278 279 (6)

278 URAZY 1 USZKODZENIA SPORTOWE

Uszkodzenie U! stopnia - leczenie operacyjne - zeszycie uszkodzonych wię-zadeł. Wskazania do zabiegu rekonstrukcyjnego uszkodzonych więzadeł (wg Passlera, Bergera i Marża) istnieją, gdy na zdjęciach czynnościowych stawu skokowego w pozycji przednio-tylnej stwierdza się odchylenie kości skokowej o 50° lub przesunięcie jej o 5 mm w projekcji bocznej. Konieczne jest następnie unieruchomienie na 6-8 tygodni. W doleczaniu pooperacyjnym stosuje się też but stabilny Adimed przez 6 tygodni, z początkiem obciążenia kończyny nawet od 10 dnia po zabiegu. Przez pierwsze 3 tygodnie but jest również stosowany w nocy. Zastosowanie buta stabilnego umożliwia podjęcie treningów sportowych po upływie 8 tygodni, aż u 68% chorych (Passler).

W okresie doleczania wskazane jest noszenie obuwia stabilizującego piętę -but musi mieć szeroki, podwyższony obcas, wysunięty o około 3 mm po stronie uszkodzenia.

Uwaga! W przypadkach tzw. ciężkich skręceń stawu skokowego możemy mieć do czynienia z chwilowym nadwichnięciem. a nawet pełnym zwichnięciem stawu, które ulega natychmiast samoistnemu nastawieniu. Jeżeli takie uszkodzenie aparatu więzadłowo-torebkowego zostanie przeoczone lub zlekceważone (zbyt krótkie unieruchomienie, zaniechanie leczenia operacyjnego) dojdzie do powstania stawu niestabilnego, czyli do nawracających podwichnięć stopy.

Dodać należy, że w poważniejszych uszkodzeniach aparatu torebkowo-wię-zadłowego (II i III stopień) czas usprawniania po leczeniu operacyjnym jest tylko nieznacznie krótszy w porównaniu z metodami zachowawczymi.

W chwili obecnej panuje pogląd, że jedynie leczenie czynnościowe może przywrócić pełną funkcję stawu skokowego, gdyż unieruchomienie stawu skokowego wpływa ujemnie na stan chrząstki stawowej jak również opóźnia proces gojenia. Kształtowanie struktur kolagenowych blizny następuje tym wcześniej im wcześniej dozowane siły pociągania działają na tworzącą się bliznę. Z tego powodu stosowane czasowo stabilizatory stawu skokowego, np. but stabilny Adimed, czy inne spełniają swoją rolę lepiej niż okrężny opatrunek gipsowy. Zdejmowane okresowo stabilizatory umożliwiają prowadzenie ograniczonej. kontrolowanej ruchomości stawu, początkowo w niewielkim zakresie zgięcia grzbietowego i podeszwowego stopy (10°-20°). Dobre zabezpieczenie (ograniczenie) ruchów supinacyjno-pronacyjnych stopy i pełna stabilizacja pięty w stabilizatorze pozwala pacjentowi obciążać kończynę już po upływie 10-14 dni.

Ponieważ już po około 14 dniach unieruchomienia stawu w opatrunku gipsowym ubytek siły mięśniowej wynosi około 25% (badania Huttingera), konieczne są ćwiczenia izometryczne. Pożytek przynosi elektrostymulacja mięśni, gdyż intensywność skurczu mięśni jest nierzadko ograniczona ze względu na ból, jak również przejściowe pourazowe zaburzenia unerwienia.

Korzystną poprawę koordynacji mchowej kończyny zapewniają ćwiczenia na ergometrze rowerowym.

Do tzw. aktywacji odruchów prorpioceptywnych przystępuje się z momentem podjęcia obciążania kończyny (ćwiczenia na nierównym podłożu, np. na ...ścieżce chodzenia” z różnorodnie ukształtowanymi podłożami).

Dodatkowe zabezpieczenie stawu we wczesnym okresie przywracania funkcji kończyny zapewnia wysunięty obcas w specjalnym bucie sportowo-trenin-gowym.

W przypadku sportowców wyczynowych problemem jest ponowna integracja sportowca (po wygojeniu uszkodzenia) do treningu grupowego. Pożytek przynosi adaptowany trening zastępczy, uwzględniający czynnik kondycyj-no-wytrzymałościowy. Nie należy też zapominać, że chęć szybkiego powrotu na boisko, itp. może unicestwić, lub poważnie zmniejszyć, uzyskany żmudnymi wysiłkami wynik leczenia.

Neuropatia nerwu piszczelowego (Zespół kanału stępu)

Mianem Zespołu kanału stępu określa się ciasnotę kanału powodującą neu-ropatię nerwu piszczelowego lub jego rozgałęzień.

Neuropatia nerwu piszczelowego tylnego jest częstą przyczyną dolegliwości ze strony stopy i występuje częściej niż się wydaje (np. w złamaniach kości podudzia i stopy). Choroba jest zbyt rzadko rozpoznawana, przeto zazwyczaj niewłaściwie leczona.

M. flexor hallucis longus

Bursa retrocalcanea

Bursa retrotendinea

Bursa subcalcanea Rozcięgno podeszwowe

Tendo

Przedział

M. tibialis posterior M. flexor digitorum A. et Vv. tibialis posterior N.

Przedział przyśrodkowy

Ryc. 8.5. Przedziały powięziowe okolicy stawu skokowego.