocą której muszą sobie zdobyw^Tać codzienne pożywienie *).

Identyczne zupełnie spostrzeżenie czynimy nad Busz-menami. Obok nędznego «karosu», narzucanego jedynie podczas chłodu — istne przeładowanie ozdobami. Widzimy tam: pstre sznury paciorków, utargowane lub skradzione u sąsiednich kupców, skręcone ze ścięgien i zabarwione czerwoną ochrą sznurki, z których zwieszają się zęby, muszle, pazury, skorupy żółwie, różki antylop i inne tym podobne klejnoty, służące poczęści do przechowywania tytoniu i maści, poczęści jako amulety, przeważnie jednak tylko ku ozdobie **).

U Minkopiów, którzy wogóle nie znają żadnej odzieży ochronnej, znalazł Man az 12 rozmaitych rodzajów wstęg i sznurków, zawieszanych na szyi przez przedstawicieli obojga

*) Ratzel: Volkerkunde, II, 672, z rysunkami. Ładny zbiór ozdób z Ziemi Ognistej znajduje się w Rzymie w INiuzeo Kirchneriano.

**) Fritsch: 430.

http://rcin.org.pl