P4200179

98

pierwsza - Prolegomena

_lUn:XJ, _TvIko ie. widzicie. K tvm w^szystkim my też chcielibyśmy więcej ^ oionłor się ubrać, w\*gt>dniej i rdrowiej mieszkać, mieć nowoczes-_w k'karst\>» w mmc choroby, jednym słowem, lepiej i dłużej żyć" (Kula

6*^lk

l_csacae powaiidejsze zastrzeżenia budzi relaWwizm kulturowy jako t^orui » riłorotia czK»vieka caraz jako relatywizm wartości. Począwszy od _kvMV:a 1*1 szc>ćvl/iesi^tych XX wieku zastrzeżenia te są coraz dob»itniej

formułowane.

^    ozęsciej nvjn.rite badania prz\ noszą wyniki nakazujące bada-

cj\xu. niekied\ wbrew nim samvm. kwestionować bezę, że człowiek jest wyłącznie wytworem kultury- i nie ma żadnych, czy to gatunkowych, czy _rjr-_v-_vr^_v skłonności wnxizonvch. Kryzys teorii i filozofii relatywizmu następuje także w rezultacie prób wprowadzenia perspek-tvwy biologii ewolucyjnej do nauk społecznych -

Przeiawem tegv> kiyz\"su jest zainteresowanie powszechnikami kul-tumwymt a także prawem naturalnym, zarówno w wersji religijnej, jak i Swieckieł-

\V odniesieniu do powszechników znamienny jest przypadek ame-r-v kańskiego uczonego, Donalda E. Browna, Prowadził on wraz z Donaldem    ensem w 19“4 roku seminarium poświęcone seksualności czło-

uieka. \a t\r.i sen\inariun\ Symbns przedstawiał pierwszy szkic swojej Książki w której dowodził, że nriędzy płciami istnieją p*ewne przyrodzo-

owe różnice. Brown, przekonany o prawdziwości teorii lu kulturowego i tałszywości tezy Symonsai, założvł się z nim, taką zbh'rowość ludzką, w której różnice między mężczyz-"ar;v. a kobietami będą :się przedstawiały- odwrotnie niż to opisuje Sv-nKns Następnie zaczął poszukiwania i... przegrał zakład. Sprowokowało co to do zajęcia się powszechnikazni ku 1 turówymi i napisania o nich książ-bowiem, że wiedza o pow^szechnikach kulturowych wy-rdatywizmowi kulturowemu wyraźne granice (Brown 1991).

Relatywizm wartości budzi zastrzeżenia nie t\-lko rzeczników dok-reiicinych. przekonanych o istnieniu ustanowionych przez Boga p*o-wsziechnych norm moralnych, których przestrzeganie obowiązuje wszyst-Antropolog francuski i twórca strukturalizmu, CTlaude Lóvi-

pułapkę czyhającą kulturowego. Kwestiono-zakazu oceniania zła skazuie na bezradność

|się jako zionie ma uzasadnienia dla ^{1 w} st«»unku do tego. co go otacza, niż do tego, z czvm s*ę ^w kulturach obcych. Jednocześnie nie może    ^ ndnnwieM

zio będące częśdą tego w

iwentnego zisdennika

powszechnych norm

P^ktyk obcych kultur w kategoriach dobm *^ro**^oc *ejĘ5<> w-szystkiego. co we w’łasnej|

^łnei miary dobra i zła, człowiek

'W

łasnej

może kultury

c się odpow Proponow anyn"*