P3280012
głównymi drzwiami. Jest to formuła interesująca, gdyż próbowano w niej wyzyskać symboliczne znaczenie wyobrażeń przestrzennych istniejących w języku. I znowu — jak się zdaje — stanem optymalnym, do którego nowomowa dąży, jest nadanie wyraźnych znaczeń symbolicznych wszystkim elementom, które wchodzą w jej skład. Znaczeń symbolicznych, które nie ograniczałyby się do przygodnych użyć i odznaczały się trwałością. Symbolizaeji może podlegać każdy element języka, w tym także imiona własne (operowanie nazwiskami typu Wiesenthal czy Dajczgewand w propagandzie okresu marcowego). Konsekwencją takiej symbolizaeji jest używanie ich w liczbie mnogiej, a więc czynienie z nich słów pospolitych.
Innym przykładem działania czynników wartościujących w nowomowie bywa szyk wyrazów. Następstwo słów ma odpowiadać hierarchii zjawisk przez nie oznaczanych. Obowiązuje formuła „partia i rząd” (bądź oboczna względem niej: „kierownictwo partyjne i rządowe”), powiedzenie „rząd i partia” byłoby w obrębie tego języka niemożliwością. Niekiedy szyk wyrazów ma charakter rytualny i służy nadaniu wypowiedzi zabarwienia patetycznego. Z tej pewnie racji zawsze mówiło się „pokój miłujący naród radziecki”, nigdy zaś „miłujący pokój”, choć ten szyk byłby w polszczyźnie naturalniejszy.
Osobna sprawa to występująca w nowomowie metaforyka^zy — ogólnie — tropy i figury. Jest ich dużo. Andriej Siniawski w jednym ze swych esejów zwrócił uwagę, że cechą charakterystyczną okresu stalinowskiego było to, iż obowiązywało swojego rodzaju udosłownienie metafor i wszelkiego rodzaju formuł języka publicystycznego; służyło to zacieraniu granic między językiem a światem, do którego on się odnoś i, było więc jednym z przejawów magii językowej. Tutaj chciałbym zwrócić uwagę na co innego: udosłownianie metafor stanowi część składową szerszego zjawiska — instytucjonalizacji tropów. Metafora nabiera niejako mocy obowiązującej, przestaje być przygodną formułą, rytualizuje się, staje się koniecznym wyposażeniem języka. „Wrogowie wszelkiej maści" — metafora użyta przez Gomułkę w słynnym przemówieniu z 19 marca 1968, wyrugowała — na pewien przynajmniej czas — wszelkie inne ogólne określenia wroga, uniemożliwiła powiedzenia w rodzaju „wrogowie wszelkiego typu”, „wrogowie z prawa i z lewa” czy nawet „wszyscy wrogowie” lub „różni wrogowie”.
Interesujące jest, w jakich polach znaczeniowych kształtuje się metaforyka. Najbardziej rzuca się w oczy militaryzacja tropów. Fakt ten podnoszono już wielokrotnie, nie będę się więc nim zajmował. Zwrócę uwagę — przykładowo — na inną sferę słownictwa, która w nowomowie odgrywa dużą rolę, zwłaszcza w tekstach atakujących konkretne osoby. Jest to słownictwo wzięte z życia potocznego, odwołujące się do obiegowych wyobrażeń
14
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
P3280012 głównymi drzwiami. Jest to formuła interesująca, gdyż próbowano w niej wyzyskać symboliczne
DSC04177 (2) głównymi drzwiami. Jest to formuła interesująca, gdyż próbowano w niej wyzyskać symboli
?wiadomy umys? D Chalmers3 superweniencja a wyjaśnienie przy tym wiedzę, czym jest ciepło. Jest to
P3280008 w przypadku nowomowy. Jest to wszakże złudzenie. Jedną z jej podstawowych właściwości jest
INCOTERMS 2012 INCOTERMS ~> INTERNATIONAL COMMERCIAL TERMS - jest to formuła
skanuj0051 bmp 112 Aneks jest to dobra praktyka, gdyż sprawia, że w efekcie co cztery lata trzeba uc
pierwszym roku studiów licencjackich (głównym powodem jest to, że prawie wszyscy studenci z innych k
Obraz5 2 może wykazywać różnice wytrzymałości na zginanie nawet do 40%. Jest to istotna informacja,
Magazyn6 86 82 Kozy Nr. 51 dostatkiem zieleniny. Jest to zjawisko normalne, gdyż zwierzęta te
Magazyn6 86 82 Kozy Nr. 51 dostatkiem zieleniny. Jest to zjawisko normalne, gdyż zwierzęta te
Uruchomienie i sprawdzenie programów sterowania - 7- T3 - GŁÓWNY WYŁĄCZNIK Jest to kluczyk służący d
14531 img356 6.3. Geometria ostrza 85 Przekrój F-F • kąt przyłożenia główny a0 jes
P3280008 w przypadku nowomowy. Jest to wszakże złudzenie. Jedną z jej podstawowych właściwości jest
333. SZKODA I ODSZKODOWANIE. Szkoda jest to naruszenie interesu wierzyciela które wyraża się w prawi
0000075 (7) 80 otorbione, lecz jest to bardzo mylące, gdyż mimo to nierzadko naciekają szeroko
I. FUNKCJE ZMIENNEJ ZESPOLONEJ Łatwo sprawdzić, że nie jest to funkcja holomorficzna, gdyż nie spełn
więcej podobnych podstron