larsen1401

52. Traumatologia 1401

istnieje u nich zwiększone ryzyko zachłyśnięcia w trakcie wprowadzania do znieczulenia oraz wyprowadzania ze znieczulenia. W celu zmniejszenia ryzyka zachłyśnięcia kwaśną treścią żołądkową, często zaleca się stosowanie antagonistów receptora H₂. Jeżeli operacja jest przeprowadzana w ciągu jednej godziny po podaniu cimetydyny lub ranitydyny, to nie można liczyć się z ich działaniem profilaktycznym. W takich przypadkach podaż tych leków jest zbędna. Natomiast wlew dożylny (przez ok. 10 min) 300 mg cimetydyny co najmniej na 1 godz. przed rozpoczęciem znieczulenia wyraźnie zmniejsza ryzyko związanego z aspiracją kwaśnej treści żołądkowej zachłysto-wego zapalenia płuc.

2.4 Transport pacjenta do sali operacyjnej

Transport chorego z ciężkimi obrażeniami do sali operacyjnej jest często fazą krytyczną, zwłaszcza gdy oddział pomocy doraźnej i blok operacyjny znajdują się daleko od siebie. Do transportu pacjenta z niestabilnymi lub zagrożonymi funkcjami życiowymi niezbędne są przenośne respiratory, monitory transportowe z krzywą EKG, kapnometr i sprzęt do inwazyjnego pomiaru ciśnienia tętniczego, leki stosowane w stanach nagłych, stojaki do kroplówek itp.

Należy także zwrócić uwagę na następujące odrębności:

► U pacjentów z hipowolemią podczas ich przekładania i szybkiego transportu dochodzi do gromadzenia się krwi i spadku powrotu krwi żylnej z obniżeniem ciśnienia tętniczego i pojemności minutowej serca. Odpowiedzialne za to jest oddziaływanie siły ciężkości przy zaburzonej aktywności odruchowej w układzie krążenia. Z tego powodu transport pacjenta powinien być oszczędzający bez gwałtownych ruchów noszy transportowych! Podczas transportu należy kontynuować podaż płynów.

► Szczególna ostrożność wskazana jest przy urazach kręgosłupa szyjnego, urazowemu porażeniu poprzecznemu należy zapobiegać odpowiednim ułożeniem pacjenta. Podczas transportu odcinek szyjny kręgosłupa powinien być unieruchomiony (przeprost odcinka szyjnego kręgosłupa).

► Chorzy z urazami czaszkowo-mózgowymi, którzy zostali wcześniej zaintubowani, podczas transportu powinni być poddani wystarczającej sedacji, aby w ten sposób zapobiegać u nich zwyżkom ciśnienia śródczaszkowego spowodowanym kaszlem, parciem lub ruchami obronnymi.

2.5 Postępowanie

przed wprowadzeniem do znieczulenia

Ponowna ocena. Po przybyciu pacjenta z ciężkim urazem do sali operacyjnej należy ponownie ocenić u niego funkcje życiowe. Szczególną uwagę powinno się zwrócić na drogi oddechowe i wymianę gazową w' płucach, a także na stan nawodnienia, ciśnienie tętnicze, tętno oraz stan świadomości. U pacjenta zaintubowanego już w sali pomocy doraźnej należy ponownie skontrolować położenie rurki intubacyjnej, jej drożność oraz skuteczność oddychania.

Następnie, zwłaszcza u pacjentów z urazami mnogimi, bezpośrednio przed indukcją znieczulenia (a także podczas zabiegu!) trzeba ponownie zwrócić uwagę na możliwe obrażenia, które mogły zostać przeoczone w początkowej fazie leczenia. Znaczenie mają tutaj:

- urazy głowy, kręgosłupa szyjnego lub gałek ocznych;

- urazy dróg oddechowych;

- złamania żeber, stłuczenie płuc, odma opłucno-wa, krwiak opłucnej, pęknięcie przepony;

- stłuczenie serca, tamponada serca, pęknięcie aorty.

Dostępy dożylne i podaż płynów. U pacjentów z urazem wielonarządowym oraz przy zabiegach, podczas których zgodnie z doświadczeniem można liczyć się ze znaczną utratą krwi, należy jeszcze przed rozpoczęciem znieczulenia założyć wystarczającą liczbę kaniul dożylnych o dużym przekroju. Umożliwią one szybkie uzupełnianie łożyska naczyniowego płynami. Jeżeli istnieją trudności z założeniem kaniul do żył obwodowych, np. z powodu obkurczenia się naczyń krwionośnych w przebiegu hipowolemii, wówczas należy wprowadzić krótkie cewniki o dużym przekroju (np. cewnik typu Shal-dona) do centralnego systemu żylnego, np. przez i szyjną wewnętrzną. Kaniulacja i podobojczykowej we wstrząsie krwotocznym, z powodu wysokiej częstości powikłań, wynoszącej ok. 5% (odma opłucnowa, krwiak opłucnej, puchliny opłucnej), powinna być wykonywana tylko przez doświadczonego lekarza. W przypadkach nagłych można także kaniulizować i udową krótkim cewnikiem o dużym