5167289601

Nr 1/1952 WIADOMOŚCI URZĘDU PATENTOWEGO 115

Zdradziecki napad hitlerowskich Niemiec na ZSRR nie przerwał marszu naprzód drogą postępu technicznego. Rodzimy przemysł, przestawiony na tory wojenne, nieprzerwanie zabezpieczał potrzeby frontu. W latach Wielkiej Wojny Narodowej znacznemu rozpowszechnieniu uległy metody produkcji potokowej, a w budownictwie metody szybkościowe. W przemyśle węglowym szeroko stosowano najwydatniej zmechanizowany sposób powierzchniowego wydobycia węgla. Również w latach wojny został skonstruowany kombajn węglowy Makarowa, przeznaczony do zmechanizowania pracy w kopalniach na wschodzie. Mechanizacji procesów roboczych poświęcono w okresie wojny znaczną uwagę, zwłaszcza w tych dziedzinach, które były związane z zaspakajaniem potrzeb frontu.

Nowego potężnego rozmachu nabrało zagadnienie mechanizacji pracy w latach czwartej (pierwszej powojennej) pięciolatki. W ramach powojennego pięcioletniego planu odbudowy i rozwoju gospodarki narodowej zostały wytyczone doniosłe zadania, dotyczące mechanizacji pracochłonnych i ciężkich procesów roboczych.

W latach 1946 — 1950 osiągnięto poważne zmiany jakościowe zarówno pod względem stanu sprzętu, jak. i odnośnie metod i sposobów mechanizacji procesów roboczych. W latach tych wzrosła znacznie moc maszyn, stosowanych do prac zmechanizowanych. Np. pojemność czerpaków ładowarek, stosowanych przy powierzchniowych pracach górniczych, zwiększyła się 1,8-kfotnie w porównaniu z 1940 rokiem. Skonstruowano nowe ładowarki o dużej mocy i pojemności czerpaków dochodzącej, do 15 m³, nowe samochody ciężarowe samowyładowcze o nośności od 10 do 25 ton, potężne koparki ziemne o wydajności 1000 m³na godzinę oraz wiele innych wysokowydajnych maszyn. . .

Jedynie do celów mechanizacji pracy w podstawowych gałęziach przemysłu zbudowano w latach wspomnianej pięciolatki przeszło 220 nowych typów maszyn. Należą do nich np. kombajny węglowe Dcn-bass, UfcT-1, KPP-1, samoczynne ładowarki samochodowe o nośności 1,5 do 3, a nawet 5 ton, dzięki którym mechanizuje się prace załadowcze i wyładowcze i których produkcja została znacznie rozszerzona na specjalne wezwanie towarzysza Stalina. W celu mechanizacji robót leśnych zainicjowano produkcję ciągników do wleczenia .pni drzewnych, pił elektrycznych, . napędzanych silnikami wielkiej częstotliwości, oraz innych podobnych maszyn. W związku z tym całkowita moc silników w przemyśle drzewnym wzrosła w roku 1950 w porównaniu z rokiem 1940 niemal dwukrotnie. Zasadnicze zmiany zaszły w stanie parku maszynowego w górnictwie, w przemyśle torfowym oraz w innych gałęziach przemysłu

Rartia i rząd cenią wysoko wysiłki inżynierów ^{1 tec}hników radzieckich nad konstruowaniem nowych maszyn, służących do mechanizacji pracochłonnych ¹ Procesów roboczych. W roku 1950 została

udzielona Premia Stalinowska grupie pracowników: katowskiemu, W. R. Kubeczkowi i T. J. Isaje-wowi.za zbudowanie szczególnie mocnej koparki kro-

| czerpakiem o pojemności 14 m³. Inżynierom a. M. Szkundinowi, M. A. Gorinowi, N. A. Korcza-gmowi i innym została udzielona Premia Stalinow-& a za skonstruowanie innej potężnej koparki ziem

nej o wydajności, dochodzącej do 3 milionów m³ ziemi w skali rocznej. Ponadto Premią Stalinowską na-• grodzono prace związane ze zbudowaniem zespołu maszyn do zmechanizowanego wydobycia torfu, konstrukcję kombajnu węglowego TJKT-i do mechanicznego urabiania węgla w przypadku cienkich pokładów, dalej ładowarki samochodowej do samoczynnego ładowania o nośności 5 ton, oraz prace innych nowatorów, którzy doniosłymi wynalazkami wzbogacili swój kraj.

Towarzysz Stalin, uczy, że technika bez ludzi jest martwa. Technika na czele z ludźmi, którzy ją opanowali, może, a nawet musi czynić dziwy. W ogólnokrajowym współzawodnictwie socjalistycznym o wykonanie powojennej pięciolatki przed ustalonym terminem wyłonili się liczni nowatorzy-stachanowcy, którzy nie tylko wzorowo opanowali technikę, ale ponadto własnym wysiłkiem pchnęli ją naprzód. Inicjatorzy szybkościowego skrawania metali, P. Byków, G. Bortkiewicz i ich naśladowcy, wytknęli nowe kierunki rozwoju i podsunęli konstruktorom obrabiarek nowe koncepcje techniczne. Patriotyczny ruch o zespołową pracę stachanowską, zainicjowany przez mistrza N. A. Rossyjskiego, ruch o jak najdalej idące oszczędności na materiale, powstały z inicjatyw}’ 1.. Korabielnikowej, oraz wiele innych akcji tego typu jest nierozerwalnie związanych z różnymi udoskonaleniami technicznymi. Wymienieni stachanowcy, jak i wielu innych, zostali odznaczeni w latach pierwszej pięciolatki tytułem laureata Premii Stalinowskiej. ‘ . .

W wyniku swobodnej, twórczej i konstruktywnej . pracy ludzi radzieckich, prowadzonych przez partię komunistyczną ku wielkiemu celowi, stalinowska pięciolatka została uwieńczona historycznym zwycięstwem. Powojenny plan pięcioletni był wykonany pomyślnie, a jego najdonioślejsze zadania zostały przekroczone. Wykonano również i znacznie przekroczono zadania planu dotyczące wyposażenia różnych gałęzi gospodarki narodowej w nowoczesną, przodującą technikę.

W przemyśle węglowym park maszyn urobkowych powiększył się w porównaniu z rokiem 1940 3,8-krot-nie. Produkcja sprzętu hutniczego wzrosła w porównaniu z produkcją przedwojenną 4,8-krotnie, sprzętu elektrotechnicznego 3-krotnie, aparatury szybów . naftowych 3-krotnie, traktorów 3,8-krotnie, kombajnów 3,6-krotnie itd. Przemysł leśny otrzymał 2,5 ra-za więcej pił elektrycznych, niż przewidywał plan. . Przekroczono również plan na odcinku dostarczenia temu przemysłowi traktorów do wleczenia pni drzewnych, wozów motorowych i innych maszyn.

Potężny,'przemysł maszynowy ZSRR zwiększył wydatnie w latach powojennych produkcję maszyn, niezbędnych do mechanizacji pracochłonnych robót. W porównaniu z rokiem 1940 produkcja koparek wzrosła w latach powojennej pięciolatki 1,3-krotnie, przewoźnych żórawi kolejowych 2,1-krotnie, żórawi samochodowych 25,5-krotnie. Dziesięciokrotnie podwyższono produkcję spychaczy, buldożerów, samochodów samowyładowczych i innych maszyn..

Olbrzymi wzrost liczby i mocy maszyn oraz urządzeń pozwolił osiągnąć w ramach powojennej pięciolatki nowe sukcesy odnośnie wzrostu stopnia mecha-. nizacji robót pracochłonnych w różnych gałęziach przemysłu.