P1010494
326
Ronłirr OrtiAK
*
*
*r
Urran tożsamości - w świetle ustaleń Alphena dotykająca nie tylko zdeformo-w*oc figury malarskie, ket wprowndźMjąc* w stan rozbicia podmiot postrrcgajęcy wydaje się tą cechą malarstwa Bacona, która najsilniej zbliżyła Różewicza do jcfto twór ctośd. Kompozycja poematu Brands Bacon, czyli Ditgo I''elizcfHez na fotelu dentytty< t.nynt powtarza doświadczenie utraty tożsamości; dokładniej - jest zapisem nieustającej wal ki o jej odzyskanie, o określenie Ja" wobec pożądania / wobec „Innego" utrwalonego w kolejnych obrazach ciał. Ciała te zdają się poruszać w głąb siebie, bez określonego kierunku ani celu. Ruch na obrazach Bacona symbolizuje przemianę - starzenie się i rozkład — przynoszące cierpienie postaciom"**. Pbemar Różewicza chce ten proces zatrzymać - „unieruchomić" malarza. Żeby to zrobić trzeba spokojnie i długo przyglą dać się obrazom. Wtedy to, co u Bacona „Inne" kulturowo, będzie cząstką tego, co ogólne i powszechne.
Różewicz czyni w tym wypadku odmiennie niż Leopold Staff, dla którego to, co „Inne" w kulturze poddane jest represji. W grze z poetyką Staffa Różewicz deklaruje:
Oko Leopolda Staffa jest .okiem poety". (...) Tego rodzaju oko jest darem rzadkim, obok Staffa posiadał je Leśmian, a z żyjących Przyboś. (...) Staff i Przyboś są dosłownie światłoczuli. (...) Dla mnie najbardziej charakterystyczną cechą wierszy Staffa jest ich przezroczystość.14
Tymczasem obrazy ciała w poezji Staffa (potwierdzenie estetycznej Różnicy) łączą się z wątkiem destrukcji i cierpieniem. Zastosowania motywu cielesności, czerpanego z wizualnych doświadczeń podmiotu poruszającego się w świecie antycznych i renesansowych dzieł sztuki, charakteryzuje silne znamię represji. To, co „Inne" w kulturze - wprowadzone w obieg wysokoartyscyczny ze wszystkimi atrybucami piękna jako cechy immanenrnie homoerocycznej w genezie prezentacji ciała — jest w tej poezji widziane z perspektywy pacriarchałnej i wprowadzone do dyskursu władzy „męskiej" w świecie sztuki. Nie jest także inaczej przy wyborze motywów biblijnych - cierpienie jest cechą przyrodzoną św. Sebastiana (Święty Sebastian z tomu Martwa pogoda)'.
Odarty z pozłocistej zbroi precoriańsk/ej, Przytroczony do drzewa i przez pełnych buty Zbirów na smukłym ciele strzałami pokłuty, W nienagannej piękności, jak posąg pogański. Kona święty Sebastian, nagi rycerz pański.
Staff zdecyduje się uczynić z dała co najwyżej „Drogocenne naczynie ducha” (Pochwala z tomu Wysokie drzewa) łub w wyznaniu ducha Michełangela Buonarrociego (żyjącego teraz w każdym kamieniu jak wcześniej „w swym własnym ciele”) przypisze mu funkcję obrazu porywającego spektatora:
Najwyższą doskonałość w zachwycie widziałem!
Dany mi był sen Boga, a siły człowieka...
Nikt tak nie kochał ciała i nie gardził dałem!
Jean Michała Anioła z tomu W daru miecza)
WnMnieUtdmk pOłltódHy Gptottjtt f*6l e|it|>ii||| Mmampo
Cielesne gry w?rakcrwt
winowiftwo«oiywia|ąrym ptwągi Plgmaltom, li
f,.W Mfifti w łinMMj wyUbfUl mf#,
W w»|Mt mym hunf> etAnj, tipini^kl^ bvn%.
KH'i.\ WMtwiwlam tni^nt * M>flu<Uklfl wtoira
Staffowakl dy^lcu ri władzy I „męsku" pff«mor ujawniają iii? itr iigółnie jaskrawo w przemknie Narcyza w N#ryiy (/. tomu uóe/wóy tmlt\ t tiku t etwletdranRi, J* pięknotf doskonal* jttt jeno kamieniem’1 (T^fptyk \nuhl wktkltf • III Km* t tomu W dni* wiww).
Moim w tym miejscu pmtawK ogólną tną. Ifckit gfnetyunie iwiąrany z tym spoaobem pmrrzegania ~ ujawnianym w konstrukcji podmiotu wypowiada! llrytaw), który Tkdeust Róitwia mml nlegdyl „okiem poety* - jest rawtie tekstem na fftitt cic literatury „męskiej" odmiennym, innym, Różnym. 1 samego faktu nastawienia na potntnie wirokowe i tkupienit m miegółnym typie Jwwlufokf ólomlfi j/ji wre żeó czerptnych poprzez /mysi wzroku), pf*y jednoemnyrą zastrzeleniu, U nie idzie o mimetycznotf opisu literackiego; wynika/ mm porenejilni jmkn* ról", (uh pth rwanie podmiotu przez obraz I jednoczesne rozmycie jego roziamofcl, sprowadzenie go do postaci sfeminizowanej. Swą toźsamoU podmiot ów odnajdzie wówr/n tylko w dyskursie miłosnym, w procesie koaleicencjj ja*obra/
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Organ administracyjny jest zatem obowiązany do ustalenia nie tylko cechy danej sprawy jako sprawy in
IMGC87 (3) 76 Zasady nauczania W świetle najnowszych teorii pedagogicznych nie ma powodu utrzymywać
damy, rycerze,?ministki 9 Konstytucja nowej tożsamości nie tylko regularne rysy twarzy czy zgrabna f
DEMOTYWATORY RÓŻNE PACZKAP0 SZT FOTO (326) -i—Grzybki nie tylko ludzie je spożywają www.demotywator
CCF20090704 011 24 Część I dzić, że owa moc jest tożsama z tym, co zrodziła? Źródło nie jest tożsame
CCF20090704 096 W drodze W literaturze filozoficznej i nie tylko filozoficznej spotykamy także inne
31. Dybiec Julian, Nie tylko szablą : nauka i kultura polska w walce o utrzymanie tożsamości na
CCF20120403 015 NOWOCZESNOŚĆ I TOŻSAMOŚĆ szóści kobiety chcą nie tylko, żeby je po prostu kochać, al
CCF20120403 019 NOWOCZESNOŚĆ I TOŻSAMOŚĆ (7) W czystej relacji jednostka nie tylko „rozpoznaje dm* .
więcej podobnych podstron