DSCF6731

Osiemnastowieczny klasycyzm 319

wał, zbierał książki i dzieła sztuki oraz polepszał metody uprawy ziemi i dobrobyt swoich pracowników. Także i to stało się wzorcem naśladowanym przez właścicieli ziemskich w osiemnastowiecznej Anglii.

436 William Kent: klatka schodowa w domu przy Berkeley Sąuare 44 (1742-1744) w Londynie

nie) uw... wzorów: I w Villa B wzorów j Na konie młodszy iwToska ted Ulustr

specjalnie dlań zakupionych we Włoszech przez lorda Leicester. Plan Holkham Hall, z czterema odsuniętymi od głównego korpusu pawilonami, został zainspirowany nie zrealizowaną Villa Mocenigo Palladia, lecz jego najbardziej spektakularne wnętrze, łączące westybul z klatką schodową, jednoczyło w sobie motywy z kolumnowych bazylik starożytnego Rzymu, witruwiańskiej „sali egipskiej" oraz wygiętego kolumnowego ekranu Palladia w kościele II Re-dentore w Wenecji (s. 210). Podobny kontrast między powściągliwą palladiańską fasadą a „dramatycznie" ujętym wnętrzem obserwujemy w jednej z ostatnich budowli Kenta - domu na Berkeley Square 44 w Londynie, wzniesionym w latach 1742-1744 dla lady Izabeli Finch. Mieści on jedną z najbardziej dynamicznych barokowych klatek schodowych w kraju, a także salon z kasetonowym malowanym sklepieniem rywalizującym z analogicznymi rozwiązaniami Giulia Romano w Palazzo del Tć (s. 195). Tak więc dom ten streszcza w sobie historię architektury włoskiej od maniervzmu, poprzez palladianizm, aż po barok.

Pola Elizejskie w Stowe, Buckinghamshire, oraz ogród w Róusham Oxfordshire, oba z lat trzydziestych, przetrwały ze swynu licznymi klasycznymi budowlami ogrodowymi i,•kr znakomite i wymowne przykłady pionierskiego gen- . . Kenta w rozwijaniu koncepcji malowniczego ogn . ■ cni tektury krajobrazowej. Intencje Kenta

i jego mecenasów przy tworzeniu tych nostalgicznych światów • / ich budowlami nawiązującymi do an

tycznych ■ ■ v. ielorakie i zróżnicowane. Mogły być kon-sekwenc. ■- ••• edycji. Pierwszą z nich były malowane heroiczn-. .- - . laude a Lorraine'a (1600-1682) i Nico-

lasaPoir ,4 k/»s ) z ich wizjami klasycznych świątyń i ru :ch sceneriach. Kolejna tradycja to wło

skie ogw. ■... '.msowe, z których kilka Kent najwyraź-I wierne rekonstrukcje antycznych pierwo-■ > ład półkole z popiersi rzymskich cesarzy ne nad jeziorem Garda stanowi jeden ze u iątvni Brytyjskich Zasłużonych w Stowe. racją mogły być listy, w których Pliniusz ,1! swoje niezwykłe wille w Laurentinum fibert Castell w Villas of the Ancients Illustra-M wille starożytnych), opublikowanych w roku 1728 z dedykacją dla lorda Burlington, zrekonstruował willę Pliniusza w Toskanii, dostarczając niejako wzorca na połączenie regularnego symetrycznego domu z nieregularnym ogrodem wychodzącym na otwarty wiejski krajobraz. Pliniusz opisał, jakie życie prowadził w swoich willach. Odpoczywając tu od obowiązków wobec państwa, polo

mr.

HflPRMR