skanuj0051

O ZAWIESZENIU TEGO, CO ETYCZNE

Pierwszą książką Kierkegaarda — wielkiego arcyegza-minatora chrześcijaństwa w XIX wieku — którą przeczytałem jako młody człowiek, była Boja^ń i drżenie, w całości opierająca się na biblijnym opowiadaniu o ofiarowaniu Izaaka. Jeszcze dziś wspominam ten czas, kiedy ją czytałem, gdyż to wtedy otrzymałem pierwszy impuls do rozważania kategorii etycz-ności i religijności w ich wzajemnym stosunku.

Na przykładzie kuszenia Abrahama twierdzi się w tej książce, że istnieje „teleologiczne zawieszenie etyki⁵¹¹, to znaczy, że ważność zobowiązania etycznego może zostać w danym wypadku zawieszona przez istotę wyższą — przez to, co najwyższe, stosownie do jego zamiarów. Jeśli Bóg rozkaże zamordować syna, to w czasie obowiązywania tego rozkazu zostaje unieważniona niemoralność tego, co niemoralne. Więcej jeszcze: to, co normalnie byłoby po prostu złe, jest w tej sytuacji po prostu dobre. Wystarczy, że spodobało się to Bogu. Na miejsce tego, co powszechne i co powszechnie ważne, wkracza coś, co zostało ugruntowane wyłącznie w osobowym stosunku Boga i człowieka. Właśnie jednak przez to zostaje zrelatywizo-wane to, co powszechne, co powszechnie ważne. Etyka, jej wartości i prawa zostają wygnane ze sfery bezwarunkowości do tego, co uwarunkowane, ponieważ nie przypisuje się absolut-ności temu, co jest obowiązkiem na obszarze etyki — obowiązek taki nie wytrzyma konfrontacji z absolutnym obowiązkiem względem Boga. „Ale czymże jest obowiązek?” — pyta Kierkegaard — „Obowiązek jest właśnie wyrazem woli Bożej”⁹⁹. Innymi słowy: Bóg ustanawia ład dobra i zła — i roz-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0054 zamieniania tego, co warunkowane, na to, co bezwarunkowe, aby przeniknął i przejrzał ułud
74087 skanuj0054 zamieniania tego, co warunkowane, na to, co bezwarunkowe, aby przeniknął i przejrza
Filozofia pierwszej połowy dziewiętnastego wieku 157 nia. Stadium etyczne jest sferą tego, co „ogóln
skanuj0007 (357) 88 Część pierwsza. Prolęg’ zywaniu treści tego, co jest znaczone. Zadanie przekazu
skanuj0001 pytania egzamin chemia fizyczna 2008/2009 - pierwszy termin były 2 zestawy z tego co mi w
skanuj0032 takim potrzebować. Nigdy jednak w historii relacji tego, co boskie, z tym, co ludzkie, i
skanuj0093 (24) 92 Część I, 3: Teoria architektury tynię Apollinowi Panjońskiemu na wzór tego, co wi
skanuj0122 (5) 254 DI-.ONTOLOGIA ETYCZNA żc dzieje się co ze szkodą dla pozostały ch. Typowym przykł
skanuj0014 224 _Część analityczny. dostępności tego, co bezpośrednio niezbędne, bez potrzeby zdobywa

więcej podobnych podstron