P1050193

ANDRZEJ BOGUSŁAWSKI (Warszawa)

PRESUPOZYCJE A NEGACJA

Zajmę się tutaj tym, co można nazwać „negacyjnym aspektem struktury zdania i presupozycji”. Jest to z pewnością zagadnienie kluczowe z każdego punktu widzenia. W rozważaniach poświęconych presupozycjom test negacji wysuwa się zwykle na plan pierwszy. Jego zwykła postać to pytanie, czy pewne zdanie (pewna pre-dykacja) zawarte w zdaniu badanym zachowuje swoją wartość logiczną przy zamianie twierdzenia w zdaniu badanym na przeczenie (takie przekształcenie oczywiście przynajmniej może zmienić wartość logiczną). To, co zachowuje wartość logiczną, ma reprezentować właśnie presupozycję, to, co — by tak rzec — idzie za wartością logiczną całego zdania, jest pod asercją.

, Typowymi przykładami są zdania w rodzaju niżej przytoczonych.

Dla

(1)    Syn Jana jest łysy. i presupozycją będzie np.

(2)    Jan ma syna.

ponieważ (2) zachowuje ewentualną prawdziwość z (I) również w

(3)    Syn Jana nie jest łysy. j

Natomiast jest łysy w (1) jest pod asercją: jeżeli jest prawdziwe, to w (3) jest fałszywe. Na analogicznej zasadzie jako presupozycją zostanie zakwalifikowane zdanie

(4)    Warszawa jest stolicą Polski. w stosunku do

(5)    Jan wie, że Warszawa jest stolicą Polski.

(6)    Jan nie wie, że Warszawa jest stolicą Polski.

Zwykle w związku z problemem reakcji wartości logicznej na przeczenie mówi się o dwóch wyżej przypomnianych możliwościach. Jeżeli jednak przyjrzeć się zdaniom czy funkcjom zdaniowym tak lub inaczej „zanurzonym” w innym zdaniu w ich całej różnorodności, to okaże się, że kombinatoryka dotycząca sytuacji wartości logicznych przy przeczeniu jest bogatsza.

Można ją przedstawić w postaci następującej tablicy:

Zdania badane_ Zdanie zanurzone w zdaniu badanym

Twierdzenie V    y    yyjr

Przeczenie V    F V VvF    F Fvf

3 — Semantyka...

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Władysław M. Turski przez negację. Zapomina się przy tym, że niezawodność nie jest bezwzględna,
Gałdowa2 cznej jest idiograficzne, koncentriye się na tym, co indywidualne, niepowtarzalne. Odmienno
Jednak jak Perykles pisze o Atenczykach, to nie interesowali się np. tym co robi sasiad, wiec wolnoś
pod uwagę, że z dnia na dzień ich lojalni wydawałoby się klienci staną się kapryśni i wymagający. Co
BÓG CIESZY SIĘ, GDY DZIELISZ SIĘ Z INNYMI TYM, CO MASZ    L-34 Wspólne życie chrześci
22832 Obraz
3 (86) Sam także zastanawiałem się nad tym, co by się zmieniło, gdybt światło poruszało
Podział produktów konsumpcyjnych: „Przez produkty rozumie się to wszystko, co można zaoferować nabyw
ył sobie raz pewien bardzo praktyczny pan, który zajmował się tylko tym, co uważał za isto
IMG20 dzo często jesteśmy zmuszeni zastanowić się nad tym, co chcemy głośno odczytać i poddać to an

więcej podobnych podstron