94289501 djvu

FIZYOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO 375

tu wchodzą w rachubę, są to nietylko nerwy skóry, ale także i nerwy mięsni, ścięgien, więzadeł i stawów, to też touus kończyny bardzo mało się zmniejsza, jeżeli się z niej ściągnie skórę.

Działanie to wyobrażamy sobie w ten sposób: Każde ustawienie kończyn drażni mechanicznie głębsze tkanki, rozciągając jedne, uciskając drugie i t. d., a to podrażnienie wywołuje odruchowo stan czynny ośrodków ruchowych. Ośrodki takie niewątpliwie znajdują się w rdzeniu pacierzowym, dowodzi tego bowiem zachowanie pewnego tonus mięśniowego pomimo wysokiego przecięcia rdzenia pacierzowego.

Ale oprócz tego utrzymują tonus mięśni szkieletu także i wyższe części środkowego układu nerwowego i to zarówno półkul mózgowych t. i kory mózgowej i zwojów podkorowych, jak i móżdżku. Podniety dośrodkowe, których rezultatem jest ten tonus, mogą dochodzić do ośrodków nietylko przez korzonki tylne, przewodzące czucie dotykowe i mięśniowe, ale i innymi nerwami zmysłowymi. Pewne n. p. doświadczenia Ewalda przemawiają zatem, że za pośrednictwem zakończeń nerwu słuchowego w przedsionku i łukach labiryntu dochodzą do układu nerwowego podniety, wpływające wybitnie na tonus mięśni. Wreszcie nie jest wykluczone, że stan to-niczny ośrodków ruchowych jest utrzymywany i przez podniety działające bezpośrednio na nie miejscowo, i to podniety chemiczne dostarczone przez krew. Podnietami temi mogą być bądź produkty przemiany materyi, bądź też wytwory wydzielania wewnętrznego pewnych narządów. Wiemy to n. p. o wydzielinie nadnercza, która jak to pierwsi wykazali Cybulski i Szymonowicz ma wybitny wpływ na tonus mięśni szkieletu.

Ośrodki czynności wegetacyjnych.

Fizyologia krążenia, trawienia, wydzielania i narządów mo-czopłciowych poucza nas, że i czynności wegetacyjne zależą w wysokim stopniu od układu nerwowego, który dostarcza podniet do tych czynności i utrzymuje je, lub wybitnie na nie wpływa.

Znaczna część takich ośrodków wegetacyjnych znajduje się w rdzeniu kręgowym i jest w związku z układem współczulnym. Podzielić je możemy na ośrodki unerwiające mięśnie gładkie i ośrodki zaopatrujące gruczoły.

Co do mięśni gładkich, wchodzą tu w rachubę przedewszy-