X
Małgorzata Schlegel-Zawadzka
Zakład śywienia Człowieka
Instytut Zdrowia Publicznego
Wydział Ochrony Zdrowia
Collegium Medicum UJ
Ul. Grzegórzecka 20,
31-531 Kraków,
Tel. 012-431-26-97
WODA
NORMY I ZALECENIA
MSZ
I
I
F
A
E
C
A
U
C
I
L
N
T
A
O
T
L
E
L
S
E
I
M
G
E
A
D
J
S
C
A
T
E
A
T
C
I
S
O
R
L
E
L
V
E
I
A
G
N
I
U
I
A
.
I
M
C
E
I
D
D
T
.
A
M
D
C
N
C
U
C
F
L
V
I
AQUA HAERET
Woda się zatrzymuje
Sprawa nie idzie
Są trudności
MSZ
Maxime E. Buyckx Dyrektor
Nutrition and Health Sciences, The Beverage
Institute for Health and Wellness, The Coca-Cola Co.
Atlanta, Ga USA
Kristin J. Reimers Associate Director, The Center
for Human Nutrition, Nebraska, USA
Lim Chin Leong Fabian Head Military Physiology
Laboratory, Defence Medical and Environmental
Research Institute, Singapore
Płynowe kompartmenty
Płynowe kompartmenty
Śródnaczyniowy
Pozanaczyniowy
Gradient osmotyczny
Gradient hydrostatyczny
Międzykomórkowe
Płyny w krwiobiegu
Śródkomórkowe
(zewnątrzkomórkowe)
Zdolność do obrony a\ do
utraty płynu = 2% masy ciała
Nadmiar płynów
Nerka Pęcherz
Efekty wypicia płynu
Efekty wypicia płynu
" 2 godz. Pedałowania 62% to 67%
VO2max
" 35 oC, 50% Rh
" Mała ilość płynu: 300 mL/h
" Średnia ilość płynu: 700 mL
" Du\a ilość płynu: 1200 mL
Coyle EF and Montain SJ
Med Sci Sport Exer 24: 671-678, 1992
Wypicie płynów i psychofizyczne funkcje
Wypicie płynów i psychofizyczne funkcje
Hours of fluid restriction Hours of fluid restriction
1 badanie: Zwyczajowe picie
2 badanie: Ograniczenie picia przez
37 godz.;
Utrata 2.68% BW
Maughan RJ Eur J Clin Nutr
57(Suppl): S19-S23, 2003
Hours of fluid restriction
Kiedy i jak du\o pić ?
Podwy\szona
Zmniejszone
aktywność
ryzyko z
fizyczna
powodu
zaburzeń
gorąca
?????????????
Woda niezbędny składnik
Woda niezbędny składnik
od\ywczy
od\ywczy
Trawienie
Trawienie
Absorpcja
Absorpcja
Krą\enie
Krą\enie
Wydzielania
Wydzielania
Regulacja temperatury
Regulacja temperatury
Metabolizm
Metabolizm
Główny składnik ciała
Główny składnik ciała
Wydalanie wody
Wydalanie wody
Nieświadome - niezale\ne
Nieświadome - niezale\ne
- skóra
- skóra
- respiracja
- respiracja
Pot
Pot
Mocz
Mocz
Kał
Kał
Patologia
Patologia
Dzienne wydalanie wody jest zró\nicowane, zarówno
u tej samej osoby jak i między ró\nymi osobami.
Szerokie zró\nicowanie w objętości wydzielanego potu
i jego stopnia.
Sweat Volume Sweat rate
4.00
" 18 lekkoatletów
3.50
" Bieg w 35 oC i 40% - 50% Rh
3.00
2.50
2.00
1.50
1.00
0.50
0.00
0 5 10 15 20
Lim et al. 2006.
Individual Subjects
Sw eat Vol (L0 and Sw eat rate (L/h)
Ocena stanu nawodnienia
Ocena stanu nawodnienia
Nie ma uniwersalnych metod oceny
Nie ma uniwersalnych metod oceny
Nie ma uniwersalnej definicji odwodnienia
Nie ma uniwersalnej definicji odwodnienia
Kliniczne metody
Kliniczne metody
Historia
Historia
Badanie fizykalne
Badanie fizykalne
Pomiar zmian masy ciała
Pomiar zmian masy ciała
Mocz
Mocz
Metody badawcze
Metody badawcze
Całkowita zawartość wody w organizmie
Całkowita zawartość wody w organizmie
Wskazniki krwi: osmolalność, sód,
Wskazniki krwi: osmolalność, sód,
objętość
objętość
Wskazniki moczu: objętość, kolor, cię\ar
Wskazniki moczu: objętość, kolor, cię\ar
właściwy, osmolalność
właściwy, osmolalność
Zmiany masy ciała
Zmiany masy ciała
Wpływ chronicznego łagodnego
Wpływ chronicznego łagodnego
odwodnienia na zdrowie
odwodnienia na zdrowie
Obni\enie aktywności ruchowej,
Obni\enie aktywności ruchowej,
spowolnienie czynności umysłowych,
spowolnienie czynności umysłowych,
wydzielania gruczołów ślinowych
wydzielania gruczołów ślinowych
Podwy\szenie ryzyka powstawanie kamieni
Podwy\szenie ryzyka powstawanie kamieni
nerkowych u osób podatnych,
nerkowych u osób podatnych,
powstawanie nowotworów dróg moczowych, okrę\nicy,
powstawanie nowotworów dróg moczowych, okrę\nicy,
raka piersi,
raka piersi,
rozwój chorób zębów,
rozwój chorób zębów,
zaparć,
zaparć,
zaburzeń w przemianach białek i tłuszczy,
zaburzeń w przemianach białek i tłuszczy,
dolegliwości gerontologicznych,
dolegliwości gerontologicznych,
wystąpienie otyłości u dzieci,
wystąpienie otyłości u dzieci,
wypadnięcie zastawki u osób podatnych
wypadnięcie zastawki u osób podatnych
Mity o kofeinie, odwodnieniu i inne
Mity o kofeinie, odwodnieniu i inne
Kofeinowe napoje odwadniają
Kofeinowe napoje odwadniają
Pij 8 szklanek wody codziennie
Pij 8 szklanek wody codziennie
Na ka\dy kofeinizowany napój, który
Na ka\dy kofeinizowany napój, który
wypijesz musisz wypić tyle samo wody
wypijesz musisz wypić tyle samo wody
aby zrekompensować jej utratę...
aby zrekompensować jej utratę...
Woda do picia nawadnia lepiej ni\ inne
Woda do picia nawadnia lepiej ni\ inne
napoje
napoje
8x8 powinno być wody do picia i jest to
8x8 powinno być wody do picia i jest to
dodatkowa ilość do pozostałych napoi
dodatkowa ilość do pozostałych napoi
Czy kofeina odwadnia?
Czy kofeina odwadnia?
Kofeina nie ma diuretycznego
Kofeina nie ma diuretycznego
efektu u ludzi, którzy
efektu u ludzi, którzy
normalnie konsumują kofeinę
normalnie konsumują kofeinę
Kofeina mo\e wywoływać
Kofeina mo\e wywoływać
efekt diurezy u osób, które jej
efekt diurezy u osób, które jej
nie konsumują
nie konsumują
Tylko cztery dni abstynencji są
Tylko cztery dni abstynencji są
potrzebne aby być podatnym
potrzebne aby być podatnym
1 4 dni spo\ycia rozwijają
1 4 dni spo\ycia rozwijają
tolerancję
tolerancję
Rozwój zaleceń dot.
Rozwój zaleceń dot.
nawadniania w USA
nawadniania w USA
1941 USA RDAs: nie było wspomniane
1941 USA RDAs: nie było wspomniane
o wodzie
o wodzie
1989 USA RDAs: 3 strony tekstu,
1989 USA RDAs: 3 strony tekstu,
5 publikacji
5 publikacji
2004 USA DRIs: 80 stron tekstu, 24 strony
2004 USA DRIs: 80 stron tekstu, 24 strony
publikacji (ok. 300 pozycji)
publikacji (ok. 300 pozycji)
Dietary Reference
Dietary Reference
Intakes for Water,
Intakes for Water,
Potassium,
Potassium,
Sodium, Chloride,
Sodium, Chloride,
and Sulfate
and Sulfate
Copyright 2005 by the
Copyright 2005 by the
National Academy of Sciences
National Academy of Sciences
DRIs for Water & Electrolytes,
DRIs for Water & Electrolytes,
2004
2004
Chocia\ woda jest traktowana jako
Chocia\ woda jest traktowana jako
najwa\niejszy płyn do utrzymywania
najwa\niejszy płyn do utrzymywania
nawodnienie, to płyny w ró\nego typu
nawodnienie, to płyny w ró\nego typu
napojach i \ywności mają istotny udział w
napojach i \ywności mają istotny udział w
pokryciu codziennego zapotrzebowania
pokryciu codziennego zapotrzebowania
na płyny.
na płyny.
DRIs for Water & Electrolytes,
DRIs for Water & Electrolytes,
2004
2004
Jakkolwiek niskie spo\ycie wody zostało powiązane z
Jakkolwiek niskie spo\ycie wody zostało powiązane z
niektórymi przewlekłymi chorobami, to jednak te
niektórymi przewlekłymi chorobami, to jednak te
dowody nie są wystarczające do wprowadzenia
dowody nie są wystarczające do wprowadzenia
zaleceń dla wody w rozumieniu zmniejszenia ryzyka
zaleceń dla wody w rozumieniu zmniejszenia ryzyka
chorób przewlekłych. Zamiast zaleceń wprowadzono
chorób przewlekłych. Zamiast zaleceń wprowadzono
wystarczające spo\ycie (Adequate Intake AI) dla wody
wystarczające spo\ycie (Adequate Intake AI) dla wody
celem zapobiegania szkodliwych, głównie ostrych,
celem zapobiegania szkodliwych, głównie ostrych,
efektów dehydratacji, które wywołują metaboliczne i
efektów dehydratacji, które wywołują metaboliczne i
funkcjonalne zaburzenia.
funkcjonalne zaburzenia.
DRIs for Water & Electrolytes,
DRIs for Water & Electrolytes,
2004
2004
Całkowite spo\ycie wody obejmuje
Całkowite spo\ycie wody obejmuje
wodę do picia, wodę w napojach,
wodę do picia, wodę w napojach,
i wodę będącą częścią \ywności
i wodę będącą częścią \ywności
(znajdującą się w niej).
(znajdującą się w niej).
Adequate Intake (AI) DRIs for
Adequate Intake (AI) DRIs for
Water and Electrolytes, 2004
Water and Electrolytes, 2004
Dzieci
Dzieci
1-3 lat = 1,3 L
1-3 lat = 1,3 L
4-8 lat= 1,7 L
4-8 lat= 1,7 L
Młodzie\
Młodzie\
9-13 lat= 2,4 L mę\czyzni i 2,1 L kobiety
9-13 lat= 2,4 L mę\czyzni i 2,1 L kobiety
14-18 lat = 3,3 L mę\czyzni i 2,3 L kobiety
14-18 lat = 3,3 L mę\czyzni i 2,3 L kobiety
Dorośli
Dorośli
19-70+ lat = 3,7 L mę\czyzni i 2,7 L kobiety
19-70+ lat = 3,7 L mę\czyzni i 2,7 L kobiety
Czynniki mające wpływ na
Czynniki mające wpływ na
zachowanie związane z piciem
zachowanie związane z piciem
płynów
płynów
Genetyczne: słodki smak, uczucia pragnienia
Genetyczne: słodki smak, uczucia pragnienia
Starzenie się: utrata mechanizmów
Starzenie się: utrata mechanizmów
odczuwania pragnienia, utrata wra\liwości
odczuwania pragnienia, utrata wra\liwości
Dzieci: słodki smak
Dzieci: słodki smak
Temperatura: napoju i środowiska
Temperatura: napoju i środowiska
Aromat i ró\norodność napojów
Aromat i ró\norodność napojów
Opakowanie
Opakowanie
Odległość: na stole, 7 m i 15 m (Engell i wsp.)
Odległość: na stole, 7 m i 15 m (Engell i wsp.)
Czynniki mające wpływ na
Czynniki mające wpływ na
zachowanie związane z piciem
zachowanie związane z piciem
płynów
płynów
Wpływ czynników społecznych: jedzenie
Wpływ czynników społecznych: jedzenie
posiłków i napoi samemu albo w grupie osób
posiłków i napoi samemu albo w grupie osób
Lokalizacja napoju i łatwość jego otrzymania
Lokalizacja napoju i łatwość jego otrzymania
dosięgnięcia
dosięgnięcia
Czynniki środowiskowe takie jak światło,
Czynniki środowiskowe takie jak światło,
temperatura, zapach, czas posiłków, odgłosy
temperatura, zapach, czas posiłków, odgłosy
Jeszcze inne.....
Jeszcze inne.....
Czynniki mające wpływ na
Czynniki mające wpływ na
zachowanie związane z piciem
zachowanie związane z piciem
płynów
płynów
Spo\ycie \ywności
Spo\ycie \ywności
Zawartość wody
Zawartość wody
Owoce i warzywa
Owoce i warzywa
Truskawki, melony, pomarańcze, jabłka,
Truskawki, melony, pomarańcze, jabłka,
80% - 85%
80% - 85%
winogrona, ogórki, sałata, selery, pomidory,
winogrona, ogórki, sałata, selery, pomidory,
kapusta, brokuły, cebule
kapusta, brokuły, cebule
70% - 75%
70% - 75%
Banany, ziemniaki, kukurydza
Banany, ziemniaki, kukurydza
Zbo\a
Zbo\a
Ry\ i makarony 65% - 80%
Ry\ i makarony 65% - 80%
Ugotowane płatki 85% - 90%
Ugotowane płatki 85% - 90%
Mięso, ryby, jajka
Mięso, ryby, jajka
Ryby i owoce morza 70% - 80%
Ryby i owoce morza 70% - 80%
Jajka 65% - 80%
Jajka 65% - 80%
Kurczak, wołowina, wieprzowina, indyk, 45% - 65%
Kurczak, wołowina, wieprzowina, indyk, 45% - 65%
jagnięcina
jagnięcina
Stanowisko w sprawie wysiłku sportowego i przyjmowania
płynów 1996
Zbilansowana dieta z odpowiednia ilością płynów 24 g przed
Zbilansowana dieta z odpowiednia ilością płynów 24 g przed
zawodami
zawodami
500 mL 2 g przed zawodami
500 mL 2 g przed zawodami
Picie w regularnych odstępach w czasie wysiłku (zawodów)
Picie w regularnych odstępach w czasie wysiłku (zawodów)
Celem jest uzupełnienie całej utraty potu
Celem jest uzupełnienie całej utraty potu
Picie maksymalnej ilości, która mo\e być tolerowana
Picie maksymalnej ilości, która mo\e być tolerowana
600 mL/g 1200 mL/g na 4%-8% CHO płynów podczas wysiłku >
600 mL/g 1200 mL/g na 4%-8% CHO płynów podczas wysiłku >
1g
1g
Med Sci Sport and Exerc 28: i vii, 1996
Lim s Fluid Intake Guide
Lim s Fluid Intake Guide
Przed zawodami:
" Zacząć pić noc przed
" Utrzymać mocz klarowny
" Przestać pić 1 h przed pójściem spać
" Przestać pić ~ 1h przed zawodami
W czasie zawodów:
Pić stosownie do odczuwanego pragnienia
Zalecenie: 400 800 mL/h
Po zawodach:
Kontynuować nawadnianie a\
moczu będzie klarowny
Co pić?
< 1 h zawodami: Woda
> 1 h zawodami: Napoje dla
sportowców 6-8% CHO
~1% soli
Dziękuję!
Dziękuję!
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Higiena zywnosci 2Higiena zywnosci 1Higiena zywnosci 3ROLA POSZCZEGÓLNYCH SKŁADNIKÓW ŻYWNOŚCIOWYCH A HIGIENA ŻYWIENIAinstrukcja higieny na stanowisku pracy w wytworni zywnosci1b materialy higiena produkcji zywnosciid677instrukcja utrzymania higieny otoczenia wytworni zywnosciEscherichia coli charakterystyka i wykrywanie w zywności Cz IHigiena środowisko naturalneWykonywanie zabiegów higieniczno pielęgnacyjnych(1)Dz U 00 40 470 bezpieczeństwo i higiena pracy przy pracach spawalniczychcodex alimentarius kodeks zywnosciowy samobojstwo zachodniego swiata eiobaProwadzenie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracyChemia żywnosciCwiczenie laboratoryjne nr 1 wyodrebnianie i badanie własciwosci fizykochemicznych bwięcej podobnych podstron